Có rất nhiều quan niệm sai lầm về xe hybrid, và chúng tôi sẽ làm rõ vấn đề này. Dưới đây là những thông tin quan trọng giúp bạn hiểu rõ về các loại xe hybrid hiện nay.

Vậy, xe hybrid là gì?

Về cơ bản, một chiếc xe hybrid kết hợp hai hệ thống truyền động, thường là động cơ đốt trong (ICE) và động cơ điện đi kèm pin.

Công nghệ xe hybrid thực chất đã xuất hiện từ năm 1900 khi Ferdinand Porsche chế tạo nguyên mẫu đầu tiên mang tên Lohner-Porsche Mixte. Chiếc xe này sử dụng động cơ xăng để tạo ra điện cho mô-tơ điện dẫn động bánh trước.

Khoảng 300 chiếc đã được sản xuất, giúp mẫu xe này trở thành chiếc hybrid đầu tiên trong lịch sử - một thành tựu đáng chú ý khi mà Ford Model T, chiếc xe sản xuất hàng loạt đầu tiên, mãi đến năm 1908 mới ra đời.

Tuy nhiên, mẫu hybrid sản xuất hàng loạt đầu tiên chính là Toyota Prius, ra mắt năm 1997.

Hybrid tự sạc (Full-hybrid/Closed-loop)

Full-hybrid, hay còn gọi là hybrid tự sạc, là hệ thống hybrid phổ biến nhất, được Toyota sử dụng trên mẫu Prius đầu tiên năm 1997.

Không giống như xe hybrid sạc ngoài (PHEV), hệ thống này hoàn toàn khép kín và tự sạc bằng động cơ xăng cũng như quá trình tái tạo năng lượng từ chuyển động của xe.

Hãy tưởng tượng nó hoạt động như một cối xay gió, khi bánh xe quay, điện năng được tạo ra. Khi người lái nhả chân ga, động năng dư thừa được chuyển hóa thành điện thay vì bị lãng phí.

Mô hình này giúp giảm tiêu hao nhiên liệu bằng cách hỗ trợ xe khi khởi động, cho phép hộp số kéo dài hơn, giúp động cơ xăng hoạt động ở số vòng tua thấp hơn, từ đó tiết kiệm nhiên liệu hơn.

Thông thường, xe full-hybrid chỉ có thể chạy thuần điện trong phạm vi 1-5 km, nhưng về cơ bản, đây là hệ thống hỗ trợ động cơ xăng thay vì thay thế hoàn toàn. Toyota vẫn coi đây là giải pháp tối ưu cho thị trường Australia, áp dụng rộng rãi trên các dòng xe hybrid của hãng.

Hybrid sạc ngoài (Plug-in Hybrid - PHEV)

Một dạng hybrid khác là hybrid sạc ngoài (PHEV). Dòng xe này có cả động cơ điện và động cơ xăng, cho phép chạy hoàn toàn bằng điện, bằng xăng hoặc kết hợp cả hai.

Điểm khác biệt của PHEV nằm ở khả năng sạc pin từ nguồn điện ngoài. Thông thường, pin của xe PHEV có dung lượng từ 13-18 kWh, cung cấp quãng đường chạy điện khoảng 40-60 km. Khi hết pin, xe sẽ hoạt động như một hybrid tự sạc.

Thời gian sạc phụ thuộc vào dung lượng pin, loại xe và nguồn điện. Chẳng hạn, xe PHEV của Audi với pin 14,1 kWh có thể sạc đầy trong 2,5 giờ bằng bộ sạc 7,4 kW AC hoặc 6,5 giờ với ổ cắm điện gia đình thông thường.

PHEV là lựa chọn lý tưởng cho những người muốn tận dụng khả năng chạy điện nhưng không muốn lo lắng về việc hết pin. Mẫu xe này đặc biệt phù hợp với những người có quãng đường đi làm dưới 40 km, đủ để di chuyển cả ngày mà không cần dùng động cơ xăng.

Hybrid nhẹ (Mild-hybrid)

Hybrid nhẹ là một chủ đề gây tranh cãi khi bàn về các hệ thống hybrid. Thực tế, hệ thống này chỉ bổ sung một mô-tơ nhỏ (thường là 48V, nhưng cũng có thể là 12V hoặc 24V) vào hệ truyền động để hỗ trợ động cơ đốt trong.

Tương tự các hệ hybrid khác, hệ thống này thu hồi năng lượng dư thừa, nhưng thay vì dùng để tăng sức kéo, nó phục vụ các thiết bị điện trên xe như điều hòa, hệ thống điện nội thất hay bộ khởi động.

Thông thường, máy nén điều hòa và máy phát điện sử dụng năng lượng từ động cơ, làm tăng mức tiêu thụ nhiên liệu. Hybrid nhẹ giúp giảm tải phần này, mang lại mức tiết kiệm nhiên liệu nhất định và có thể hỗ trợ một chút lực kéo khi xe khởi hành.

Tuy nhiên, theo cách hiểu truyền thống, hybrid phải có hai nguồn động lực riêng biệt, trong khi hệ thống này không thể vận hành độc lập bằng điện. Vì vậy, nó có thể gây nhầm lẫn cho những khách hàng muốn tìm kiếm một lựa chọn thực sự thân thiện với môi trường.

Xe điện có bộ mở rộng phạm vi (Extended-range EV)

Một loại xe khác cũng gây tranh cãi về định nghĩa hybrid là xe điện có bộ mở rộng phạm vi, hay còn gọi là "xe điện dùng máy phát xăng". Các hãng xe đặt nhiều tên khác nhau cho công nghệ này: Nissan gọi là e-POWER, BMW có REX, còn Chevrolet có E-REV.

Cốt lõi của hệ thống này là một động cơ xăng nhỏ, nhưng thay vì truyền động trực tiếp tới bánh xe, nó chỉ đóng vai trò như một máy phát điện để sạc pin, giúp xe chạy hoàn toàn bằng mô-tơ điện.

Tại Australia, Nissan là hãng xe duy nhất áp dụng công nghệ này. Trong khi BMW và Chevrolet cho phép xe sạc điện từ bên ngoài, Nissan chỉ sạc thông qua động cơ xăng và hệ thống tái tạo năng lượng.

Về bản chất, đây không phải là hybrid. Hãy hình dung một chiếc máy cưa điện được cấp nguồn từ máy phát xăng - bản thân máy cưa vẫn chạy bằng điện, không phải động cơ xăng, nên không thể gọi là hybrid.

Dù công nghệ này từng là giải pháp tạm thời giúp giảm lo ngại về phạm vi hoạt động của xe điện, nhưng với sự phát triển của xe EV có tầm hoạt động dài hơn và mạng lưới trạm sạc ngày càng mở rộng, các mẫu xe này đang dần ít được ưa chuộng hơn.

Kết luận

Thị trường xe hybrid hiện nay rất đa dạng, từ hybrid tự sạc, PHEV, hybrid nhẹ cho đến xe điện có bộ mở rộng phạm vi. Mỗi loại có ưu và nhược điểm riêng, tùy vào nhu cầu sử dụng của khách hàng.

Nếu cần một chiếc xe tiết kiệm nhiên liệu mà không phải lo sạc điện, hybrid tự sạc là lựa chọn phù hợp. Nếu muốn trải nghiệm chạy điện mà không lo hết pin giữa đường, PHEV có thể là giải pháp tối ưu. Còn với những ai muốn tìm hiểu về xe điện nhưng chưa sẵn sàng từ bỏ động cơ xăng hoàn toàn, các mẫu xe điện có bộ mở rộng phạm vi vẫn là một lựa chọn đáng cân nhắc.

Hải Hà (Theo Drive)