Xem xét kỹ việc quy hoạch dân cư, bố trí cơ sở hạ tầng y tế, trường học tại vùng dễ bị thiên tai

Đầu tư cho phòng, chống thiên tai phải tương xứng với yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội

Ngày 12/8, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà họp nghe báo cáo về dự thảo Đề án tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả và ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số lĩnh vực phòng, chống thiên tai trong tình hình mới (Đề án).

Tại cuộc họp, lãnh đạo các bộ ngành đã thảo luận đề xuất giải pháp thiết thực nhằm nâng cao hiệu quả công tác ứng phó, phòng ngừa và khắc phục hậu quả thiên tai trên cả nước.

Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam Trần Tuấn Anh chia sẻ nhiều giải pháp công nghệ tiên tiến trong nghiên cứu, quan trắc và cảnh báo sớm các loại hình thiên tai như động đất, sóng thần, sạt lở đất. Viện đề xuất tăng cường đầu tư mạng lưới trạm GPS, các cảm biến đo biến dạng địa chất, hệ thống cảnh báo bằng sóng radio phủ sóng đến vùng sâu vùng xa, đảm bảo người dân kịp thời nhận thông tin ngay cả khi mất điện hay hệ thống truyền thông hiện đại bị gián đoạn. Ngoài ra, Viện kiến nghị phát triển các phòng thí nghiệm chuyên dụng để nghiên cứu chuyên sâu và phối hợp quốc tế nhằm chuyển giao công nghệ hiện đại.

Thượng tướng Nguyễn Quang Ngọc, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, cho rằng cần đầu tư trang bị phù hợp, hiện đại như trực thăng chuyên dụng, xe cứu nạn nhẹ dễ cơ động trong địa hình hiểm trở, nhằm bảo đảm an toàn cho lực lượng làm nhiệm vụ cũng như tăng hiệu quả cứu hộ. Đồng thời, lực lượng quân đội, công an cũng cần được trang bị phương tiện phù hợp cho các nhiệm vụ chuyên ngành.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Anh Tuấn cho rằng cần áp dụng các giải pháp khoa học công nghệ tiên tiến để nâng cao khả năng dự báo thiên tai, đặc biệt là nguy cơ sạt lở, đảm bảo xây dựng các công trình hạ tầng như đường bộ, cầu, hầm với các quy chuẩn chống chịu thiên tai tốt hơn, phù hợp với bản đồ quy hoạch thiên tai và đánh giá rủi ro thực tế.

Thứ trưởng Bộ VHTT&DL Hồ An Phong nhấn mạnh sự cần thiết xây dựng đội ngũ phóng viên được đào tạo bài bản, trang bị đầy đủ kỹ năng và phương tiện bảo hộ để tác nghiệp an toàn, giúp cung cấp thông tin chính xác, kịp thời phục vụ công tác phòng chống thiên tai. Tuyên truyền, giáo dục kỹ năng thực tế, như cách sơ cấp cứu, xử lý khi cháy nổ, lũ lụt hay động đất..., đặc biệt là trẻ em, nhằm trang bị khả năng ứng phó chủ động khi xảy ra thiên tai.

Các đại biểu thống nhất khẳng định, nguồn lực đầu tư cho phòng, chống thiên tai phải tương xứng với yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội và phù hợp đặc thù từng vùng miền.

Công tác quy hoạch vùng tránh sạt lở, quy hoạch đất ở phải được điều chỉnh, đảm bảo phù hợp thực tiễn, hạn chế tối đa thiệt hại khi thiên tai xảy ra. Hạ tầng thiết yếu như điện, nước, thông tin liên lạc cần được xây dựng và nâng cấp theo hướng bền vững, có khả năng chống chịu tốt với thiên tai.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về khí tượng thủy văn phục vụ dự báo, cảnh báo. Đồng thời, đề nghị tăng cường xã hội hóa, khuyến khích doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu, xây dựng hệ thống cảnh báo, kết hợp hợp tác quốc tế nhằm nâng cao năng lực ứng phó thiên tai.

Chú trọng đầu tư cho hạ tầng thông tin

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá cao sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị trong việc xây dựng Đề án, đồng thời khẳng định tính toàn diện của Chỉ thị 42-CT/TW ngày 24/3/2020 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai sau 5 năm thực hiện.

Trong các quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, Phó Thủ tướng yêu cầu tích hợp đầy đủ yêu cầu phòng ngừa thiên tai, tránh gia tăng rủi ro từ các công trình hạ tầng, giao thông, bảo đảm không làm tổn hại đến môi trường tự nhiên. Đặc biệt, cần xem xét kỹ việc quy hoạch dân cư, bố trí cơ sở hạ tầng y tế, trường học tại vùng dễ bị thiên tai để tăng khả năng ứng phó chủ động, hạn chế bị động khi sự cố xảy ra.

Phó Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh tăng cường đầu tư cho công tác dự báo thông qua nghiên cứu cơ bản, xây dựng cơ sở dữ liệu lớn, hệ thống quan trắc hiện đại, bao gồm trạm radar, vệ tinh và giám sát từ xa, đồng thời thúc đẩy hợp tác quốc tế để chia sẻ dữ liệu phục vụ dự báo chính xác; bổ sung nội dung nghiên cứu về động đất, sóng thần – những hiểm họa tiềm ẩn tại Việt Nam.

Ngoài ra, các địa phương cần được quan tâm, chú trọng đầu tư cho hạ tầng thông tin, năng lượng và trang thiết bị phục vụ ứng phó thiên tai, đặc biệt các vùng dễ bị chia cắt, lũ lụt, vùng ven biển; xây dựng lực lượng cứu hộ chuyên nghiệp; huy động đầu tư xã hội hóa trong công tác phòng, chống thiên tai và cứu nạn.

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu nâng cao năng lực truyền thông, hiện đại hóa lực lượng truyền thông để đảm bảo cung cấp thông tin kịp thời, chính xác, góp phần nâng cao nhận thức và khả năng ứng phó của cộng đồng.

Phó Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành sớm hoàn thiện Đề án và các văn bản liên quan, trong đó nêu rõ các kiến nghị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị 42-CT/TW, tập trung ưu tiên các nhiệm vụ cấp bách, triển khai các chương trình, dự án ưu tiên giai đoạn 2026-2030 và hoàn thiện thể chế để nâng cao hiệu quả phòng chống thiên tai trong thời gian tới.