(NB&CL) GS.TS Ngô Thắng Lợi - Chuyên gia kinh tế Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, kế hoạch 5 năm cho phát triển kinh tế (2021 - 2025) đã gần đi hết chặng đường, để hoàn thành các mục tiêu đã đề ra, một trong những yếu tố quan trọng là xây dựng vai trò dẫn dắt của các doanh nghiệp “sếu đầu đàn”, để thu hút các doanh nghiệp nhỏ và vừa cùng phát triển.
Động lực tăng trưởng từ quy hoạch tổng thể quốc gia
+ Thưa ông, hơi khác với mọi năm, nếu như các dự báo kinh tế đều đề cập đến các triển vọng nhiều hơn thì trong các báo cáo dự báo kinh tế cho năm 2024 của các tổ chức, Bộ, ngành lại “nhận diện” khá sớm và khá rõ những khó khăn thách thức mà kinh tế Việt Nam phải đối mặt trong năm nay. Thưa ông, trước những khó khăn được “nhận diện sớm” đó, mục tiêu tăng trưởng kinh tế mà Quốc hội đặt ra trong năm nay liệu có bị ảnh hưởng?
- Mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2024 được Quốc hội đặt ra là từ 6 đến 6,5% đòi hỏi cần phải có sự đột phá. Theo tôi, trong năm nay, sự đột phá đó có thể đến từ những động lực tăng trưởng mới. Một trong những động lực đó chính là chúng ta đã cơ bản hoàn thành quy hoạch phát triển tổng thể quốc gia, quy hoạch phát triển vùng và quy hoạch phát triển các tỉnh, thành phố. Cùng với đó, quy hoạch các ngành, các lĩnh vực lớn cũng cơ bản hoàn thành và đã bước đầu đi vào hoạt động.
Theo tôi, đây là cơ sở để chúng ta vực dậy được những thứ mà trước đây chúng ta chưa thực hiện được do còn vướng mắc về cơ chế, chính sách, do tâm lý còn dè dặt, chờ đợi chính sách. Nên, khi quy hoạch đã xong, cơ chế sẽ ban hành, chúng ta hoàn toàn có thể có cơ sở để thực hiện, phát huy nguồn lực nội tại để có thể đạt mục tiêu đề ra.
Có thể thấy, một quan điểm rất rõ ràng đã được xác định ngay từ đầu, trong giai đoạn đến năm 2030, hai trong số nhiệm vụ trọng tâm của Quy hoạch Tổng thể quốc gia chính là tập trung phát triển vùng động lực tăng trưởng và cực tăng trưởng.
Ưu tiên đầu tư cho một số vùng có điều kiện thuận lợi nhất về vị trí địa lý, kết cấu hạ tầng, nguồn nhân lực, tiềm lực khoa học - công nghệ và cơ sở vật chất kỹ thuật sẵn có.
Các khu vực này sẽ phát triển đi trước một bước, tạo động lực và làm đầu tàu kích thích những vùng khác cùng phát triển, để đến giai đoạn sau năm 2030, sẽ dần phát triển hài hòa, bền vững, cân đối giữa các vùng miền, địa phương.
Ở phạm vi địa phương, mỗi quy hoạch tỉnh, thành được phê duyệt như một ngọn đuốc soi tỏ để các địa phương sẽ biết cách để tận dụng tiềm năng, lợi thế và có giải pháp để biến kế hoạch trên giấy thành hiện thực. Đây chính là nhiệm vụ sống còn, để không bỏ lỡ cơ hội phát triển, khi mà một thời kỳ phát triển mới đang được mở ra.
Theo thống kê, tính đến nay có gần 60 quy hoạch tỉnh, thành phố thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng phê duyệt. Việc các quy hoạch được phê duyệt cùng hoạt động xúc tiến đầu tư được diễn ra sôi động là bước khởi đầu cho dòng đầu tư lớn trong nước và nước ngoài vào các địa phương.
Đơn cử như Khánh Hòa đã thu hút được 116.500 tỷ đồng trong Hội nghị công bố quy hoạch và xúc tiến đầu tư năm 2023, Quảng Bình thu hút được hơn 112.000 tỷ đồng. Đi cùng với thể chế, chính sách mở đường, cần có sự quyết tâm của từng vùng, từng địa phương, từng cán bộ, đây sẽ là “chìa khóa” tạo ra động lực cho tăng trưởng kinh tế.
Động lực từ thị trường nội địa
+ Thực tế, một trong những động lực chính cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam chính là xuất khẩu. Tuy nhiên, năm 2023, xuất khẩu cũng cho thấy có sự sụt giảm ở những nhóm ngành quan trọng. Năm 2024, động lực tăng trưởng này có thể phục hồi và đóng góp ra sao, thưa ông?
- Đối với thị trường thế giới, năm nay dẫu được dự báo có nhiều thách thức, nhiều khó khăn nhưng Việt Nam vẫn có những bạn hàng thường xuyên và chúng ta vẫn duy trì mối quan hệ bạn hàng truyền thống ấy. Trong đó, đặc biệt là chúng ta duy trì các chuỗi giá trị, các chuỗi sản xuất để sao cho vẫn duy trì được xuất khẩu, duy trì được tăng trưởng.
Trong những năm gần đây, chúng ta thấy chính những doanh nghiệp lớn FDI, khi họ gặp khó khăn và chịu tác động tiêu cực thì đã ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế của nhiều địa phương trong nước.
Tôi lấy ví dụ như Samsung, khi họ gặp khó khăn trong những năm qua thì đã ảnh hưởng rất lớn đến tăng trưởng kinh tế của một số tỉnh liên quan như Thái Nguyên, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Bắc Giang. Do đó, chúng ta vẫn cần phải duy trì được các bạn hàng quốc tế.
Nhưng theo tôi, đó cũng chưa phải là tất cả. Trong bối cảnh thị trường thế giới có nhiều biến động như hiện nay, đã đến lúc chúng ta cần lui về củng cố và giữ chặt thị trường nội địa, lấy đó làm chỗ dựa. Thị trường trong nước có rất nhiều tiềm năng, nhất là đối với những ngành, những lĩnh vực có tiềm năng cao như nông nghiệp, công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, đây đều có thể bù đắp vào những lĩnh vực khác bị thua thiệt ở nơi “sân khách”.
Thị trường nội địa bao gồm thương mại, dịch vụ, chiếm tỷ trọng lớn vào tăng trưởng GDP, nếu tăng được 10% là con số rất lớn. Hơn nữa, quy mô thị trường 100 triệu dân của Việt Nam rất hấp dẫn các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Dự báo năm 2024, thương mại, tiêu dùng nội địa tiếp tục là một trong những động lực đóng góp chính cho tăng trưởng kinh tế, do đó cần tập trung vào các giải pháp thúc đẩy thương mại, dịch vụ hướng tới tiêu dùng nội địa để từ đó lan tỏa cho các ngành sản xuất, nhất là sản xuất trong nước, hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi.
Vấn đề đặt ra ở đây là cần xây dựng chính sách để kịp thời có giải pháp khắc phục, nâng cao sức cạnh tranh của cộng đồng doanh nghiệp nói riêng và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế nói chung trước những khó khăn, thách thức trong năm 2024.
+ Có thể nói, năm 2024 là một năm quan trọng khi mà kế hoạch 5 năm cho phát triển kinh tế (2021 - 2025) đã đi được gần hết chặng đường và cũng chứng kiến không ít thách thức. Theo ông, để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế trong 5 năm như đã đề ra trước đó, tạo bước đệm cho giai đoạn tới, thời gian tới cần phải có những giải pháp gì?
- Theo tôi, đây là mục tiêu nhưng cũng là nhiệm vụ nặng nề đòi hỏi chúng ta phải nỗ lực, quyết tâm mạnh mẽ hơn nữa mới có thể đạt được. Nhất là trong thời gian qua, kinh tế Việt Nam cũng bộc lộ nhiều bất cập khi tăng trưởng đang có dấu hiệu “hụt hơi” theo thời gian.
Trong đó, biên độ tăng trưởng đang có xu hướng giảm và chưa đủ mạnh để tạo ra những đột phá trong thực hiện tiến bộ xã hội. Chất lượng tăng trưởng cải thiện chậm dần (hiệu quả đầu tư, năng suất lao động), nhất là những năm gần đây và ở mức khá thấp so với các nước từng ở cùng thời kỳ như Việt Nam (như Hàn Quốc, Nhật Bản) đã làm giảm khả năng gia tăng thu nhập của nền kinh tế.
Do đó, trước mắt, cần thực hiện phát triển bao trùm ở góc độ doanh nghiệp, nhằm tạo môi trường, cơ hội để các doanh nghiệp có chung một “sân chơi” giúp cho doanh nghiệp thoả sức thực hiện phát triển kinh doanh. Phải tập trung cải cách, tạo sự bình đẳng giữa khối doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp FDI. Đồng thời phải xây dựng vai trò dẫn dắt của các doanh nghiệp “sếu đầu đàn”, để thu hút các doanh nghiệp nhỏ và vừa cùng phát triển.
Xa hơn nữa, không chỉ trong giai đoạn ngắn hạn 5 năm, mà ở trung và dài hạn, để đạt mục tiêu trở thành “quốc gia đang phát triển có thu nhập trung bình cao” vào năm 2030 và “quốc gia phát triển có thu nhập cao” vào năm 2045, thì nền kinh tế Việt Nam sẽ phải tăng trưởng với tốc độ bình quân hằng năm là 7% trong vòng 20 năm tới.
Điều này đòi hỏi Việt Nam cần đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu để tăng năng suất và tăng quy mô doanh nghiệp, cải cách và phát triển thị trường, chú trọng cung cấp lao động có kỹ năng và khuyến khích hoạt động nghiên cứu và phát triển, tăng cường năng lực đổi mới sáng tạo…
(CLO) Ngày 22/11, Công an huyện Đức Thọ (Hà Tĩnh) cho biết, vừa phối hợp với Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm Công nghệ cao Công an Hà Tĩnh, Công an TP Hà Nội, Quãng Ngãi, Gia Lai phá thành công Chuyên án buôn bán, vận chuyển hàng cấm (pháo) với quy mô lớn, bắt giữ 06 đối tượng, thu giữ trên 2.200kg pháo các loại cùng nhiều tang vật liên quan.
(CLO) Ngày 22/11, Cơ quan CSĐT Công an huyện Tiên Yên (Quảng Ninh) vừa ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can 4 đối tượng về tội Tổ chức cho người khác xuất cảnh trái phép.
(CLO) Sáng 22/11, tại khu nghỉ dưỡng Hoiana (huyện Duy Xuyên), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) phối hợp với UBND tỉnh Quảng Nam tổ chức họp báo công bố việc đăng cai Hội nghị Quốc tế về Du lịch Nông thôn lần đầu tiên của UN Tourism (tổ chức du lịch thế giới), diễn ra vào năm 2024 tại Quảng Nam.
(CLO) Những trích đoạn từ cuốn hồi ký sắp xuất bản của cựu Thủ tướng Đức Angela Merkel đề cập đến mọi thứ, từ cuộc xung đột ở Ukraine cho đến Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump.
(CLO) Ngày 22/11, Thủ tướng Viktor Orban cho biết ông sẽ mời Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đến thăm Hungary, đồng thời đảm bảo rằng lệnh bắt giữ ông Netanyahu của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) sẽ "không được thực hiện".
(CLO) Nga tuyên bố các hệ thống phòng không hiện đại trên thế giới, bao gồm của Mỹ và châu Âu, không thể đánh chặn loại tên lửa đạn đạo mới Oreshnik mà nước này vừa phóng vào thành phố Dnipro ở miền trung Ukraine.
(CLO) Để tiếp tục nâng cao chất lượng, đưa Giải thưởng Sách Quốc gia xứng tầm với vị thế là một giải thưởng cấp quốc gia, đồng thời tạo sự lan tỏa mạnh mẽ đến gần hơn với bạn đọc, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Điều lệ và Quy Giải thưởng mới với nhiều điểm mới. Thông tin này được đưa ra tại buổi họp báo do Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức sáng nay ngày 22/11 tại Hà Nội.
(CLO) Tỷ phú Elon Musk, chủ sở hữu mạng xã hội X, đã chỉ trích dự luật của Úc, trong đó cấm trẻ em dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội và phạt các mạng xã hội lên tới 49,5 triệu AUD (32 triệu USD) đối với các vi phạm.
(CLO) Từ ngày 29/11/2024 tới đây, gần 50 triệu cổ phiếu của CTCP Thương mại Xuất nhập khẩu Thiên Nam (Mã: TNA) bị đình chỉ giao dịch sẽ chuyển sang sàn UpCom. Doanh thu Quý 3 của đơn vị giảm tới 95% gây thua lỗ nặng.
(CLO) Kết quả kinh doanh của Địa ốc Hoàng Quân tuy có cải thiện nhưng mới chỉ hoàn thành 26% mục tiêu cả năm. Trong khi lượng nợ vay gia tăng mạnh để bù đắp dòng tiền kinh doanh đang âm tới 1.185 tỷ đồng trong 9 tháng đầu năm.
(CLO) Ngày 22/11, tại Hội trường Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF), Đại hội thường niên VFF năm 2024 khoá IX (nhiệm kỳ 2022 - 2026) đã chính thức diễn ra với sự tham dự của lãnh đạo Liên đoàn Bóng đá trong nước và quốc tế.
(CLO) Hà Nội bãi bỏ 2 quyết định quy định thẩm quyền phê duyệt giá khởi điểm đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn thành phố Hà Nội.
(CLO) Quyết định nêu rõ hai phi công được tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba vì "đã có thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ huấn luyện bay chiến đấu, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc."
(CLO) Đó là chia sẻ của tiền đạo Nguyễn Tiến Linh tại buổi tập đầu tiên của đội tuyển Việt Nam trong đợt tập trung chuẩn bị cho AFF Cup 2024, sáng 22/11 tại Hà Nội.
(CLO) Vừa qua, tại Khu công nghiệp Nam Đình Vũ, TP. Hải Phòng, Tập đoàn Mitsubishi Estate (Nhật Bản) đã chính thức tổ chức lễ động thổ Dự án Logicross Hải Phòng. Sự hiện diện của dự án Logicross Hải Phòng một lần nữa khẳng định sức hút đầu tư của Hải Phòng, cũng như sự tin tưởng của các nhà đầu tư vào môi trường kinh doanh của thành phố, khẳng định Hải Phòng luôn là địa điểm đầu tư quan trọng, hấp dẫn, đáng tin cậy của các doanh nghiệp trong và ngoài nước.
(CLO) Với quyết tâm cao độ, chỉ sau 4 ngày tiến hành chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ, tỉnh Bắc Ninh đã cơ bản giải phóng xong mặt bằng hơn 100 ha, trở thành “kỳ tích” chưa từng có trong tiền lệ về thực hiện các dự án thu hồi đất tại địa phương.
(CLO) Ngân hàng Trung ương Nga vừa xác lập tỷ giá hối đoái chính thức của đồng ruble trên 100 ruble đổi 1 USD, lần đầu tiên kể từ hơn một năm qua sau khi Ukraine sử dụng tên lửa do Mỹ cung cấp để tấn công vào lãnh thổ Nga.
(CLO) Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà vừa ký Quyết định số 1426/QĐ-TTg về chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng khu công nghiệp Đồng Văn VI, tỉnh Hà Nam.
(CLO) – Ngày 20/11, theo thông tin từ Ban Quản lý các Khu công nghiệp tỉnh Hải Dương, từ đầu năm đến nay, các khu công nghiệp đã thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đạt khoảng 597,6 triệu USD, vượt 19,5% kế hoạch năm.
(CLO) 59 tỉnh, thành phố sẽ trực tiếp tham dự tổ chức “Gian hàng đặc sản” tại Hội chợ đặc sản vùng miền Việt Nam. Các gian hàng này sẽ giới thiệu những sản phẩm đặc trưng của từng địa phương, như “trâu gác bếp” của vùng cao Tây Bắc hay “bò 1 nắng” của vùng Tây Nguyên.
(CLO) Tính đến cuối tháng 10/2024, cả nước có hơn 202.300 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động, tăng 9,1% so với cùng kỳ năm 2023, cao hơn số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Bình quân một tháng có hơn 20.200 gia nhập và tái gia nhập thị trường.