Xây dựng Tiên Điền trở thành điểm sáng trong phát triển văn hóa – du lịch Hà Tĩnh

Không chỉ được biết đến là “cái nôi” của văn hóa dân tộc, nơi lưu giữ và lan tỏa những giá trị tinh thần bất hủ, Tiên Điền hôm nay còn đang nỗ lực phát huy kho tàng văn hóa – du lịch đặc sắc để tạo động lực mới cho phát triển kinh tế - xã hội bền vững, góp phần đưa quê hương Nguyễn Du trở thành điểm đến hấp dẫn trên bản đồ du lịch Hà Tĩnh.

Ngồi trò chuyện với ông Nguyễn Văn Hiếu – Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Tiên Điền, chúng tôi cảm nhận rõ niềm tự hào xen lẫn trăn trở của người đứng đầu địa phương. Ông nói: “Hà Tĩnh nói chung, Tiên Điền nói riêng có bề dày văn hóa, di sản quý giá, đó chính là nền tảng tinh thần và cũng là nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội. Chúng tôi luôn xác định, phát triển văn hóa phải gắn với du lịch, để văn hóa không chỉ được bảo tồn mà còn thực sự ‘sống’ trong đời sống hiện đại”.

Giữ lửa di sản – khơi dậy sức sống văn hóa Tiên Điền

Tiên Điền nằm giữa ba yếu tố thiên nhiên hiếm có: sông Lam hiền hòa, núi Hồng sừng sững và biển Xuân Thành thơ mộng. Đây cũng là vùng đất hội tụ tinh hoa của nhiều thế hệ danh nhân, là nơi khởi nguồn của những giá trị văn hóa – văn học đậm đà bản sắc dân tộc. Không chỉ nổi tiếng với Không gian văn hóa Nguyễn Du – Truyện Kiều, Tiên Điền còn có nhiều di tích, lễ hội, làng nghề truyền thống mang hơi thở riêng của xứ Nghệ.

Trong những năm qua, địa phương đã quan tâm đầu tư, phục dựng và phát huy các giá trị văn hóa đặc trưng: hội thi đọc Truyện Kiều, viết thư pháp, hát dân ca ví – giặm, hay lễ hội Sỹ - nông - công - thương, lễ hội cầu quốc thái dân an... Bên cạnh đó, phong trào xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư, bộ quy tắc ứng xử văn minh, đầu tư cho các thiết chế văn hóa, câu lạc bộ dân gian... đã được chú trọng, góp phần tạo nên diện mạo văn hóa lành mạnh, gần gũi, nhân văn.

Đặc biệt, Khu du lịch biển Xuân Thành – “viên ngọc xanh” của vùng cửa sóng – mỗi năm thu hút khoảng 600.000 lượt du khách, trở thành điểm nhấn trong chiến lược phát triển du lịch biển của Hà Tĩnh.

Dẫu đạt được những kết quả đáng khích lệ, ông Nguyễn Văn Hiếu thẳng thắn nhìn nhận: “Công tác phát huy giá trị văn hóa gắn với phát triển du lịch ở Tiên Điền vẫn chưa tương xứng với tiềm năng. Quảng bá còn hạn chế, các sản phẩm du lịch còn đơn điệu, hoạt động du lịch còn mang tính thời vụ, chủ yếu tập trung vào mùa hè”.

Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng du lịch chưa đồng bộ, việc kết nối tour – tuyến giữa các điểm văn hóa, du lịch còn rời rạc; các lễ hội truyền thống tuy được khôi phục nhưng quy mô còn nhỏ, thiếu sức lan tỏa. Đội ngũ cán bộ làm công tác văn hóa, du lịch còn mỏng, phần lớn kiêm nhiệm, thiếu chuyên môn sâu.

Nguyên nhân, theo ông Hiếu, là do việc quán triệt và triển khai các nghị quyết về phát triển văn hóa – du lịch chưa sâu sắc, nguồn lực đầu tư còn hạn hẹp, trong khi yêu cầu xây dựng Tiên Điền trở thành “đô thị biển văn hóa” ngày càng đặt ra cấp bách.

Xây dựng thương hiệu “Tiên Điền – Không gian Truyện Kiều”

Từ thực tiễn đó, Đảng ủy và chính quyền xã Tiên Điền xác định hướng đi rõ ràng: xây dựng thương hiệu du lịch “Tiên Điền – Không gian Truyện Kiều”. Đây sẽ là không gian văn hóa mang tính biểu tượng, nơi du khách có thể cảm nhận sâu sắc giá trị nhân văn của Truyện Kiều qua các hoạt động trải nghiệm: đọc Kiều, viết thư pháp, thưởng thức ví – giặm, tham quan làng nghề và khám phá ẩm thực dân gian xứ Nghệ.

Song song với đó, Tiên Điền đang phối hợp phục dựng “Tuần văn hóa Nguyễn Du”, khôi phục các lễ hội truyền thống, mở rộng các loại hình du lịch: tâm linh, sinh thái, cộng đồng, nghỉ dưỡng và trải nghiệm.

“Chúng tôi muốn mỗi người dân Tiên Điền đều là ‘đại sứ văn hóa’, là người kể chuyện Truyện Kiều bằng chính nụ cười, cử chỉ và phong cách ứng xử của mình”, ông Hiếu chia sẻ.

Để hiện thực hóa mục tiêu phát huy giá trị văn hóa gắn với phát triển du lịch bền vững, xã Tiên Điền đã và đang triển khai nhiều giải pháp mang tính chiến lược, hướng đến sự đồng bộ và lâu dài. Địa phương tập trung rà soát, cập nhật quy hoạch phát triển văn hóa – du lịch gắn với quy hoạch tổng thể đô thị biển Xuân Thành, tạo nền tảng cho việc thu hút đầu tư và khai thác hiệu quả tiềm năng sẵn có.

Song song đó, Tiên Điền chú trọng phát triển các mô hình du lịch cộng đồng, khuyến khích người dân duy trì và khôi phục làng nghề truyền thống, phát triển sản phẩm OCOP, nông nghiệp hữu cơ nhằm phục vụ du lịch trải nghiệm gắn với bản sắc địa phương.

Địa phương cũng kêu gọi các nguồn lực đầu tư xây dựng hạ tầng du lịch như khu nghỉ dưỡng, sân golf, khu vui chơi, nâng cấp giao thông kết nối giữa các điểm đến, qua đó hình thành chuỗi dịch vụ đồng bộ và hấp dẫn.

Một trong những trọng tâm khác là đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ, mở các lớp tập huấn nghiệp vụ cho đội ngũ làm du lịch và người dân tham gia các mô hình du lịch cộng đồng, giúp nâng cao kỹ năng, ý thức phục vụ du khách.

Đặc biệt, Tiên Điền đang tăng cường hợp tác với các nhà nghiên cứu, văn nghệ sĩ để xây dựng những sản phẩm văn hóa độc đáo, tổ chức trại sáng tác, sự kiện nghệ thuật gắn với hình tượng Nguyễn Du và Truyện Kiều, từng bước khẳng định thương hiệu “Tiên Điền – Không gian Truyện Kiều” trên bản đồ du lịch văn hóa Hà Tĩnh.

Từ góc độ quản lý cơ sở, ông Nguyễn Văn Hiếu kiến nghị: “Tỉnh cần sớm xây dựng Đề án tổng thể phát triển Không gian văn hóa Nguyễn Du và du lịch ven biển Hà Tĩnh, đồng thời có chính sách hỗ trợ hạ tầng, trùng tu di tích, đào tạo nhân lực. Chỉ khi có sự vào cuộc đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở, khi văn hóa thật sự được đầu tư đúng tầm, Tiên Điền mới có thể trở thành ‘điểm đến văn hóa – du lịch tầm quốc gia’”.

Tiên Điền hôm nay đang bước đi trên hành trình mới: hành trình biến di sản thành tài sản, biến văn hóa thành động lực cho phát triển bền vững.

Và trên hành trình ấy, có thể thấy hình ảnh ông Bí thư Đảng ủy Nguyễn Văn Hiếu cùng bà con nơi quê hương Nguyễn Du đang nỗ lực gìn giữ “ngọn lửa văn hóa”, thổi vào đó hơi thở của thời đại, để mỗi du khách khi đến nơi đây không chỉ “về nguồn” với hồn Kiều, mà còn cảm nhận một vùng đất đang trỗi dậy mạnh mẽ nhờ sức sống văn hóa.