Phát biểu thảo luận, đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai (đoàn Hưng Yên) cho biết: Xây dựng Luật Cảnh sát cơ động là cần thiết, nhằm tiếp tục thể chế hóa các quan điểm chủ trương của Đảng về xây dựng lực lượng Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại. Đồng thời hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về tổ chức và hoạt động của Cảnh sát cơ động (CSCĐ), đáp ứng yêu cầu an ninh quốc gia, đảm bảo trật tự an toàn xã hội và xây dựng lực lượng công an nhân dân trong tình hình mới.

Để góp phần hoàn thiện dự thảo Luật, đại biểu Thanh Mai cho rằng: Về nhiệm vụ của CSCĐ tại Điều 9, dự thảo Luật quy định 7 nghiệp vụ của CSCĐ, trong đó có những nghiệp vụ được sử dụng biện pháp vũ trang để thực hiện, tuy nhiên dự thảo cần làm rõ điều kiện trình tự thực hiện nghiệp vụ này.

Theo đại biểu Mai, thời gian qua do pháp luật hiện hành chưa quy định cụ thể về căn cứ điều kiện, trình tự thủ tục sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ nên lực lượng CSCĐ còn lúng túng, chưa chủ động khi thực hiện nhiệm vụ. Do vậy, đề nghị dự thảo Luật quy định cụ thể căn cứ điều kiện, trình tự thủ tục, nhất là nhiệm vụ liên quan đến quyền con người, quyền công dân như giải tán các vụ tập trung đông người, gây dối an ninh, biểu tình trái pháp luật, bảo vệ sự kiện, mục tiêu quan trọng về chính trị, kinh tế, ngoại giao…

Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng cần làm rõ phạm vi thực hiện nhiệm vụ của CSCĐ nhằm tránh chồng chéo với các lực lượng khác. Ví dụ điểm đ khoản 2 Điều 9 dự thảo Luật quy định CSCĐ sử dụng biện pháp vũ trang để tuần tra, kiểm soát bảo đảm an toàn xã hội tuy nhiên chưa rõ nhiệm vụ này có chồng lấn với nhiệm vụ tuần tra kiểm soát người, tàu thuyền hàng hóa trong vùng biển Việt Nam của Cảnh sát Biển Việt Nam hay nhiệm vụ tuần tra kiểm soát, quản lí bảo vệ biên giới quốc gia của Bộ đội Biên phòng hay không, do đó đề nghị bổ sung quy định cụ thể về phạm vi thực hiện nhiệm vụ và nội dung phối hợp.

Về tổ chức của CSCĐ, đại biểu Mai tán thành quy định của dự thảo Luật. Hệ thống này bao gồm Bộ tư lệnh Cảnh sát cơ động và CSCĐ công an tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Quy định này tương tự các quy định về hệ thống tổ chức của các lực lượng khác như lực lượng Cảnh sát biển quy định tại Điều 26 Luật Cảnh sát biển, Bộ đội Biên phòng tại Điều 21 Luật Biên phòng Việt Nam.

ĐBQH Vương Thị Hương (Hà Giang) cho biết, tại Điều 9 của dự thảo Luật quy định về nhiệm vụ của Cảnh sát cơ động nhưng lại chưa quy định cụ thể về phạm vi hoạt động của Cảnh sát cơ động. Thực tế, lực lượng Cảnh sát cơ động ở Trung ương và địa phương được tổ chức theo đơn vị lực lượng vũ trang chiến đấu tập trung, vị trí đóng quân tại các tỉnh, thành phố trên địa bàn cả nước. Do đó, đại biểu Hương đề nghị bổ sung quy định cụ thể về phạm vi hoạt động của cảnh sát cơ động để không xảy ra việc trùng hoặc chồng chéo phạm vi hoạt động giữa các đơn vị cảnh sát cơ động hay với các đơn vị khác trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. 

Cũng tại Điều 9 quy định, một trong những nhiệm vụ của cảnh sát cơ động là tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ. Tuy nhiên, thực tế trong công an nhân dân hiện nay, việc tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ được giao cho lực lượng cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ là nhiệm vụ nòng cốt.

Mặt khác, tại Điều 3 quy định, cảnh sát cơ động được xác định là lực lượng nòng cốt chuyên trách trong thực hiện biện pháp vũ trang bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự toàn xã hội. Do vậy, cần quy định rõ hơn về trách nhiệm của lực lượng cảnh sát cơ động đối với nhiệm vụ tìm kiếm, cứu nạn, cứu hộ để không xảy ra sự chồng chéo, bảo đảm sự phù hợp về tính chất lực lượng vũ trang chiến đấu của cảnh sát cơ động cũng như phù hợp với quan điểm xây dựng lực lượng phong cách người công an nhân dân bản lĩnh, nhân văn, vì nhân dân phục vụ

Quy định về quyền hạn của cảnh sát cơ động tại Khoản 3 Điều 10 của dự thảo Luật là ngăn chặn, vô hiệu hóa phương tiện bay không người lái và phương tiện khác trực tiếp tấn công, xâm phạm mục tiêu bảo vệ của cảnh sát cơ động. Hiện nay, theo Nghị định số 36/2008/NĐ-CP, Bộ Quốc phòng là đơn vị được giao chủ trì công tác quản lý tổ bay không người lái và các phương tiện bay siêu nhẹ. Do vậy, đại biểu đề nghị cần quy định rõ trách nhiệm, quyền hạn của cảnh sát cơ động và lực lượng quân đội. 

Thảo luận trực tuyến sáng 26/10 về Dự thảo Luật Cảnh sát cơ động, đại biểu Trần Đình Chung, đoàn ĐBQH Tp.Đà Nẵng cho rằng, việc xây dựng Luật Cảnh sát cơ động thay thế cho Pháp lệnh Cảnh sát cơ động năm 2013 là rất cần thiết và quan trọng đối với sự nghiệp bảo vệ an ninh Tổ quốc trong tình hình mới.

Đại biểu Trần Đình Chung, đoàn ĐBQH Tp.Đà Nẵng cho rằng, những năm gần đây hoạt động chống phá kêu gọi biểu tình, bạo loạn, phá rối an ninh trật tự của các thế lực thù địch, phản động, các băng nhóm tội phạm sử dụng vũ khí nóng, các yếu tố an ninh phi truyền thống diễn biến ngày càng phức tạp, khó lường và gia tăng hơn. Trong nhiều vụ việc “nóng”, phức tạp về an ninh trật tự, các tình huống xã hội đặc biệt (như dịch bệnh vừa qua), lực lượng Cảnh sát cơ động đã phát huy được vai trò rất lớn trong giải quyết, ổn định tình hình ở những giai đoạn cam go nhất, cần phải sử dụng đến những biện pháp quyết liệt, mạnh mẽ nhất.

Vì vậy việc ban hành Luật Cảnh sát cơ động thay thế cho Pháp lệnh Cảnh sát cơ động năm 2013 là rất cần thiết và quan trọng đối với sự nghiệp bảo vệ an ninh Tổ quốc trong tình hình mới. Luật Cảnh sát cơ động sẽ tạo hành lang pháp lý vững chắc hơn, giúp phát huy tối đa sức mạnh, khả năng tác chiến đặc biệt của lực lượng cảnh sát cơ động cũng như xác định rõ phạm vi, mức độ quyền hạn của lực lượng này trong thực hiện nhiệm vụ (đây là nội dung quan trọng vì hoạt động của lực lượng cảnh sát cơ động rất đặc thù, tác động trực tiếp đến các quyền của công dân)

Qua nghiên cứu hồ sơ Dự án Luật, đại biểu nhận thấy Dự thảo Luật Cảnh sát cơ động được Bộ Công an tập trung xây dựng với tinh thần rất quyết liệt đã tiếp thu tối đa các ý kiến góp ý của các bộ, ngành, địa phương, thực hiện nhiều lần chỉnh lý, hoàn thiện trước khi trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 2. Quá trình nghiên cứu, xây dựng Luật của Bộ Công an hết sức kỹ lưỡng, cầu thị và đảm bảo các quy trình xây dựng Luật. Đại biểu cơ bản thống nhất với tên gọi, bố cục và các nội dung của dự án luật.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Đoàn Bà Rịa – Vũng Tàu) cho rằng, Cảnh sát cơ động là lực lượng phối hợp với Quân đội nhân dân trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự tại vùng biên giới. Tuy nhiên trong dự thảo Luật Cảnh sát cơ động chưa quy định rõ địa bàn nào Cảnh sát cơ động là lực lượng chủ trì, địa bàn nào là lực lượng phối hợp, không tránh khỏi sự chồng chéo khi thực hiện nhiệm vụ giữa các lực lượng.

Nội dung trang bị tàu bay trong dự thảo Luật là vấn đề mới, tuy nhiên đại biểu đặt ra vấn đề về chi phí ban đầu, bảo trì bảo dưỡng phương tiện; đồng thời cần phối hợp với Bộ Công an, Bộ Quốc phòng trong sử dụng phương tiện nhằm bảo đảm an toàn bay - đại biểu Hùng cho biết.

Nhóm PVTS