Xuất khẩu EU sang Mỹ chững lại khi căng thẳng thuế quan leo thang
(CLO) EU giảm 1,5 tỉ euro xuất sang Mỹ trong tháng 5, giữa lúc đàm phán thương mại căng thẳng vì nguy cơ thuế 30%.
Xuất khẩu từ châu Âu sang Mỹ trong tháng 5 tiếp tục giảm tháng thứ hai liên tiếp, sau giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ hồi đầu năm. Tuy nhiên, con số này vẫn cao hơn so với cùng kỳ năm trước.
Điều này cho thấy thương mại song phương vẫn giữ được sức bền, dù đang đối mặt với những thách thức lớn khi nguy cơ thuế quan cao hơn có thể trở thành đặc điểm lâu dài trong quan hệ thương mại xuyên Đại Tây Dương.
Theo số liệu từ cơ quan thống kê Eurostat công bố hôm thứ Tư, giá trị xuất khẩu của EU sang Mỹ trong tháng 5 đạt 46,2 tỷ euro (tương đương 53,6 tỷ USD), giảm nhẹ so với mức 47,7 tỷ euro của tháng trước. Tổng kim ngạch xuất khẩu giảm 0,8%, trong khi thặng dư thương mại chung của EU tăng lên 13,4 tỷ euro.
Trước đó, xuất khẩu của EU sang Mỹ đã lao dốc mạnh trong tháng 4, sau khi chạm mức cao kỷ lục vào tháng 3. Đây là thời điểm các nhà nhập khẩu Mỹ đẩy mạnh tích trữ hàng hóa để ứng phó với thông báo áp thuế mới từ chính quyền của Tổng thống Donald Trump.
Dù vậy, theo nhà kinh tế Adrian Prettejohn từ Capital Economics, ngay cả trong những ngành chịu ảnh hưởng từ thuế quan, xuất khẩu trong tháng 5 vẫn không giảm đáng kể so với cùng kỳ năm trước.
Ông nhận định trong thông báo gửi khách hàng: “Nhìn về tương lai, chúng tôi dự báo việc tích trữ hàng hóa trước đó và tác động của thuế quan sẽ gây áp lực lên xuất khẩu của khu vực đồng euro. Tuy nhiên, khả năng xảy ra một đợt sụt giảm mạnh như nhiều người lo ngại vẫn chưa rõ ràng”.
Trong nhiều tháng qua, Mỹ và EU đã nỗ lực đàm phán để đạt được một thỏa thuận thương mại. Hồi tháng 5, Tổng thống Donald Trump từng cảnh báo sẽ tăng thuế đối kháng lên tới 50% đối với hàng hóa EU, viện dẫn tiến độ đàm phán chậm chạp, trước khi rút lại tuyên bố để tiếp tục thương lượng.
Tuy nhiên, đến thứ Bảy vừa qua, Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ áp mức thuế 30% lên phần lớn hàng hóa EU từ ngày 1/8. Hiện tại, hàng hóa từ EU đang chịu mức thuế cơ bản 10%, trong khi linh kiện ô tô và một số kim loại phải chịu mức thuế cao hơn.
Thủ tướng Đức Friedrich Merz, trong cuộc phỏng vấn trên đài ARD hôm Chủ nhật, cảnh báo rằng mức thuế 30% sẽ gây ra cú sốc lớn đối với nền kinh tế xuất khẩu của Đức.
Năm ngoái, Mỹ đã vượt qua Trung Quốc để trở thành đối tác thương mại hàng đầu của Đức, với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu vượt 250 tỷ euro. Song, các rào cản thương mại gần đây đã khiến hàng hóa Trung Quốc chuyển hướng sang châu Âu thay vì Mỹ.
Số liệu chính thức công bố hôm thứ Hai cho thấy xuất khẩu của Trung Quốc sang EU trong tháng 6 tăng 7,6% so với cùng kỳ năm trước, trong khi xuất khẩu sang Mỹ giảm tới 16%.
Ủy viên Thương mại EU Maros Sefcovic ngày thứ Hai nhấn mạnh rằng mức thuế 30% sẽ khiến việc duy trì quy mô thương mại hiện tại giữa EU và Mỹ trở nên gần như bất khả thi.
“Thực tế, điều này sẽ cản trở hoạt động thương mại,” ông nói với báo giới. “Việc trao đổi hàng hóa như chúng ta từng biết sẽ không thể tiếp diễn, kéo theo những hệ lụy nghiêm trọng cho cả hai bờ Đại Tây Dương”.
Những lời đe dọa thuế quan từ Tổng thống Donald Trump đã gây xáo trộn cho một số nhà sản xuất châu Âu. ASML Holding, nhà cung cấp thiết bị sản xuất chip hàng đầu của Hà Lan và là một trong những công ty lớn nhất châu Âu tính theo vốn hóa thị trường, cho biết họ không thể đảm bảo mục tiêu tăng trưởng trong năm 2026 do những bất ổn này. Cổ phiếu của công ty tại sàn Amsterdam đã giảm trong phiên giao dịch sáng thứ Tư.
Quan hệ thương mại Mỹ-EU hiện chiếm khoảng 30% tổng thương mại hàng hóa toàn cầu, theo Hội đồng châu Âu. EU đã lên tiếng cảnh báo sẽ áp thuế đáp trả lên 72 tỷ euro hàng hóa Mỹ, bao gồm ô tô, máy bay và rượu whisky, nếu các cuộc đàm phán thất bại.
Sự bất ổn này khiến Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đưa ra dự báo rằng nền kinh tế khu vực đồng euro sẽ tăng trưởng chậm hơn đáng kể nếu Mỹ áp đặt thuế quan cao hơn và EU đáp trả.
Nhu cầu đối với hàng hóa châu Âu cũng đang chịu áp lực khi đồng euro tăng giá so với đồng USD, khiến sản phẩm trở nên đắt đỏ hơn đối với nhà nhập khẩu.
Phần lớn tăng trưởng kinh tế của châu Âu đầu năm nay đến từ việc đẩy mạnh xuất khẩu. Một số xu hướng này vẫn duy trì: sản lượng hàng hóa không bền vững, bao gồm dược phẩm, của khu vực đồng euro trong tháng 5 đã tăng với tốc độ nhanh nhất kể từ khi bắt đầu ghi nhận vào năm 1991.
Tuy nhiên, hôm thứ Ba, Tổng thống Donald Trump đã đề xuất áp thuế lên dược phẩm vào cuối tháng 7, một lĩnh vực vốn chưa bị ảnh hưởng bởi thuế quan.
Động thái này đặc biệt đáng lo ngại đối với một số quốc gia như Ireland, nơi các nhà sản xuất dược phẩm lớn đóng góp khoảng 1/3 tổng kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ trong năm qua.