Nỗ lực mở rộng, làm sâu sắc liên kết thương mại với Châu Á - Thái Bình Dương

Bộ trưởng Thương mại Quốc tế Anh Liz Truss cho biết: "Việc tham gia CPTPP sẽ tạo ra cơ hội to lớn cho các doanh nghiệp Vương quốc Anh không thuộc EU, đồng thời làm sâu sắc thêm mối quan hệ của chúng tôi với một số thị trường phát triển nhanh nhất trên thế giới". 

Bà nói: "Điều đó sẽ có nghĩa là thuế suất thấp hơn đối với các nhà sản xuất ô tô và sản xuất rượu whisky, đồng thời tiếp cận tốt hơn cho các nhà cung cấp dịch vụ xuất sắc của chúng tôi, mang lại công việc chất lượng và sự thịnh vượng hơn cho người dân ở đây". 

"Chúng tôi đang chờ đợi và mong muốn bắt đầu các cuộc đàm phán chính thức trong những tháng tới", bà nói thêm.

Nếu được chấp nhận, Vương quốc Anh sẽ trở thành quốc gia đầu tiên tham gia hiệp định, còn được gọi là TPP-11, kể từ khi cựu Tổng thống Donald Trump đưa Mỹ ra khỏi hiệp ước vào năm 2017. Nhóm hiện có 11 thành viên gồm: Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore và Việt Nam.

Thủ tướng Anh Boris Johnson cho biết: "Việc đăng ký trở thành quốc gia tham gia CPTPP thể hiện tham vọng của chúng tôi là kinh doanh theo những điều kiện tốt nhất với bạn bè và đối tác của chúng tôi trên toàn thế giới và là một nhà đấu tranh nhiệt tình cho thương mại tự do toàn cầu". 

Trong một thông báo hôm thứ Bảy, Bộ Thương mại Quốc tế cho biết vào sáng thứ Hai, bà Truss sẽ nói chuyện với Yasutoshi Nishimura, Bộ trưởng Nhật Bản về TPP-11 và Damien O'Connor, Bộ trưởng Thương mại và Kinh tế New Zealand, để chính thức yêu cầu tham gia quan hệ đối tác.

Sau đó, ủy ban sẽ quyết định có bắt đầu quá trình gia nhập hay không. Nếu đúng như vậy, một nhóm làm việc sẽ được thành lập để đàm phán và Vương quốc Anh sẽ cần đưa ra đề nghị tiếp cận thị trường để bắt đầu đàm phán.

Với sự bổ sung của Vương quốc Anh, các thành viên TPP-11 sẽ chiếm hơn 16% tổng sản phẩm quốc nội toàn cầu, London cho biết.

11 thành viên hiện tại dự kiến ​​sẽ hoan nghênh sự gia nhập của Vương quốc Anh, nhưng các cuộc đàm phán về các điều khoản 'dự kiến ​​sẽ không kết thúc chỉ sau vài tháng', một quan chức thương mại nói với Nikkei.

Trung Quốc, Hàn Quốc và Thái Lan cũng bày tỏ mong muốn tham gia quan hệ đối tác. Nếu các quốc gia đó được chấp nhận và Hoa Kỳ quay trở lại, hiệp ước thương mại sẽ thực sự mang tính toàn cầu. Tuy nhiên, chính quyền của Tổng thống Joe Biden có vẻ sẽ đưa thương mại vào tầm ngắm, tập trung trước hết vào các vấn đề trong nước.

Cơ hội thực hiện tham vọng "Nước Anh toàn cầu"

Vương quốc Anh đã tham gia với 11 quốc gia thành viên kể từ tháng 7 năm 2018, tổ chức các cuộc thảo luận với tất cả các nhà đàm phán chính vào tháng 9 năm ngoái.

Các khuôn khổ như TPP-11 và Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á được coi là trụ cột cho sự gắn kết, cũng như các mối quan hệ song phương với các đối tác cùng chí hướng trong khu vực như Nhật Bản, Singapore, Australia, New Zealand và Canada.

Hosuk Lee-Makiyama, một nghiên cứu sinh cao cấp tại Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị London, cho biết việc tham gia hợp tác này sẽ mang lại 'cầu nối' riêng cho Vương quốc Anh với thị trường châu Á và một cách để hiện diện trong khu vực quan trọng.

'Hiện tại, trong môi trường hậu COVID, chỉ có hai khu vực có mức tăng trưởng tích cực. Đó là Trung Quốc và Đông Nam Á', ông nói.

Từ quan điểm kỹ thuật, Lee-Makiyama cho biết một hiệp định khu vực như TPP-11 sẽ giúp Vương quốc Anh tiết kiệm chi phí so với việc đối phó với nhiều hiệp định song phương.

David Warren, cựu đại sứ Anh tại Nhật Bản và là thành viên cộng sự của Chatham House, nói rằng mặc dù thương mại với các thành viên CPTPP có quy mô kém hơn so với giao dịch của Anh với EU, nhưng các tác động chính trị vẫn rất đáng kể.

Ông nói: “Sẽ có những lợi ích chính trị cho chính phủ khi chứng minh rằng Vương quốc Anh là một phần của quá trình tiếp tục hướng tới tự do hóa thương mại toàn cầu đa phương cũng như song phương".

Michael Gasiorek, Giám đốc Đài quan sát Chính sách Thương mại Vương quốc Anh và là giáo sư kinh tế tại Đại học Sussex, cho biết các ngành có nhiều khả năng bị ảnh hưởng bởi TPP-11 là máy móc và thiết bị cơ khí, chiếm 27% xuất khẩu của Anh sang TPP- 11 thành viên, cũng như xe cộ và dược phẩm.

Đá quý và đồ trang sức chiếm 43% lượng nhập khẩu của Vương quốc Anh từ các thành viên, tiếp theo là máy móc, thiết bị điện và xe cộ.

'Do đó, phương tiện đi lại rất quan trọng đối với Vương quốc Anh nhưng có thể phức tạp vì CPTPP dựa trên các tiêu chuẩn và quy trình chứng nhận của Hoa Kỳ khác với các quy trình ở EU. Do đó, việc dung hòa các chế độ quản lý khác nhau có thể không dễ dàng', Gasiorek nói với Nikkei.

Kể từ khi Vương quốc Anh bỏ phiếu rời Liên minh Châu Âu trong một cuộc trưng cầu dân ý toàn quốc vào năm 2016, chính phủ đã đặt ra mục tiêu rõ ràng là mở rộng liên kết thương mại ở Châu Á - Thái Bình Dương, một khu vực tăng trưởng của nền kinh tế toàn cầu.

Với tham vọng đã nêu rõ là có 80% thương mại của Vương quốc Anh được bao phủ bởi các hiệp định thương mại tự do vào năm 2022, Vương quốc Anh mong muốn thiết lập mình như một nhà đấu tranh cho thương mại tự do và trật tự dựa trên quy tắc quốc tế, đồng thời tăng cường sự tham gia ra ngoài châu Âu trong tầm nhìn một 'Nước Anh toàn cầu.'

Nhìn chung, Vương quốc Anh đã đồng ý hoặc hiện đang đàm phán cho một hiệp định thương mại tự do song phương với chín thành viên TPP-11, mặc dù phần lớn các hiệp định đó được ký kết ở mức độ gần như sao chép các hiệp định thương mại của EU mà Vương quốc Anh trước đây là một thành viên của EU.

Các hiệp định thương mại tự do đã được ký kết vào năm ngoái với Nhật Bản, đối tác thương mại lớn nhất của Vương quốc Anh trong TPP-11 và Singapore, đối tác thương mại và đầu tư lớn nhất của Vương quốc Anh trong ASEAN. Với Singapore, Vương quốc Anh dự định đàm phán thêm một Hiệp định Kinh tế Kỹ thuật số.

Vương quốc Anh cũng đã ký kết hiệp định thương mại tự do với Việt Nam, các hiệp định liên tục với Canada, Mexico và với Peru như một phần của hiệp định Andean rộng lớn hơn, cũng như hiệp định liên kết với Chile. Các cuộc đàm phán về các hiệp định thương mại tự do với Australia và New Zealand đang diễn ra.

Theo Bộ Thương mại Quốc tế của Vương quốc Anh, thương mại với các nước TPP-11 đã tăng 8% một năm kể từ năm 2016 và trị giá 111 tỷ bảng Anh (152 tỷ USD) vào năm 2020. Các công ty Anh đã đầu tư gần 98 tỷ bảng Anh vào các nước đó trong năm 2018.