Tại Lễ Khai bút, các đại biểu cùng nhân dân đã ôn lại những hình ảnh, kỷ niệm tốt đẹp về thầy giáo Chu Văn An - người thầy giáo của muôn đời và nêu bật nét đẹp của phong tục Khai bút đầu xuân. Lễ Khai bút nhằm giáo dục truyền thống hiếu học của các thế hệ hôm nay và tỏ lòng tri ân bậc tiền nhân. Thầy giáo Chu Văn An được mệnh danh là “Vạn thế sư biểu”, ổng tổ của ngành giáo dục Việt Nam…

Theo sử sách, nhà giáo Chu Văn An sinh năm 1292, tên thật là Chu An (1292-1370), hiệu là Tiều Ẩn, quê ở làng Văn Thôn, xã Quang Liệt, huyện Thanh Đàm (xã Thanh Liệt, huyện Thanh Trì, TP. Hà Nội). Ông đỗ thái học sinh nhưng không ra làm quan mà mở trường dạy học. Ông có công lớn trong việc quảng bá, hình thành đạo đức, tư tưởng Khổng giáo mang bản sắc Việt Nam. Ông được vua Trần Minh Tông mời làm Tư nghiệp Quốc Tử Giám. Thời vua Trần Dụ Tông, ông dâng “Thất trảm sớ” xin chém 7 gian thần nhưng không được chấp thuận. Sau đó, ông từ quan về ở ẩn tại núi Phượng Hoàng (xã Văn An, TX. Chí Linh, tỉnh Hải Dương) dạy học, viết sách cho đến khi mất.

Tương truyền, xưa kia học trò đến thăm thầy Chu Văn An và được thầy thăm hỏi, trò chuyện… Qua đó, thầy thấu hiểu được tâm tư, nguyện vọng, công việc, cuộc sống của mỗi người. Khi chia tay, thầy viết tặng mỗi người một chữ ứng với những nhận định hoặc là ngầm ý gửi phương châm sống, phấn đấu. Ai được tặng chữ đều coi như báu vật, mang về treo ở nơi trang trọng nhất để chiêm nghiệm. Đặc biệt, tại đây, xưa có khu giếng son, ở đáy giếng có lớp bùn son, màu đỏ tươi, thầy Chu Văn An thường dùng để viết chữ. Để tưởng nhớ và lưu giữ nét chữ son độc đáo đó, năm 2012 tục Khai bút đầu xuân được phục dựng tại đền thờ thầy giáo Chu Văn An và trở thành hoạt động văn hóa, giáo dục ý nghĩa.

Sau nghi lễ dâng hương thầy giáo Chu Văn An và diễn văn Khai bút, nghệ nhân thư pháp thuộc Câu lạc bộ thư pháp tỉnh Hải Dương Phạm Hùng đã khai 4 chữ Hán: Khánh, Thịnh, Phồn, Vinh với ý nghĩa mừng vui trước sự đổi mới, thịnh vượng của dân tộc. Tiếp đó, đại biểu Trung ương, tỉnh Hải Dương, thị xã Chí Linh, huyện Thanh Trì (Hà Nội) đã thực hiện nghi thức khai bút chữ quốc ngữ với 9 chữ: Trí, Đức, Tài, Thành, Đạt, Vinh, An, Khang, Phát.

Cùng với Lễ Khai bút, tại Đền thờ thầy giáo Chu Văn An còn khai mạc Hội sách Xuân Kỷ Hợi 2019 nhằm hưởng ứng Ngày sách Việt Nam 21/4, tôn vinh giá trị của tri thức, giá trị của sách, qua đó góp phần phát triển văn hóa đọc. Với quy mô khoảng 1.000 đầu sách giới thiệu đến công chúng, độc giả, Hội sách sẽ diễn ra hết tháng Giêng năm Kỷ Hợi.

Để chung sức xây dựng thư viện các nhà trường, nhân dịp này, Sở Thông tin và Truyền thông Hải Dương đã trao tặng tủ sách cho Trường Tiểu học Chu Văn An, thị xã Chí Linh. Các doanh nghiệp trong tỉnh cũng trao 100 triệu đồng hỗ trợ Quỹ khuyến học; tặng 100 suất học bổng cho học sinh vượt khó, học giỏi của địa phương.

PV