Hồi nhỏ, bữa cơm Tết gia đình thường có nhiều món ăn ngon; nhưng tôi không ưa món nào bằng món thịt lợn thưng. Thịt lợn nạc đem thưng đương nhiên ngon; nhưng kỳ lạ, món thịt mỡ thưng lên rồi ăn cũng rất ngon. Gia vị thấm vào khiến thịt không còn vị béo gây ngán như lúc còn tươi. Vậy nên thịt thưng ăn hao, chuyện ấy khỏi phải bàn. Cũng do vậy ngày thường má không dám làm, chỉ có dịp Tết!

“Mê” thịt thưng nên những ngày cuối năm hay chong ngóc ngó chừng. Thấy má đi chợ bê về rổ thịt lợn to, chuẩn bị dao thớt, gia vị, chảo rim là mừng vấp té. Thấy tôi cứ cà rà theo bên xin “phụ việc”, má vừa làm vừa hướng dẫn: món thịt lợn thưng ngon phải làm từ thịt đùi, thịt ba chỉ lóc xương. Thịt rửa sạch đem cắt miếng lớn; sau đó ướp gia vị tỏi băm, đường, tiêu, ngũ vị hương, thêm mấy muỗng xì dầu, ướp chừng hai tiếng. Sau đó bắc chảo dầu lên bếp, phi tỏi thơm rồi bỏ thịt vào chiên cho vàng đẹp bề mặt. Kế tiếp chế nước dừa xiêm ngập thịt, đun cho tới khi nước dừa cạn còn 1/3. Nêm nếm lại cho vừa rồi đun tiếp tới khi rặt nước là xong… Vừa nói má vừa “minh họa” từng công đoạn bằng hành động cụ thể cho coi. Tôi nghe; đôi lúc chuyện nọ xọ chuyện kia nhưng vẫn cứ dạ, gật vẻ rất chăm chú say mê. Chị Hai cười, trêu: má nói xong hỏi lại mà nó nhớ là con… đi đầu xuống đất á! Má cười: ai lúc đầu chẳng vậy. Nó ham thích, siêng nghe rồi sẽ nhớ; có đâu “nhớt” như mầy! Chị Hai bị má nói móc, “tắt đài” im re. Còn hỏi; chị là người lười môn bếp núc tới số…

Thịt thưng xong ngả màu đỏ nâu, thơm phức. Điều hay nhất là lớp thịt mỡ không còn sắc trắng đùng đục (thấy phát ngán) như lúc còn tươi mà đã ngả sang màu vàng trong nhìn rất… muốn ăn. Chờ thịt nguội má đem cho vào thẩu thủy tinh đậy kín nắp để dành Tết. Phần tôi được “thưởng công” cho cái chảo rim còn dính mỡ và ít nước rim lẫn thịt vụn. Còn hỏi; bữa chiều hôm ấy với tôi đương nhiên thành “đại tiệc” nhờ món cơm trộn chảo. Chà chà…

Vậy nhưng, muốn nếm hương vị chính thức của món thịt thưng thì phải ráng chờ tới Tết. Cúng tất niên, cúng đầu năm má chỉ xắt một dĩa nhỏ bày lên cúng cho phải phép bởi cỗ cúng có nhiều món. Thịt thưng đích thực “lên mâm” là trong những bữa cơm Tết giữa các lần cúng kiến. Không cần chế biến lôi thôi; chỉ gắp miếng thịt bỏ chảo, đảo sơ trên bếp cho nóng xong đem xắt mỏng bày lên dĩa là xong. Thịt thưng cuốn bánh tráng kèm rau sống dưa leo và chuối chát non đem chấm mắm ớt là món ăn trên cả tuyệt vời của một thời ấu thơ tôi. Hết bánh tráng, thịt đem ăn kèm cơm nóng vẫn cứ ngon. Vậy nên mấy ngày Tết chơi đâu chơi, hễ đói bụng chạy về nhà là tôi lại đâm bổ vào cũi lục tìm bánh, tìm cơm cùng với… thẩu thịt thưng. Ăn hoài vẫn không thấy ngán. Vừa ăn vừa lo lắng nhìn cái thẩu đựng thịt lưng đi mỗi lúc một nhanh. Phải rồi; thịt thưng hết đương nhiên đồng nghĩa cùng… hết Tết! Buồn…

Tạp bút – Y Nguyên