Nhập khẩu vẫn tăng

Nhu cầu đi ô tô của người dân Việt ngày càng cao khi mà số tiền hàng năm đổ ra để chi tiêu cho việc nhập khẩu xe về vẫn lên đến hàng tỷ USD. Theo con số vừa được Tổng cục Hải quan công bố, trong năm 2018, đã có 81.609 ô tô nguyên chiếc các loại nhập khẩu vào nước ta với trị giá hơn 1,8 tỷ USD. Cũng theo thống kê, Thái Lan là thị trường cung cấp xe lớn nhất cho Việt Nam với 55.634 chiếc trong năm 2018, trị giá hơn 1 tỷ USD. Đứng thứ hai là thị trường Indonesia với 17.146 ô tô nguyên chiếc xuất khẩu sang Việt Nam năm 2018, với trị giá hơn 269 triệu USD. Ngoài ra Việt Nam cũng nhập nhiều xe ô tô có  xuất xứ Nhật Bản (2.050 chiếc, trị giá hơn 91 triệu USD), Trung Quốc (1.565 chiếc, trị giá hơn 47 triệu USD), Mỹ (895 chiếc, trị giá trên 34 triệu USD), Hàn Quốc (632 chiếc, trị giá 59 triệu)

Cũng theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, chỉ riêng trong tháng cuối của năm 2018, số lượng ô tô nguyên chiếc các loại đăng ký tờ khai hải quan nhập khẩu  tăng vọt với hơn 5.600 chiếc xe  các loại được làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam. Ngay từ đầu năm 2018, nhiều lo lắng chỉ ra, phần lớn doanh nghiệp trong nước mới chỉ sản xuất ở mức độ lắp ráp đơn giản với dây chuyền sản xuất chủ yếu gồm 4 công đoạn chính là: Hàn - sơn - lắp ráp - kiểm tra. Thực trạng này cộng với việc từ ngày 1/1/2018, thuế nhập khẩu ô tô từ khu vực ASEAN sẽ về 0%, thì liệu thị trường ô tô Việt Nam có rơi vào tay các nhà nhập khẩu?

Theo thống kê từ Hiệp hội các nhà sản xuất kinh doanh ô tô Việt Nam (VAMA), tính chung cả năm 2018, tổng doanh số bán hàng của toàn thị trường đạt 288.683 xe ô tô, tăng 5,8% so với năm 2017. Xét về xuất xứ, doanh số bán hàng của xe lắp ráp trong nước tăng 10,6% trong khi xe nhập khẩu giảm 6,2% so với năm trước. Doanh số bán hàng của xe lắp ráp trong nước tăng 10,6% trong khi xe nhập khẩu giảm 6,2% so với cùng kì năm ngoái. Theo báo cáo của VAMA, Thaco dẫn đầu thị trường ô tô Việt Nam trong năm 2018 với 96.127 bán ra thị trường, đứng thứ 2 là Toyota Việt Nam với 65.856 xe, đứng thứ 3 là Honda Việt Nam với 27.099 xe và vị trí tiếp theo thuộc về Ford Việt Nam với 24.636 xe và GM Việt Nam với 12.334 xe.

Cần có giải pháp nhanh chóng

Để có giải pháp cho thị trường xe ô tô Việt, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã yêu cầu các Bộ Công Thương, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Khoa học và Công nghệ căn cứ chức năng, nhiệm vụ để nghiên cứu, xây dựng các hàng rào kỹ thuật phù hợp quy định của pháp luật và cam kết quốc tế để tăng cường quản lý đối với xe ô tô nguyên chiếc nhập khẩu. Theo đó, Bộ Công Thương có trách nhiệm dự báo cung cầu ô tô trong nước và khu vực; đánh giá năng lực thực tế, tiềm năng phát triển sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước và khả năng thích ứng của các doanh nghiệp trong nước với môi trường cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Với các giải pháp được đưa ra, để tạo điều kiện cho ngành sản xuất ô tô, đã có phương án được đề xuất là trong trường hợp cần thiết có thể xem xét áp dụng biện pháp tự vệ thương mại để bảo vệ sản xuất trong nước. Bản thân các doanh nghiệp sản xuất lắp ráp xe ô tô trong nước cũng như cơ quan quản lý đã đưa ra nhiều nhóm giải pháp để thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp tô, trong đó sẽ hình thành doanh nghiệp quy mô lớn dẫn dắt thị trường, đặc biệt chú trọng các dòng xe thân thiện môi trường, giá cả hợp lý để tăng tính cạnh tranh với xe ngoại.

Điều đáng mừng là trong năm 2018, thương hiệu ô tô Việt Vinfast đã chính thức trình làng. Theo kế hoạch, năm 2025, VinFast sẽ trở thành nhà sản xuất ô tô hàng đầu Đông Nam Á với công suất thiết kế lên đến 500.000 xe/năm, sản phẩm chủ lực là ô tô động cơ đốt trong, ô tô sử dụng động cơ điện và xe máy điện thân thiện với môi trường. Trong thời gian đầu, hãng xe Vinfast cũng đã nhận được những hồi âm tích cực. Như vậy, với bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, năng lực cạnh tranh của nền công nghệ ô tô Việt Nam đang hứa hẹn những bước cải thiện đáng kể ở thời gian tới.

Đoàn Thúy