Xuất hiện hình thức bán hàng đa cấp biến tướng qua hình thức "giao dịch từ xa"

Xác định rõ hình thức bán hàng đa cấp là một trong những hình thức giao dịch đặc thù

Góp ý vào dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (sửa đổi) trong phiên thảo luận chiều 11/10 của Quốc hội, đại biểu Quốc hội Trần Văn Tuấn - Đoàn Bắc Giang đề nghị xác định rõ hình thức bán hàng đa cấp là một trong những hình thức giao dịch đặc thù, trên cơ sở đó tiếp tục hoàn thiện các chính sách, biện pháp bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng phù hợp khi tham gia hình thức giao dịch này.

Đại biểu Trần Văn Tuấn cho rằng, tại Điều 37 của dự thảo luật xác định bán hàng đa cấp là một trong những hình thức bán hàng trực tiếp là không phù hợp. Bởi thực tế hình thức bán hàng đa cấp ngày càng đa dạng, phức tạp, cả dưới hình thức giao dịch từ xa và giao dịch bán hàng trực tiếp, từ cung cấp các sản phẩm, hàng hóa đến cung cấp dịch vụ.

"Tôi có thể đơn cử ngày càng có nhiều tổ chức, cá nhân qua các hệ thống từ trên mạng xã hội để cung cấp những gói dịch vụ về đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng và người tham gia những dịch vụ này phải đóng một khoản tiền nhất định, nhưng nếu như giới thiệu được nhiều người tham gia thì có thể được giảm khoản đóng góp này, thực chất như vậy chính là hình thức bán hàng đa cấp từ xa. Thậm chí đã và đang xuất hiện một số hình thức bán hàng đa cấp biến tướng thông qua cả hình thức giao dịch từ xa và bán hàng trực tiếp, gây thiệt hại cho người tiêu dùng", ông Tuấn nêu rõ.

Do đó, đại biểu đoàn Bắc Giang đề nghị cần tách hình thức bán hàng đa cấp ra khỏi hình thức bán hàng trực tiếp, xác định rõ hình thức bán hàng đa cấp là một trong những hình thức giao dịch đặc thù với những chính sách, biện pháp bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng phù hợp khi tham gia loại hình giao dịch đặc thù này.

Quy định bán hàng đa cấp là một hình thức bán hàng trực tiếp "chưa chính xác"

Đồng quan điểm với đại biểu Trần Văn Tuấn, đại biểu Quốc hội Hà Ánh Phượng - Đoàn Phú Thọ thì cho biết, tại Mục 3 Chương III dự thảo luật quy định bán hàng đa cấp là một hình thức bán hàng trực tiếp. "Quy định này là chưa chính xác, vì hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp sử dụng mạng lưới người tham gia gồm nhiều cấp, nhiều nhánh, có thể được thực hiện trực tiếp hoặc trên không gian mạng hoặc là qua phương tiện viễn thông từ xa, vì vậy đề nghị xem xét lại quy định này", bà Phượng nói.

Liên quan đến Khoản 3 Điều 45 dự thảo luật quy định về các hành vi bán hàng đa cấp bất chính. đại biểu Hà Ánh Phượng cho rằng, khái niệm "bất chính" dường như không thể hiện được yêu cầu gì trong quản lý nhà nước nên xem xét chuyển sang quy định về các hành vi bị nghiêm cấm không được thực hiện.

Bà Hà Ánh Phượng cũng cho biết, Khoản 2 Điều 46 dự thảo luật quy định hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp phải đáp ứng các điều kiện về hình thức quy định tại Điều 23 của luật này. Trong khi đó khoản 1 Điều 23 dự thảo luật quy định hình thức hợp đồng giao kết với người tiêu dùng, hợp đồng theo mẫu điều kiện giao dịch chung được thực hiện theo quy định của pháp luật về dân sự và pháp luật khác có liên quan.

"Như vậy, điều luật này chỉ dẫn chiếu đến pháp luật dân sự mà không có quy định cụ thể về hình thức hợp đồng, tuy nhiên tại khoản 1 Điều 46 dự thảo đã quy định rõ hình thức của hợp đồng bằng văn bản, do vậy quy định như trên là chưa rõ ràng. Do đó, đối với nội dung này, nếu chưa quy định ngay trong luật thì nên giao cho Chính phủ quy định chi tiết", bà Phượng đề nghị.

Phát biểu giải trình, làm rõ một số nội dung, ông Nguyễn Sinh Nhật Tân - Thứ trưởng Bộ Công Thương cho biết, trong các phương thức về các giao dịch liên quan, ví dụ phương thức bán hàng đa cấp, phương thức về giao dịch từ xa là 1 điểm mới ở trong dự án Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

"Chúng tôi cố gắng khai thác tối đa các đặc thù để thể hiện và hôm nay, các quý vị đại biểu góp ý rất cụ thể, rất chi tiết và đã chỉ ra được các nội dung mà chúng tôi có thể quy định thêm vào, nên xin phép sẽ tiếp thu các nội dung này", ông Tân nói.