Ngày 3/2/1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là sự kiện lịch sử cực kỳ trọng đại, một bước ngoặt vô cùng quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam. Đảng ra đời đã chấm dứt sự khủng hoảng về đường lối và tổ chức lãnh đạo của phong trào yêu nước Việt Nam đầu thế kỷ XX.

Trong suốt chặng đường dài 90 năm có Đảng lãnh đạo, dân tộc ta thống nhất một lòng, đất nước được thống nhất và đi lên thời kỳ chủ nghĩa xã hội; nhân dân được ấm no, hạnh phúc. Đảng ta luôn lấy dân làm gốc, cán bộ Đảng viên luôn là những người đi tiên phong để thực hiện sứ mệnh bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ Đảng và hết lòng phục vụ nhân dân.

“Đảng chỉ có thể vững mạnh khi Đảng chung sống trong lòng dân tộc, cả dân tộc kết thành khối thống nhất” dường như là sợi chỉ đỏ xuyên suốt, kim chỉ nam hành động của Đảng. Theo đó, bất kỳ giai đoạn lịch sử và thời kỳ nào của cách mạng, công tác dân vận cũng có tầm quan trọng chiến lược. Sức mạnh của Đảng là sự gắn bó mật thiết với nhân dân. Lòng dân chính là hàn thử biểu, là thước đo uy tín của Đảng.

Trước những biến động mới của thời cuộc, Đại hội Đảng XIII và câu chuyện “Thế nước, lòng dân, vận Đảng” là một nội dung hết sức bức thiết được dư luận đặc biệt quan tâm. Đặc biệt, trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, công cuộc phòng, chống tham nhũng đã đạt được nhiều kết quả. Nhiều cán bộ tha hóa, biến chất; những cán bộ có biểu hiện “tự diễn biến, tự chuyển hóa” đã dần bị “lột mặt lạ” để làm trong sạch những người đứng trong đội ngũ của Đảng.

Việc xử lý tham nhũng với nguyên tắc theo đúng chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng là: “Không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai” đã lấy lại lòng tin từ nhân dân, nhân dân ngày một lòng tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng.

Để hiểu tìm rõ hơn về câu chuyện “Thế nước, lòng dân, vận Đảng” cùng sự kỳ vọng của nhân dân trong công tác nhân sự từ Đại hội XIII, Báo Nhà báo và Công luận đã có cuộc trò chuyện cùng PGS. TS Nguyễn Minh Tuấn – Viện trưởng Viện Xây dựng Đảng – Học viện chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh

Cần xây dựng lý luận khoa học về Đảng cầm quyền và nội dung cầm quyền của Đảng một cách khoa học

+ Thưa ông, trong giai đoạn hiện nay, Đảng Cộng sản Việt Nam phải biến chuyển như thế nào để phù hợp thời cuộc mới và giữ được lòng dân, nâng tầm được vị thế đất nước?

- Có thể nói, công cuộc đổi mới đất nước do Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng và lãnh đạo 35 năm qua đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Chưa bao giờ đất nước ta có được tiềm lực, vị thế và uy tín như ngày nay. Điều đó khẳng định đường lối đổi mới của Đảng hợp lòng dân, đáp ứng nhu cầu của người dân, phục vụ lợi ích cho nhân dân nên đã huy động được mọi nguồn lực, phát huy được sức mạnh to lớn của nhân dân để có được sự phát triển phồn thịnh của đất nước như hôm nay.

Điều cần làm là củng cố vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Phải nắm vững những quan điểm cơ bản và cũng là những định hướng về phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc trong giai đoạn hiện nay. Đó là lợi ích cơ bản của nhân dân, của dân tộc ta ngày nay là độc lập, tự do và cuộc sống ấm no, hạnh phúc trong chủ nghĩa xã hội. Lợi ích đó thể hiện cụ thể hằng ngày trong mọi lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng.

Để phù hợp với thời cuộc và giữ được lòng dân, nâng tầm vị thế đất nước, quan điểm nhất quán là phải tiếp tục thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, hoàn thiện hệ thống pháp luật của Nhà nước trong điều kiện hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và phục vụ ngày càng tốt hơn cho sự phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống mọi mặt cho nhân dân.

Để cụ thể hóa sự phát triển của Đảng trong thời kỳ mới, cần đảm bảo nguyên tắc đó là, xây dựng lý luận khoa học về Đảng cầm quyền và nội dung cầm quyền của Đảng một cách khoa học. Đây là đòi hỏi khách quan, quan trọng hàng đầu đối với Đảng ta trong giai đoạn hiện nay.

Trong nhiều văn kiện đã thể hiện rõ, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn kiên trì và vận dụng sáng tạo, bổ sung, phát triển lý luận khoa học, cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh vào hoàn cảnh lịch sử cụ thể của đất nước. Do đó, bên cạnh việc kiên định những nguyên tắc và phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng ta đã tiếp thu có chọn lọc những giá trị tư tưởng của nhân loại, vận dụng phù hợp với điều kiện lịch sử cụ thể của đất nước.

Cùng với quá trình đó, Đảng phải luôn cảnh giác đấu tranh chống lại các quan điểm sai trái, thù địch, các phần tử cơ hội chính trị nhân danh “đổi mới” để phủ nhận những giá trị của lý luận khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. 

Với tư cách Đảng cầm quyền, Đảng Cộng sản Việt Nam thực hiện sự lãnh đạo toàn diện đối với xã hội thông qua đường lối, chính sách phát triển kinh tế, chính trị, văn hóa - xã hội, quốc phòng - an ninh, đối ngoại. Do đó, việc xây dựng đường lối, chính sách đúng đắn, khoa học được Đảng xác định có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, liên quan trực tiếp đến vận mệnh, tương lai của dân tộc. 

Đảng ta cần xây dựng một Đảng cầm quyền dân chủ. Đó là, Đảng phải mở rộng và bảo đảm trên thực tế các quyền dân chủ của nhân dân nói chung và trong Đảng nói riêng. Với vị thế cầm quyền, Đảng phải gắn bó máu thịt với nhân dân, quan hệ giữa Đảng với nhân dân phải luôn được củng cố, bởi sức mạnh của Đảng chính là bắt nguồn từ sức mạnh của nhân dân. Đồng thời, dân chủ còn là một nguyên tắc trong sự phát triển nội tại của Đảng.  

Trong quá trình lãnh đạo, Đảng cần kịp thời nắm bắt tâm lý, nhu cầu và nguyện vọng chính đáng của quần chúng nhân dân nhằm xây dựng những chương trình hành động thiết thực, hợp “ý Đảng - lòng dân”. Từ đó, tập hợp và tổ chức nhân dân thực hiện, đưa chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Đảng vào cuộc sống, từng bước biến mục tiêu lý tưởng thành hiện thực sinh động.  

Cùng với đó, cần xây dựng Đảng cầm quyền theo Hiến pháp và pháp luật. Đảng lãnh đạo hệ thống chính trị, đồng thời là bộ phận của hệ thống ấy. Đảng gắn bó mật thiết với nhân dân, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng, chịu sự giám sát của nhân dân, hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.

Theo đó, các tổ chức đảng và các đảng viên của Đảng phải đi tiên phong, gương mẫu trong việc tuân theo và chấp hành Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước.

Đảng ta nêu cao vai trò trước Tổ quốc và dân tộc, là Đảng tiên phong

+ Dân có tin thì Đảng mạnh, Đảng mạnh thì đất nước mới phát triển được. Vậy theo ông làm sao để củng cố được lòng tin của nhân dân trong thời cuộc mới, nhất là khi đất nước trải qua 2 đợt dịch Covid-19 ảnh hưởng nặng nề đến đời sống kinh tế - xã hội và tình hình chính trị đất nước nhiều thay đổi?

Hai đợt dịch Covid-19 đã tác động rất tiêu cực đến nền kinh tế đất nước nhưng cũng đã minh chứng thêm những nghĩa cử cao đẹp, làm thức tỉnh tinh thần yêu nước, sống vì cộng đồng của nhiều tầng lớp nhân dân trong và ngoài nước. Nhiều nước quanh ta tăng trưởng âm nhưng nền kinh tế nước ta vẫn ở mức tăng trưởng cao trong khu vực. Điều đó cũng khẳng định sức mạnh của nhân dân khi dân tin vào Đảng, gắn bó với Đảng, Chính phủ, vượt qua mọi khó khăn, thử thách.

- Đất nước có nhiều đổi mới, kinh tế phát triển nhanh, đời sống vật chất và tinh thần của đa số nhân dân ngày càng được cải thiện. Đa số nhân dân tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sống tình nghĩa, nhân ái song vẫn còn một bộ phận nhân dân, nhất là thế hệ trẻ có suy nghĩ và hành động lệch chuẩn, thực dụng, đề cao lợi ích cá nhân, ít quan tâm đến người khác.

Hai đợt dịch Covid-19 đã tác động rất tiêu cực đến nền kinh tế đất nước nhưng cũng đã minh chứng thêm những nghĩa cử cao đẹp, làm thức tỉnh tinh thần yêu nước, sống vì cộng đồng của nhiều tầng lớp nhân dân trong và ngoài nước. Nhiều nước quanh ta tăng trưởng âm nhưng nền kinh tế nước ta vẫn ở mức tăng trưởng cao trong khu vực. Điều đó cũng khẳng định sức mạnh của nhân dân khi dân tin vào Đảng, gắn bó với Đảng, Chính phủ, vượt qua mọi khó khăn, thử thách.

Chúng ta phải phấn khởi, vì dân tộc ta những lúc khó khăn luôn quan tâm đến nhau, người dân có ý thức lắng nghe xã hội, điều đó xuất phát từ nền truyền thống lâu đời đã có sự rèn luyện qua hai thời kỳ cách mạng.

Dân tộc ta có nề nếp bảo ban nhau, nghĩ đến nhau, người dân toàn tâm, toàn ý đi theo Đảng và Chính phủ; Đảng lãnh đạo có trách nhiệm với nhân dân. Với những điều kiện ấy, những lời kêu gọi của Đảng, Chính phủ đều được dân nghe, dân tin, nên hiệu quả trong công tác phòng chống dịch bệnh Covid-19 càng làm cho chúng ta tự hào.

Trong công tác phòng chống dịch bệnh Covid-19, có thể thấy, Đảng đã kịp thời và có những biện pháp sát thực, đồng thời điều hành chỉ huy các lực lượng tham gia phòng chống dịch bệnh Covid-19 rất cụ thể. Đảng đã lãnh đạo đồng bộ, tất cả mọi người cùng vào cuộc. Qua đó có thể thấy dân ta tốt, có truyền thống cách mạng, Đảng ta nêu cao vai trò trước Tổ quốc và dân tộc, là Đảng tiên phong.

Đảng lãnh đạo tập trung, kịp thời, khoa học thực hiện đúng cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý và nhân dân làm chủ”. Những khẩu hiệu khô khan đã và đang đi vào cuộc sống và đã được chứng minh vào cuộc sống cho thấy hiệu quả đạt được là rất tốt.

Tuy nhiên, trong giai đoạn mới của cuộc chiến cam go phòng chống dịch Covid-19 quay trở lại, chúng ta không được chủ quan. Đảng và Chỉnh phủ phải luôn sẵn sàng, luôn nhắc nhở nhân dân không được chủ quan, khinh thường và đối mặt với chiến dịch mới.

+ Thời cuộc hiện nay có rất nhiều biến động về chính trị. Trong thời gian qua, rất nhiều cán bộ từ cấp Trung ương đã bị xử lý kỷ luật, việc này tác động tới lòng dân rất nhiều; bên cạnh đó là tác động khách quan từ đại dịch làm cho nền kinh tế suy thoái, điều này tác động rất nhiều tới lòng dân. Vì vậy vai trò của Đảng và thế nước, lòng dân lúc này cấp thiết hơn bao giờ hết. Ông có đánh giá như nào về câu chuyện này?

- Thực tế, người dân hiện nay đang kỳ vọng vào sự lãnh đạo của Đảng nhiều lắm. Dân muốn Đảng tiếp tục nâng tầm lãnh đạo, đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững, bình yên. Mong muốn Đảng tiếp tục tự đổi mới, tự chỉnh đốn có hiệu quả hơn nữa. Ngăn chặn tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa đối với một bộ phận cán bộ, đảng viên. Thường xuyên sàng lọc đội ngũ đảng viên. Những cán bộ, đảng viên tham nhũng, suy thoái phải được xử lý kỷ luật của Đảng và pháp luật của Nhà nước.

Trong thời gian qua, những khó khăn khách quan do dịch Covid-19 thì nhân dân sẻ chia, đồng thuận và thực hiện nghiêm túc những giải pháp của Chính phủ để ngăn chặn, đầy lùi, hạn chề thấp nhất thiệt hại mà dịch bệnh này có thể gây ra. Nhiều nhà doanh nghiệp, người lao động có thể chấp nhận sự thiệt hại về kinh tế để dập dịch.

Nhưng nhân dân không chấp nhận một số cán bộ tham nhũng, lợi dụng tình hình “đục nước bèo cò”, bòn rút ngân sách nhà nước. Tham nhũng vẫn là “giặc nội xâm” mà chúng ta phải hết sức cảnh giác vì nó vẫn là nguy cơ lớn đối với Đảng cầm quyền.

Điều cần làm là củng cố vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc

+ Theo ông, làm thế nào để luôn củng cố được niềm tin trong nhân dân để Đảng chung sống trong lòng dân tộc, cả dân tộc kết thành một khối thống nhất?

Phải coi đoàn kết là lẽ sống, đạo lý của Đảng, của dân tộc ta trong dựng nước và giữ nước, mỗi cán bộ, đảng viên phải coi đoàn kết là một đức tính cơ bản của người cách mạng. Ai không có khả năng tập hợp, đoàn kết quần chúng và các đồng chí của mình thì không thể làm cách mạng, không thể làm cán bộ. 

- Có quá nhiều việc phải làm. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII sẽ tiếp tục hoàn thiện đường lối đổi mới, quyết định nhiều công việc hệ trọng đó. Vấn đề bao trùm có lẽ là phải khơi dậy khát vọng của dân tộc, mong muốn cháy bỏng của Bác Hồ về đất nước có thể sánh vai với các cường quốc năm châu.

Chúng ta cần thực hiện, học tập tư tưởng Hồ Chí Minh về tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Suốt cuộc đời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nhận thức sâu sắc, đoàn kết không chỉ tạo nên sức mạnh mà còn là vấn đề có ý nghĩa quyết định tới việc sống còn, thành bại, được mất trong cuộc đấu tranh chống kẻ thù.

Để phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng, trước hết, cần tuyên truyền, vận động nhân dân. Thứ hai, phải chăm lo xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Về Nhà nước, Đảng phải làm cho Nhà nước thật sự là của dân, do dân, vì dân. Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội là cầu nối gắn kết Đảng, Nhà nước với nhân dân.

Bên cạnh đó, phải coi đoàn kết là lẽ sống, đạo lý của Đảng, của dân tộc ta trong dựng nước và giữ nước, mỗi cán bộ, đảng viên phải coi đoàn kết là một đức tính cơ bản của người cách mạng. Ai không có khả năng tập hợp, đoàn kết quần chúng và các đồng chí của mình thì không thể làm cách mạng, không thể làm cán bộ. 

Trong thời kỳ hiện nay, điều cần làm là củng cố vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Phải nắm vững những quan điểm cơ bản và cũng là những định hướng về phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc trong giai đoạn hiện nay. Đó là lợi ích cơ bản của nhân dân, của dân tộc ta ngày nay là độc lập, tự do và cuộc sống ấm no, hạnh phúc trong chủ nghĩa xã hội. Lợi ích đó thể hiện cụ thể hằng ngày trong mọi lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng.

Củng cố tăng cường đoàn kết hiện nay không thể chung chung mà phải gắn chặt với việc bảo đảm các lợi ích đó. Một trong những động lực thúc đẩy nhân dân tăng cường đoàn kết trong tình hình hiện nay là quyền làm chủ đất nước của nhân dân cần được tôn trọng. Pháp luật phải bảo đảm để nhân dân thật sự là người chủ, thật sự làm chủ như Hiến pháp đã quy định.

+ Xin cảm ơn ông!

Quốc Trần – Hà Đương (Thực hiện)