Thời khắc lịch sử

Khi đồng hồ điểm 11 giờ đêm tại London vào thứ Năm, ngày 31 tháng 12, Vương quốc Anh đã rời khỏi thị trường đơn lẻ và liên minh thuế quan của khối Liên minh châu Âu khi giai đoạn chuyển tiếp Brexit kết thúc.

Những người ủng hộ tuyên bố động thái này sẽ giúp Vương quốc Anh tự do theo đuổi các cơ hội mới với tư cách là một cường quốc toàn cầu độc lập.

Nhưng các nhà phê bình cho rằng nó đảo ngược nhiều thập kỷ hội nhập với nước láng giềng gần nhất và có nguy cơ khiến Vương quốc Anh tan rã, gây tổn hại cho nền kinh tế của đất nước và làm giảm vị thế quốc tế của nước này.

“Đây là một khoảnh khắc tuyệt vời đối với đất nước này”, Thủ tướng Boris Johnson nói trong thông điệp Đêm Giao thừa. “Chúng ta có quyền tự do trong tay và việc tận dụng tối đa nó là tùy thuộc vào chúng ta”.

Sự thay đổi quan trọng của hôm thứ Năm (31/12) diễn ra hơn bốn năm sau khi đa số người Anh bỏ phiếu ủng hộ việc rời EU trong một cuộc trưng cầu dân ý vào tháng 6 năm 2016.

Liên minh châu Âu (EU) được thành lập năm 1957 với 6 thành viên. Năm 1973, Anh cùng Đan Mạch và Ireland gia nhập tổ chức này. Đến năm 2007, EU có 27 thành viên. 

Sau gần 4 thập kỷ, Anh đã quyết định rời EU sau cuộc trưng cầu dân ý năm 2016. Ngày 31//12/2020, Anh chính thức rời EU.

Cuộc bỏ phiếu đó đã tạo ra một cuộc khủng hoảng chính trị ở Vương quốc Anh, kết thúc sự nghiệp chính trị của hai người tiền nhiệm của Thủ tướng Boris Johnson, là bà Theresa May và ông David Cameron, làm phân cực đất nước, chứng kiến ​​sự bài ngoại gia tăng và làm xấu đi mối quan hệ với khối, đối tác thương mại lớn nhất của khối.

Mối quan hệ giữa London và Brussels giờ đây sẽ được thiết lập lại theo các điều khoản của Thỏa thuận Hợp tác và Thương mại được ký kết gần đây của họ.

Về bản chất, nó là một hiệp định thương mại tự do hẹp được bao quanh bởi các hiệp định khác về một loạt các vấn đề bao gồm hợp tác năng lượng, giao thông, cảnh sát và an ninh.

Thỏa thuận cuối cùng đã được cách đây một tuần, sau nhiều tháng đàm phán kéo dài trong cái gọi là "giai đoạn chuyển tiếp", bắt đầu sau khi Vương quốc Anh chính thức rời EU vào tháng Giêng năm 2020.

Thỏa thuận ngăn chặn viễn cảnh về một cuộc “ly hôn” hỗn loạn và đảm bảo hàng hóa có thể tiếp tục qua lại giữa Anh và EU mà không có thuế quan hoặc hạn ngạch từ đầu năm 2021, làm suôn sẻ thương mại trị giá hàng trăm tỷ bảng Anh mỗi năm.

Tuy nhiên, việc London rời khỏi quỹ đạo của Brussels sẽ mang lại một loạt các quy tắc và quy định mới cho các doanh nghiệp.

Cách người Anh và người châu Âu sống, làm việc và đi lại giữa đất nước và châu lục cũng sẽ thay đổi, với các quy định mới về thị thực có hiệu lực.

Những nỗi buồn và cảnh báo

Có một số nỗi buồn bên ngoài đại sứ quán Anh ở Brussels vào tối này thứ Năm. Khoảng 20 người Anh đã tổ chức một buổi cầu nguyện dưới ánh nến và hát bài hát tiễn biệt người Scotland, Auld Lang Syne, để "thương tiếc" sự ra đi của Vương quốc Anh.

Jeremy Thomas, một kỹ sư CNTT từ West Yorkshire, người đầu tiên chuyển từ Wakefield đến Bỉ vào năm 1972 và trở về cùng gia đình vào năm 2002, chia sẻ “Chúng tôi rất tiếc những gì đã mất. Tôi không có lời nào cho những gì chúng ta đang vứt bỏ".

Trong khi đó, nhà lãnh đạo Scotland Nicola Sturgeon nói rằng, một cuộc trưng cầu dân ý về độc lập sẽ diễn ra trong phần đầu của nhiệm kỳ tiếp theo của quốc hội, bắt đầu vào năm tới. “Scotland sẽ sớm trở lại, Châu Âu. Hãy chú ý!”, Sturgeon viết trên Twitter.

Bốn năm, 27 tuần và hai ngày sau cuộc trưng cầu dân ý khiến đất nước chia rẽ, Vương quốc Anh đã rời khỏi quỹ đạo của EU trong bối cảnh u ám của đại dịch COVID-19, với những cảnh báo về khả năng gián đoạn bởi các hạn chế.

Trong một thông điệp năm mới không nhiều tín hiệu tích cực, Thủ tướng Boris Johson phần lớn bỏ qua Brexit, một kết quả mà ông cho là đã định hình đất nước, thay vào đó tập trung vào số ca tử vong vì COVID-19 và cái mà ông gọi là “một năm 2020 khốc liệt”.

Phần lớn nước Anh đang phải thực hiện những hạn chế khắt khe, trong khi các bệnh viện cảnh báo về cuộc khủng hoảng virus Corona trong một mùa đông thảm khốc vào những tuần tới. Tiếng chuông đồng hồ Big Ben vang lên gần những con phố vắng tanh lúc 11 giờ đêm trước thềm năm mới không còn là sự háo hức, mà bỗng chốc trở nên khô khốc và lạnh lẽo.

Bối cảnh hậu Brexit vẫn đang tạo ra những cảm giác rất khác nhau giữa những người Anh và cả những thành viên của EU.

Khởi đầu mới

Bỏ qua những lo lắng về một đại dịch có thể tiếp tục tác động mạnh đến nền kinh tế đang lao dốc của nước Anh và gạt bỏ những suy tư về một cuộc Brexit có thể tạo ra một “cú sốc lớn” đối với nước Anh, cuộc chia tay giữa Anh và EU rốt cuộc đã hoàn tất.

Nước Anh dù muốn hay không (một bộ phận vẫn tiếc nuối) thì họ từ nay sẽ phải đứng trên đôi chân của mình, để bắt đầu một chặng đường mới. Ở đó, nước Anh có quyền tự quyết, tự lựa chọn cách sống của mình, nhưng cũng sẽ chịu nhiều cả áp lực và phải chứng tỏ hơn nhiều để cho thấy sự lựa chọn Brexit là đúng đắn.

Thủ tướng Johnson vẫn duy trì quan điểm cho chủ nghĩa quảng cáo Brexit đặc trưng của mình, cho rằng việc phát triển vắc xin virus Corona Oxford / AstraZeneca là minh họa cho một Vương quốc Anh “tự do làm những điều khác biệt và nếu cần, tốt hơn các bạn bè của chúng tôi ở EU”.

“Đây là một khoảnh khắc tuyệt vời đối với đất nước này”, ông Johnson nói và nhấn mạnh những gì ông đánh giá là khả năng vô hạn với thương mại và đổi mới. “Chúng ta có quyền tự do trong tay và việc tận dụng tối đa nó là tùy thuộc vào chúng ta”.

Thế giới đã bước vào năm 2021 và nước Anh cũng đã bắt đầu cuộc sống “ở riêng” của mình sau nửa thập kỷ “góp gạo thổi cơm chung” với Liên minh châu Âu. Với sự quyết tâm và lạc quan của Thủ tướng Johnson, nước Anh đã sẵn sàng cho một khởi đầu mới, đánh dấu một giai đoạn mới với cả họ và Liên minh châu Âu.