Đại biểu Phạm Trọng Nhân, Phó trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Dương (Ảnh quochoi.vn)
Mở đầu bài phát biểu bằng câu chuyện: “Vợ mất chồng, con mất cha cũng vì bia, rượu mà ra. Phải trả nó về đúng bản chất nguy hại mà nó gây ra bởi nó sẽ lấy đi vĩnh viễn những người thân của chúng ta”.
Theo đại biểu Nhân, những tác hại của bia, rượu là đã quá rõ ràng và đương nhiên ngay cả việc quảng cáo rượu, bia cũng phải cấm.
Đại biểu nêu đẫn chứng, từ năm 2014-2016 khi mức tiêu thụ rượu, bia toàn cầu tăng không đáng kể thì ở Việt Nam lại tăng cao gấp đôi. Theo Ủy ban An toàn giao thông, tai nạn liên quan tới rượu bia mỗi ngày gây tổn thất khoảng 250 tỷ đồng, chưa kể những hậu quả nặng nề về cho xã hội không thể đo đếm được.
“Dù bia, rượu là nguyên nhân dẫn đến nhiều bệnh tật nhưng các quảng cáo bia rượu làm cho người nghe lầm tưởng sự hấp dẫn đến từ rượu, bia như: Hào khí ngàn năm, chất men thành công, chung một đam mê… Những lời đó đã cố tình quên đi những vụ thảm án hay những vụ tai nạn giao thông, các vụ bạo hành… cũng từ rượu mà ra. Nếu đòi hỏi một văn hóa uống từ người tiêu dùng thì đây có phải là văn hóa sản xuất của ngành rượu bia? Do đó tôi đồng ý cao với sự ban hành luật và tên gọi là phương án 1 (Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia), đặc biệt là chế định chặt chẽ nhằm hạn chế tối đa việc quảng cáo bia, rượu”, đại biểu Nhân nói.
Từ phân tích trên, vị đại biểu này cho rằng, việc quảng cáo bia, rượu phải được cấm trên tất cả các loại hình báo chí từ báo nói, báo hình, báo giấy, báo điện tử, mạng xã hội chứ không chỉ riêng chỉ cấm ở các chương trình thể thao, văn hóa, sân khấu, điện ảnh dành cho thiếu nhi đang được quy định tại dự thảo luật.
Đại biểu Nhân phân tích, một nghiên cứu đã chỉ ra, 50% số trẻ em sẽ phát triển các rối loạn về tâm lý, tinh thần khi chứng kiến cha mẹ say xỉn, điều này cũng xảy ra khi cha mẹ chỉ uống rượu 1,2 chén vào buổi tối. Còn kết quả điều tra xã hội học chỉ ra hơn 70% người cho rằng nhận thức của người dân phòng, chống tác hại của rượu, bia chưa tốt. Một khi người dân đã thẳng thắn thừa nhận hạn chế về nhận thức trong vấn đề trên và cần có thời gian thay đổi do thói quen, tập tục thì ai cũng hiểu tại sao nhà sản xuất kinh doanh và không ít cá nhân lại chưa chịu thay đổi tư duy cho phù hợp xu thế xã hội.
“Chúng ta có lẽ khó quên hình ảnh người đứng đầu Chính phủ thân chinh chỉ đạo và giao kế hoạch để GDP năm 2017 cán mốc 6,7%. Điều đó cho thấy để nhích lên từng chút một trong tăng trưởng thì cả hệ thống chính trị, các tầng lớp nhân dân cộng đồng doanh nghiệp phải nỗ lực thì ở chiều ngược lại mỗi năm bia rượu gây tổn thất ít nhất 1-3% GDP quý giá của chúng ta”, đại biểu Nhân nói.
Đại biểu Nhân cũng cho rằng, việc biện minh cho phát triển kinh tế, giải quyết việc làm từ sản xuất rượu, bia thì cũng khó chấp nhận, chưa kể những hậu quả nặng nề cho xã hội mà không gì bù đắp được. “Không ít ý kiến đổ tác hại của rượu, bia do chính người dùng lạm dụng còn ngành rượu, bia như thể vô can. Việc cung cấp cho thị trường thức uống gây nhiều bệnh tật, lắm tác hại lại được dùng nhiều lí lẽ và mỹ từ để bảo vệ thì đó là trách nhiệm hay vô can? Có vô can không khi bia, rượu là vòng tròn luẩn quẩn của đói nghèo, bệnh tật, bạo lực, bạo hành”, đại biểu Nhân nhấn mạnh.
Chốt lại, đại biểu Nhân nói: “Phản biện tranh luận là cần thiết nhưng phản biện đến mức cho rằng thông qua Luật này là khai tử ngành rượu, bia thì xin một lần đặt mình vào hoàn cảnh gia đình có người thân nghiện rượu, nợ nần chồng chất, bạo lực, bạo hành… Chúng ta chọn bảo vệ sức khỏe cho nhân dân hay chọn khoản thu 50.000 tỷ đồng mỗi năm, đừng quên rằng tổn thất do nó gây ra lên tới 65.000 tỷ đồng. Như thế có khác gì kéo tụt sự phát triển của đất nước, vậy mà không ít người cổ súy là văn hóa uống”.
Đồng quan điểm với ý kiến của đại biểu Phạm Trọng Nhân, đại biểu Lê Thị Yến (Đoàn Phú Thọ) cũng nhận định thói quen uống rượu, bia đã có từ lâu đời, hiện đang đóng góp 50.000 tỷ đồng/năm cho ngân sách và tạo ra việc làm cho 220.000 người.
Đại biểu Quốc hội Lê Thị Yến, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Thọ. (Ảnh quochoi.vn)
Tuy vậy, đại biểu Yến khẳng định: “Bia, rượu ảnh hưởng tới các mục tiêu phát triển bền vững mà Việt Nam đã cam kết. Làm sao để hạn chế tác hại của rượu bia và lợi ích hài hòa của doanh nghiệp là một bài toán quá khó”.
Dù còn nhiều ý kiến khác nhau, nhưng các đại biểu đều cho rằng ban hành luật phòng chống tác hại của rượu, bia là cần thiết, đại biểu Lê Thị Yến cho biết.
Đắc Nguyên