Việt Nam sẽ nhập khẩu điện gió từ Lào vì giá rẻ?

Lào ngỏ ý muốn bán điện gió sang Việt Nam với giá cạnh tranh

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa có văn bản gửi Bộ Công Thương về định hướng nhập khẩu điện từ Lào về Việt Nam.

Gần đây, nhiều nhà đầu tư điện gió tại Lào đã ngỏ ý muốn bán điện sang Việt Nam về khu vực Quảng Trị. Đơn cử như cụm nhà máy điện gió Savan, dự án điện gió Savannakhet và Salavan, dự án điện gió RT Savannakhet V1 và Saravane ARL 1, dự án điện gió Xepon,...

EVN cho biết, tính đến hết tháng 10/2023, EVN đã nhận được đề xuất bán điện từ 7 dự án, với tổng công suất gần 4.150MW về khu vực Quảng Trị. 

Theo EVN, việc nhập khẩu điện gió từ Lào là cần thiết, góp phần giảm chi phí mua điện cũng như hỗ trợ đảm bảo an ninh cung cấp điện. 

Đặc biệt, EVN nhấn mạnh, riêng với khu vực miền Bắc, việc cung ứng điện trong các năm 2024-2030 hết sức khó khăn, tiềm ẩn nguy cơ thiếu hụt công suất đỉnh vào thời điểm cuối mùa khô, từ tháng 5 đến tháng 7 hàng năm và thiếu điện năng từ năm 2025. 

“Do đó, việc tăng nhập khẩu điện Lào sẽ giúp tăng cường thêm khả năng đáp ứng nhu cầu cho phụ tải, giảm thiểu nguy cơ thiếu điện trong các năm tới”, báo cáo của EVN nói.

Cũng theo EVN, các nguồn điện gió nhập khẩu từ Lào có giá thành cạnh tranh hơn rất nhiều so với các nguồn điện gió trong nước đã được công nhận ngày vận hành thương mại trước ngày 1/11/2021. 

Trong khi đó, nếu so với các nguồn điện gió thuộc đối tượng chuyển tiếp được áp dụng theo cơ chế giá từ ngày 7/1/2023, giá trần điện gió nhập khẩu từ Lào hiện tại cao hơn giá trần của các dự án điện gió trong đất liền và thấp hơn các dự án điện gió trên biển. 

Tuy nhiên khi nhập khẩu điện gió từ Lào, phía Việt Nam sẽ giảm được nguồn vốn cần đầu tư ban đầu cũng như không phải có các giải pháp giảm thiểu tác động môi trường xã hội trong nước đối với địa điểm dự án. 

Cần lựa chọn các dự án bán điện từ Lào phù hợp qua khu vực Quảng Trị 

EVN cho rằng, chủ trương nhập khẩu điện gió từ Lào phù hợp theo định hướng tại Quy hoạch điện VIII và Biên bản ghi nhớ giữa Chính phủ 2 nước. Tuy nhiên, về mặt kỹ thuật và thương mại còn một số các khó khăn, vướng mắc về cả mặt kỹ thuật và cơ sở pháp lý.

Trong đó, EVN phân tích: Do khung giá điện gió nhập khẩu từ Lào chỉ có hiệu lực áp dụng cho các dự án COD trước ngày 31/12/2025 và chưa có các hướng dẫn bổ sung nên EVN chưa có cơ sở trình chủ trương nhập khẩu các dự án vào vận hành thương mại sau năm 2025.

Trên cơ sở đó, EVN kiến nghị Bộ Công Thương sớm xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt khung giá mua điện nhập khẩu từ Lào cho giai đoạn 2026-2030; 

Đồng thời, EVN đề nghị Bộ Công Thương hướng dẫn về phương pháp tính toán giá điện và Hợp đồng mua bán điện mẫu để có cơ sở triển khai đàm phán nhập khẩu điện Lào.

EVN cũng đề nghị Bộ Công Thương bổ sung thêm nguồn điện cấp điện cho miền Bắc các năm tới và có ý kiến với Bộ Năng lượng và Mỏ Lào xem xét kết hợp nhập khẩu các nguồn điện gió và các nguồn thủy điện để tăng tính linh hoạt trong vận hành và tăng hiệu quả đầu tư của các công trình lưới điện liên kết.

Đồng thời, lựa chọn các dự án bán điện từ Lào qua khu vực Quảng Trị (Việt Nam) phù hợp với khả năng tiếp nhận, giải tỏa công suất của lưới điện. 

Trước đó, trong văn bản báo cáo Bộ Công Thương, EVN cho biết, Chính phủ hai nước Lào và Việt Nam đã có thỏa thuận nhập khẩu tối thiểu điện từ Lào về Việt Nam đến năm 2020 với công suất khoảng 1.000MW.

Lượng điện nhập khẩu đến năm 2025 khoảng 3.000MW và đến năm 2030 khoảng 5.000MW. Tính đến cuối tháng 10, Thủ tướng đã thông qua chủ trương nhập khẩu từ các nguồn điện tại Lào với tổng công suất 2.689MW.

“EVN đã ký kết 19 hợp đồng mua bán điện (PPA) để mua điện từ 26 nhà máy điện của Lào với tổng công suất 2.240MW. Trong đó, có 7 dự án đã vận hành thương mại với tổng công suất là 806MW và dự kiến đến năm 2025 có thể đưa vào vận hành thêm 1.171MW”, Bộ Công Thương cho hay.