Vừa khuyến khích đổi mới sáng tạo, vừa phải bảo vệ quyền lợi của người dân, doanh nghiệp

Ngày 9/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến về dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số.

Trong đó, về điều khoản chuyển tiếp, Luật Công nghiệp công nghệ số đang điều chỉnh một số nội dung mới, chưa có thực tiễn triển khai như tài sản số, trí tuệ nhân tạo, bán dẫn… Vì vậy, để bảo đảm tính linh hoạt trong điều hành, kịp thời thích ứng với tốc độ phát triển nhanh của công nghệ, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội cho rằng, dự thảo Luật cần có quy định cho phép Chính phủ ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền trong thời gian 2 năm kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành để điều chỉnh giải quyết kịp thời các vướng mắc cho phát triển công nghiệp công nghệ số được quy định tại các Luật, Pháp lệnh, Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Cho ý kiến về điều khoản chuyển tiếp, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho rằng, trong bối cảnh công nghệ đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số "phát triển như vũ bão" mà quy định Chính phủ ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo thẩm quyền trong thời gian 2 năm là quá dài, cần nghiên cứu để hoàn thiện tất cả các văn bản, quy định, hướng dẫn trong thời gian sớm hơn để chính sách sớm đi vào cuộc sống, góp phần thúc đẩy tăng trưởng hai con số trong nhiệm kỳ tiếp theo.

Tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, trong bối cảnh hiện nay, Luật Công nghiệp công nghệ số phục vụ cấp bách cho Nghị quyết 57 và Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị, vì vậy, các quy định về trí tuệ nhân tạo cần được chỉnh lý theo hướng khuyến khích phát triển, lấy con người làm trung tâm, đồng thời bổ sung thêm các tiêu chí quản lý rủi ro và dấu hiệu nhận dạng rõ ràng cho sản phẩm trí tuệ nhân tạo.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra Dự thảo Luật tiếp tục rà soát, hoàn thiện các quy định, đảm bảo đồng bộ với các luật khác, không chồng chéo với các luật hiện hành, đồng thời tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho doanh nghiệp, công nghệ số phát triển. Bên cạnh đó, cần làm rõ các cơ chế ưu đãi cho các ngành công nghiệp chiến lược như công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, đồng thời đảm bảo tính khả thi trong triển khai các chính sách hỗ trợ.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị tăng cường các quy định về quản lý rủi ro, đặc biệt là trong lĩnh vực tài sản số và trí tuệ nhân tạo để vừa khuyến khích đổi mới sáng tạo, vừa bảo vệ quyền lợi của người dân và doanh nghiệp; lưu ý chuẩn bị kỹ lưỡng các nghị định, hướng dẫn thực hiện để đảm bảo dự luật được thông qua sẽ đi vào thực tiễn một cách hiệu quả, tránh phát sinh thủ tục hành chính không cần thiết.

Tiếp thu ý kiến của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương cho biết sẽ phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội để rà soát những nội dung, quy định đảm bảo không chồng chéo với các luật khác, tạo cái hành lang pháp lý cho doanh nghiệp công nghệ số phát triển, đảm bảo tính khả thi cho cá nhân và doanh nghiệp kinh doanh công nghệ số.

Nhằm tăng cường truyền thông chính sách đảm bảo tuyên truyền rộng rãi đến người dân, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương cho biết Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đã trình Chính phủ Đề án về tăng cường tuyên truyền triển khai thực hiện Nghị quyết 57 có các nội dung về khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo. Ngay sau khi Luật Công nghiệp công nghệ số và Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo được Quốc hội thông qua, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ phối hợp với các bộ ngành địa phương đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền theo đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Liên quan đến điều kiện chuyển tiếp quy định trong Dự thảo Luật, đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết thời gian 2 năm để dự phòng các trường hợp phát sinh nếu có sau khi Luật này được ban hành. Hiện tại, dự thảo các văn bản hướng dẫn của Luật Công nghiệp công nghệ số đã được Bộ Khoa học và Công nghệ chủ động xây dựng xong, ngay sau khi Luật Công nghiệp công nghệ số được ban hành và có hiệu lực, Bộ Khoa Công nghệ sẽ trình Chính phủ để ban hành sớm các văn bản hướng dẫn, dự kiến muộn nhất là quý IV năm 2025.

Kết luận buổi làm việc, thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đánh giá cao sự chủ động, tích cực của cơ quan chủ trì soạn thảo và cơ quan chủ trì thẩm tra Dự thảo Luật. Ủy ban thường vụ Quốc hội thống nhất quan điểm tiếp thu chỉnh lý Dự thảo Luật nhằm bảo đảm thể chế hóa kịp thời chủ trương của Đảng, thể hiện rõ tinh thần đổi mới công tác xây dựng pháp luật, phân cấp, phân quyền trong các quy định của Dự thảo Luật để vừa kiến tạo phát triển, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tăng trưởng kinh tế nhưng cũng kiểm soát được các rủi ro, giảm thiểu các thủ tục hành chính.

Trên cơ sở ý kiến thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ xem xét rút ngắn thời hạn ban hành các văn bản thi hành Luật để đảm bảo Luật sau khi được thông qua sớm đi vào cuộc sống, đáp ứng được sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, cũng như giúp đất nước sớm hội nhập trong kỷ nguyên mới.