Trận động đất mạnh 7,7 độ richter hôm thứ Sáu, một trong những trận động đất lớn nhất xảy ra ở quốc gia Đông Nam Á này trong thế kỷ qua, đã làm tê liệt các sân bay, cầu và đường cao tốc trong bối cảnh cuộc nội chiến tàn phá nền kinh tế và khiến hàng triệu người phải di dời.

Chính quyền quân sự Myanmar cho biết vào thứ Bảy rằng số người chết ở Myanmar đã tăng lên tới 1.644. Tại nước láng giềng Thái Lan, ít nhất 10 người đã được xác định thiệt mạng do tác động đáng sợ của trận động đất.

Các lực lượng nổi dậy tại Myanmar đã tuyên bố ngừng bắn trong hai tuần tại một số khu vực của đất nước để cho phép các nỗ lực cứu hộ và cứu trợ sau trận động đất tàn khốc. Lực lượng Phòng vệ Nhân dân (PDF), một nhóm vũ trang phản đối chính quyền quân sự, cho biết họ sẽ tạm dừng các hoạt động tấn công tại các khu vực bị ảnh hưởng từ ngày 30 tháng 3 năm 2025, trong khi vẫn tiếp tục các hành động phòng thủ.

Thông báo này đến từ "Chính phủ Thống nhất Quốc gia" (NUG), tổ chức đã cam kết hợp tác với Liên hợp quốc và các tổ chức phi chính phủ để đảm bảo an toàn cho các hoạt động cứu trợ. NUG, được thành lập bởi các nhà lập pháp bị lật đổ trong cuộc đảo chính năm 2021, cũng có kế hoạch giúp thành lập các trại cứu hộ và y tế tạm thời tại các khu vực do chính quyền kiểm soát.

Tại Bangkok vào thứ Bảy, các hoạt động cứu hộ vẫn tiếp tục diễn ra tại hiện trường tòa tháp 33 tầng bị sập, nơi có 47 người mất tích hoặc mắc kẹt dưới đống đổ nát - bao gồm cả công nhân từ Myanmar.

Mô hình dự đoán của Cơ quan Địa chất Hoa Kỳ ước tính số người chết ở Myanmar có thể vượt quá 10.000 và thiệt hại có thể vượt quá GDP hàng năm của nước này.

Myanmar thiếu hụt nguồn lực cứu trợ

Hiện công tác cứu trợ đang gặp rất nhiều khó khăn ở Myanmar. Những người sống sót ở Mandalay, thành phố lớn thứ hai của Myanmar, đã đào bằng tay không vào thứ Sáu trong nỗ lực tuyệt vọng nhằm cứu những người vẫn còn mắc kẹt, thiếu máy móc hạng nặng và chính quyền vắng mặt.

Người đứng đầu chính quyền quân sự Myanmar, Tướng Min Aung Hlaing, đã có chuyến thăm tới Mandalay, nơi chịu ảnh hưởng nặng nề gần tâm chấn của trận động đất, khiến nhiều tòa nhà bị sập và gây ra hỏa hoạn ở một số khu vực.

"Chủ tịch Hội đồng Quản lý Nhà nước (Min Aung Hlaing) đã chỉ đạo các cơ quan chức năng đẩy nhanh nỗ lực tìm kiếm và cứu nạn, đồng thời giải quyết mọi nhu cầu cấp thiết", chính quyền quân sự cho biết trong một tuyên bố trên phương tiện truyền thông nhà nước.

Đánh giá ban đầu của Chính phủ đoàn kết dân tộc đối lập Myanmar cho biết ít nhất 2.900 tòa nhà, 30 con đường và bảy cây cầu đã bị hư hại do trận động đất. "Do thiệt hại đáng kể, các sân bay quốc tế Naypyitaw và Mandalay tạm thời đóng cửa", NUG cho biết.

Tại Bangkok, Anek Siripanichgorn, thành viên hội đồng quản trị của Hội đồng Kỹ sư Thái Lan, cho biết trên khắp khu đô thị rộng lớn có thể có tới 5.000 tòa nhà bị hư hại, bao gồm cả các tòa nhà chung cư.

Cứu trợ quốc tế bắt đầu đến Myanmar

Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên hợp quốc cho biết các bệnh viện ở miền trung và tây bắc Myanmar đang phải vật lộn để đối phó với dòng người bị thương, đồng thời cảnh báo rằng thiệt hại trên đường sá đang cản trở việc tiếp cận.

Cơ quan này cho biết thêm, 17 xe tải chở hàng cứu trợ và vật tư y tế dự kiến sẽ đến vào Chủ nhật để giải quyết tình trạng thiếu thuốc men, bao gồm túi máu và thuốc gây mê.

Một đội cứu hộ Trung Quốc đã đến sân bay ở thủ đô thương mại Yangon của Myanmar, cách Mandalay và Naypyitaw hàng trăm km, và sẽ di chuyển về phía bắc bằng xe buýt, theo truyền thông nhà nước đưa tin.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Myanmar cho biết Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc điện đàm với người đứng đầu chính quyền quân sự vào thứ Bảy và cho biết Bắc Kinh sẽ cung cấp 13,77 triệu đô la viện trợ, bao gồm lều, chăn và bộ dụng cụ y tế khẩn cấp.

Theo truyền thông nhà nước Myanmar, hàng cứu trợ từ Ấn Độ trên một máy bay quân sự cũng đã hạ cánh xuống Yangon và chính phủ Ấn Độ cho biết họ cũng đang điều động các tàu chở 40 tấn hàng viện trợ nhân đạo.

Nga, Malaysia và Singapore cũng đang gửi hàng loạt máy bay chở hàng cứu trợ và nhân sự. Người dân ở những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất đang rất cần sự giúp đỡ.

Trận động đất xảy ra vào khoảng giờ ăn trưa thứ sáu đã ảnh hưởng đến nhiều vùng rộng lớn của Myanmar, từ đồng bằng trung tâm quanh Mandalay đến các ngọn đồi Shan ở phía đông, một số khu vực không hoàn toàn nằm dưới sự kiểm soát của chính quyền quân sự.

Hoàng Huy (theo T.O.I, Tân Hoa Xã, Reuters)