Xung đột Donald Trump - Elon Musk đe dọa tương lai vũ trụ Mỹ

Giới phân tích cho rằng, trong số các dự án có thể bị tác động là hệ thống phòng thủ tên lửa “Golden Dome - Vòm Vàng” và kế hoạch chinh phục Sao Hỏa đầy tham vọng của Elon Musk.

Khi quyền lực chính trị va chạm với công nghệ tư nhân

Mâu thuẫn bắt đầu khi nhà tỷ phú Elon Musk công khai chỉ trích dự thảo ngân sách mới do Tổng thống Donald Trump hậu thuẫn. Đáp lại, nhà lãnh đạo Mỹ gọi Elon Musk là “điên rồ” và đe dọa hủy các hợp đồng chính phủ với ông, đồng thời bác bỏ đề cử Jared Isaacman, ứng viên được Elon Musk ủng hộ, cho vị trí lãnh đạo NASA.

Cuộc đối đầu giữa Tổng thống Donald Trump và tỷ phú Elon Musk, tuy nhanh chóng hạ nhiệt, nhưng vẫn để lại những hệ lụy đáng lo ngại. Theo giới chuyên gia Nga, căng thẳng này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến ngành công nghiệp vũ trụ Mỹ.

Căng thẳng leo thang khi Elon Musk đăng bài tố cáo Tổng thống Trump có liên quan đến “hồ sơ Epstein” và kêu gọi thành lập một đảng chính trị thứ ba tại Mỹ. Đỉnh điểm là tuyên bố tạm dừng hoạt động tàu Crew Dragon, phương tiện then chốt cho các sứ mệnh có người lái của NASA. Mặc dù sau đó ông đã rút lại quyết định, vụ việc vẫn tạo ra làn sóng lo ngại về sự ổn định của các chương trình vũ trụ chiến lược của Mỹ.

Tờ Izvestia dẫn nhận định của chuyên gia du hành vũ trụ Dmitry Strugovets, tác giả kênh Telegram Closed Space, cho rằng cả Tổng thống Donald Trump và tỷ phú Elon Musk đều là những nhân vật có cá tính mạnh mẽ và quen với việc đạt được mục tiêu bằng mọi giá. Cả hai là những doanh nhân, và trong giới kinh doanh, thường không có bạn bè lâu dài, chỉ có đối tác tạm thời. Theo chuyên gia người Nga, xung đột lần này sẽ được xoa dịu trước mắt, nhưng sẽ không chấm dứt hoàn toàn. Nó sẽ tiếp tục âm ỉ và có thể bùng phát trở lại trong tương lai.

NASA, Starlink và Vòm Vàng: Những hệ lụy không nhỏ từ một cuộc đối đầu lớn

Theo chuyên gia Dmitry Strugovets, xung đột giữa Donald Trump và Elon Musk có thể để lại hậu quả sâu rộng, không chỉ với SpaceX hay Tesla, mà còn với uy tín và an ninh quốc gia Mỹ. Căng thẳng này có nguy cơ ảnh hưởng đến chương trình vũ trụ có người lái, làm gián đoạn triển khai mạng vệ tinh Starlink và đặt dấu hỏi về sự tham gia của SpaceX trong hệ thống phòng thủ tên lửa mới - Vòm Vàng.

Tuy vậy, ông Strugovets cho rằng viễn cảnh cực đoan như việc ngừng hoạt động tàu vũ trụ Crew Dragon hay đình chỉ hoàn toàn chương trình internet vệ tinh Starlink là khó xảy ra. Tuy nhiên, khả năng Tổng thống Donald Trump tiếp tục ủng hộ các dự án khám phá Mặt Trăng và Sao Hỏa của nhà tỷ phú Elon Musk hiện đang bị nghi ngờ.

Trong khi đó, chuyên gia Nicholas Oxman, tác giả kênh Telegram Cosmodiever, cảnh báo đây có thể là “cuộc khủng hoảng lớn nhất” trong lịch sử ngành công nghiệp vũ trụ và công nghệ cao Mỹ. Ông nhấn mạnh rằng Elon Musk từng được đánh giá là “kiến trúc sư” của chính sách vũ trụ Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump, giúp đẩy nhanh cải cách NASA và tái phân bổ ngân sách cho các sứ mệnh Sao Hỏa.

Việc SpaceX tạm ngưng hoạt động Crew Dragon có thể khiến NASA rơi vào thế bị động, gây gián đoạn trong cung cấp cho Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) và chuẩn bị cho các sứ mệnh lên Mặt Trăng và sao Hỏa. Trong khi đó, phương án thay thế, như tàu Starliner của Boeing vẫn chưa sẵn sàng. Chuyên gia Nicholas Oxman cho rằng nếu Tổng thống Donald Trump rời nhiệm sở và Đảng Dân chủ quay lại nắm quyền, chương trình Mặt Trăng có thể bị đình trệ hoàn toàn, đẩy Elon Musk ra khỏi lĩnh vực vũ trụ.

Nhiều ý kiến cho rằng, cuộc đối đầu giữa Tổng thống Donald Trump và Elon Musk vẫn đang diễn biến phức tạp và chưa có dấu hiệu kết thúc; vì vậy, hiện tại còn quá sớm để đưa ra kết luận về hậu quả lâu dài. Mâu thuẫn này có thể rẽ theo nhiều hướng, từ leo thang thành khủng hoảng tài chính, chính trị hoặc pháp lý, cho đến khả năng hai bên nối lại quan hệ hợp tác.

Từ ISS đến luật quốc tế: Căng thẳng Donald Trump - Elon Musk có thể đẩy Mỹ vào rắc rối pháp lý

Theo Izvestia, chuyên gia luật không gian quốc tế Mariam Yuzbashyan nhận định, việc đình chỉ hoạt động Crew Dragon hoặc SpaceX rút khỏi các hợp đồng chính phủ có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nghiêm trọng. Trong phạm vi nội địa, SpaceX có thể bị buộc bồi thường nếu vi phạm nghĩa vụ hợp đồng. Tuy nhiên, ở cấp độ quốc tế, ví dụ như theo thỏa thuận bay chéo Nga-Mỹ đến ISS, trách nhiệm sẽ thuộc về chính phủ Mỹ nếu SpaceX không thực hiện nhiệm vụ.

Chuyên gia Mariam Yuzbashyan cảnh báo, do không có phương tiện thay thế Crew Dragon trong ngắn hạn, Mỹ có thể buộc phải phụ thuộc trở lại vào tàu Soyuz của Nga. Điều này có thể khiến Nga điều chỉnh các điều khoản thương mại theo hướng bất lợi hơn cho Washington.

Trong khi đó, chuyên gia Andrey Ionin, cố vấn Tập đoàn GeoScan cho rằng, cuộc xung đột là một “thiên nga đen” với ngành không gian toàn cầu, cho thấy rủi ro lớn khi các chương trình mang tầm vóc văn minh nhân loại như thám hiểm Mặt Trăng hay Sao Hỏa lại phụ thuộc vào cá nhân và lợi ích chính trị. Ông nhấn mạnh rằng chỉ có hợp tác quốc tế sâu rộng mới giúp bảo vệ các dự án này khỏi sự tùy tiện và gián đoạn.

Trong bối cảnh căng thẳng leo thang, Politico đưa tin Nhà Trắng đang sắp xếp một cuộc điện đàm giữa Tổng thống Donald Trump và nhà tỷ phú Elon Musk nhằm chấm dứt công khai cuộc đối đầu. Trong một diễn biến liên quan, xung đột đã khiến cổ phiếu của các công ty do Elon Musk điều hành sụt giảm và cả hai nhân vật đều hứng chịu chỉ trích nặng nề trong nước.