Bộ VHTT&DL đang đang xây dựng Nghị định quy định về khuyến khích phát triển văn học.

Đáng chú ý, dự thảo Nghị định quy định về giải thưởng văn học quốc gia, trong đó khẳng định rõ vai trò của Bộ VHTT&DL trong việc lựa chọn các tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao xứng đáng để tôn vinh giải thưởng quốc gia.

Theo đó, giải thưởng văn học quốc gia đối được tổ chức đối với từng thể loại nhằm tôn vinh những tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao, có hiệu quả tích cực đối với xã hội và độc giả.

Bộ VHTT&DL đề xuất quy định Bộ sẽ chủ trì, phối hợp với Hội Nhà văn Việt Nam xây dựng, phê duyệt và tổ chức thực hiện đề án giải thưởng văn học quốc gia theo định kỳ từ 2-3 năm một lần.

Tác phẩm tham gia Giải thưởng văn học quốc gia là tác phẩm đã đạt giải thưởng tại các cuộc thi do bộ, ngành, đoàn thể Trung ương, hội văn học chuyên ngành trung ương, địa phương tổ chức.

Tác giả có tác phẩm đạt giải được nhận bằng chứng nhận và tiền thưởng, được cơ quan quản lý nhà nước lựa chọn để đại diện cho văn học Việt Nam tham gia các cuộc thi quốc tế và được hỗ trợ xuất bản để giới thiệu, quảng bá tác phẩm trong và ngoài nước.

Theo Bộ VHTT&DL, văn học Việt Nam trong nhiều năm qua đã phát triển khá toàn diện và mạnh mẽ; thấm nhuần sâu sắc tinh thần dân tộc, nhân văn, dân chủ; kế thừa và phát huy các giá trị truyền thống đậm đà bản sắc dân tộc, đồng thời tiếp thu chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại, góp phần xây dựng nền tảng tinh thần của xã hội.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành quả đã đạt được, hoạt động văn học hiện nay vẫn còn một số hạn chế như chưa quy định cụ thể, thống nhất về việc tổ chức các cuộc thi sáng tác văn học, lý luận, phê bình văn học sử dụng ngân sách Nhà nước.

Ngoài ra, trong lĩnh vực nghệ thuật định kỳ đều tổ chức cuộc thi, liên hoan chuyên nghiệp, các nghệ sĩ, diễn viên tham gia có thành tích xuất sắc đều được tặng giải Vàng, giải A, giải Nhất do các cơ quan quản lý Nhà nước trao tặng. Nhưng riêng lĩnh vực sáng tác văn học thì chưa có các cuộc thi, giải thưởng của cơ quan quản lý Nhà nước trao tặng, gây thiệt thòi cho các nhà văn khi tham gia xét tặng Giải thưởng Nhà nước và Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật.

Đồng thời, việc giới thiệu và quảng bá văn học Việt Nam ra nước ngoài chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị, tổ chức giới thiệu, quảng bá với các tác giả sáng tác dẫn đến đạt hiệu quả chưa cao. Nhiều cá nhân, tổ chức tự lựa chọn tác phẩm văn học để quảng bá ra nước ngoài, dẫn đến chưa phản ánh toàn diện văn học Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.

Do đó, theo Bộ VHTT&DL, việc ban hành Nghị định quy định về khuyến khích phát triển văn học là cần thiết, nhằm tạo cơ sở pháp lý xây dựng và phát triển văn học trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Thế Vũ