Xuất khẩu thủy sản tháng 6 tăng chậm, cá ngừ giảm mạnh vì thuế Mỹ
(CLO) Sau khi tăng hơn 20% trong tháng 5, xuất khẩu thủy sản Việt Nam tháng 6 chỉ tăng khiêm tốn 4% do xuất khẩu sang Mỹ giảm mạnh. Cá ngừ là mặt hàng sụt giảm lớn nhất, buộc doanh nghiệp phải tìm lối đi mới ở Ai Cập, Litva.
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), sau khi tăng mạnh trên 20% trong tháng 5, kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam trong tháng 6 vẫn tăng so với cùng kỳ nhưng mức tăng khiêm tốn, chỉ đạt 4%, tương đương 876 triệu USD. Nguyên nhân chính là xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ giảm sâu 26% so với cùng kỳ năm ngoái.
Lũy kế 6 tháng đầu năm, xuất khẩu thủy sản đạt 5,2 tỷ USD, tăng gần 19%. Trong đó, xuất khẩu sang Mỹ đạt 891 triệu USD, tăng 16% nhờ doanh nghiệp “chạy đua” giao hàng trước thời điểm 9/7 – mốc áp dụng thuế đối ứng mới của Mỹ. Tuy nhiên, từ tháng 6, nhiều doanh nghiệp đã chủ động dừng xuất khẩu sang thị trường này để tránh rủi ro bị đánh thuế cao.
Ở chiều ngược lại, xuất khẩu sang Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và ASEAN vẫn tăng mạnh trong tháng 6, dao động từ 15% đến gần 28%. Xuất khẩu sang EU chững lại, giảm nhẹ 1%, còn khu vực Trung Đông giảm 16% do ảnh hưởng chiến sự, đặc biệt xuất khẩu sang Israel – thị trường tiêu thụ lớn cá ngừ hộp – giảm hơn 50%.
Đối với hai mặt hàng chủ lực là tôm và cá tra, đà tăng trưởng cũng chậm lại do ảnh hưởng chính sách thuế của Mỹ. Tính đến hết tháng 6, xuất khẩu tôm đạt 2,07 tỷ USD (tăng 26%), cá tra đạt 1 tỷ USD (tăng 10%). Triển vọng nửa cuối năm 2025 phụ thuộc lớn vào chính sách thuế của Mỹ, trong đó tôm có nguy cơ đối mặt với “thuế chồng thuế” gồm thuế đối ứng, thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp.
Ngành cá tra lạc quan hơn khi mới đây Bộ Thương mại Mỹ (DOC) công bố kết quả cuối cùng kỳ rà soát POR20, 7 doanh nghiệp Việt Nam được hưởng mức thuế chống bán phá giá 0%. Nếu thuế đối ứng sắp tới được kiểm soát tốt, cá tra Việt Nam sẽ có cơ hội bứt phá tại thị trường này.
Riêng cá ngừ – nhóm sụt giảm mạnh nhất trong tháng 6 – giảm hơn 31% so với cùng kỳ năm ngoái, chủ yếu do ảnh hưởng thuế của Mỹ. Lũy kế 6 tháng, xuất khẩu cá ngừ giảm gần 2%. Trước tình hình này, doanh nghiệp đang nỗ lực khai phá thị trường mới như Ai Cập và Litva.
Tại Ai Cập, xuất khẩu cá ngừ Việt Nam liên tục tăng từ năm 2023. Tính lũy kế 4 tháng đầu năm 2025, đạt gần 4 triệu USD, tăng 72% so với cùng kỳ 2024. Cá ngừ đóng hộp là sản phẩm xuất khẩu chủ lực, chiếm hơn 82% kim ngạch. Trong bối cảnh Thái Lan – nhà cung cấp chính – bị phụ thuộc nguồn cung, đây là cơ hội để doanh nghiệp Việt Nam chen chân.
Đối với Litva – cửa ngõ vào Trung Đông Âu, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam tăng mạnh từ 229.000 USD năm 2021 lên gần 16 triệu USD năm 2024. Riêng 5 tháng đầu năm 2025, kim ngạch đạt hơn 8 triệu USD, gấp đôi cùng kỳ. Thịt/loin cá ngừ đông lạnh chiếm tới 98% kim ngạch xuất khẩu sang Litva.
Trong bối cảnh các thị trường lớn như Mỹ và EU gặp khó, Ai Cập, Litva… đang trở thành lựa chọn khả quan để doanh nghiệp cá ngừ Việt Nam gia tăng xuất khẩu. Tuy nhiên, cạnh tranh sẽ gia tăng khi nhiều quốc gia cũng nhắm tới những thị trường này, đòi hỏi doanh nghiệp cần chủ động và sẵn sàng chiến lược để khai phá hiệu quả.