Du lịch đêm Việt Nam: Thách thức và tầm nhìn đến năm 2030 với nhiều “Thành phố không ngủ”

Du lịch đêm, động lực tăng trưởng quan trọng

Du lịch đêm đã chứng minh vai trò là động lực tăng trưởng quan trọng trong bối cảnh du khách có nhu cầu "bù đắp" mạnh mẽ sau đại dịch. Việt Nam, với văn hóa đa dạng, ẩm thực phong phú và nền tảng hạ tầng ngày càng cải thiện, có đủ điều kiện để học tập các mô hình thành công của các quốc gia xây dựng thương hiệu “Thành phố không ngủ”.

Thực tế triển khai Đề án thí điểm đã cho thấy hiệu quả kinh tế - xã hội rõ nét. Doanh thu du lịch tại các thành phố có mô hình hoạt động du lịch đêm tăng từ 20% đến 30%, kéo dài thời gian chi tiêu của du khách và tạo thêm nhiều việc làm mới. Nhiều mô hình sản phẩm đặc thù như phố đi bộ, chợ đêm, không gian nghệ thuật, và các tour tham quan đã mang đến trải nghiệm mới lạ và hấp dẫn.

TS. Hà Văn Siêu, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam khẳng định vai trò chiến lược của du lịch đêm trong tương lai ngành: "Du lịch đêm đã chứng minh là một động lực tăng trưởng quan trọng trong kinh tế ban đêm, góp phần tăng chi tiêu của du khách. Chúng tôi tin tưởng rằng du lịch đêm Việt Nam sẽ trở thành sản phẩm đặc trưng, hấp dẫn, có thương hiệu riêng, góp phần phục hưng lợi ích chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045".

Kinh nghiệm từ địa phương

Tại hội thảo, đại diện các địa phương đã có những tham luận, trong đó chia sẻ những bài học và kinh nghiệm rất đáng chú ý, điển hình là 2 địa phương: Quảng Ninh và TP. Hồ Chí Minh.

Quảng Ninh, địa phương đăng cai tổ chức hội thảo, đã chủ động ban hành và triển khai Đề án thí điểm kinh tế ban đêm, cho phép khung thời gian hoạt động dịch vụ đêm ở các khu vực thí điểm được kéo dài đến 6h sáng cho rất nhiều hoạt động dịch vụ.

Ông Nguyễn Lâm Nguyên, Phó Giám đốc Sở VHTTDL Quảng Ninh cho biết, kết quả bước đầu cho thấy, mô hình kinh tế đêm đã thực sự trở thành một điểm sáng mới của du lịch Quảng Ninh, đóng góp tích cực vào phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh sau đại dịch.

Tuy nhiên, ngành du lịch tỉnh vẫn đối mặt với nhiều hạn chế như thiếu các sản phẩm mang tầm quốc tế, sự xung đột giữa quán bar ven biển và hoạt động lưu trú, nhu cầu quy hoạch các sản phẩm âm nhạc, biểu diễn nghệ thuật trên Vịnh Hạ Long.

Trong khi đó, TP. Hồ Chí Minh đang đứng trước cơ hội lớn sau sự hợp nhất lịch sử với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, tạo thành một "tam giác bản sắc" với tiềm năng sông - biển - đô thị. Tuy nhiên, sự mất cân đối trong phát triển sản phẩm đang là rào cản lớn.

Bà Bùi Thị Ngọc Hiếu, Phó Giám đốc Sở Du lịch TP. Hồ Chí Minh cho biết, trong khi lõi đô thị có nhiều sản phẩm đêm đa dạng, thì khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu lại thiếu các sản phẩm có chiều sâu, dẫn đến tình trạng du khách dù rất đông nhưng chỉ lưu trú ngắn ngày và chi tiêu thấp.

Kiến nghị tháo gỡ rào cản pháp lý

Tại hội thảo, ngoài 2 địa phương (Quảng Ninh và TP. Hồ Chí Minh), nhiều địa phương khác đều nhất trí về rào cản thể chế và quy định giờ giấc. Quá trình triển khai thí điểm bộc lộ nhiều khó khăn, hạn chế như khung pháp lý và cơ chế quản lý đặc thù đối với kinh tế ban đêm vẫn chưa rõ.

Để phá băng, TP. Hồ Chí Minh đã kiến nghị cấp bách lên Chính phủ và Bộ VHTTDL, cho phép thí điểm kéo dài khung giờ hoạt động dịch vụ đêm đến 6 giờ sáng tại các khu vực quy hoạch; đồng thời ban hành cơ chế hợp tác công tư (PPP) cho di tích để thu hút tư nhân đầu tư phát triển các sản phẩm đêm tại các di tích quan trọng như Côn Đảo, Bạch Dinh.

Quảng Ninh cũng đề nghị có hướng dẫn cụ thể về loại hình du lịch câu cá, câu mực, rà soát và điều chỉnh các quy định liên quan đến lao động, tiếng ồn, kinh doanh rượu, dịch vụ giải trí để tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động kinh tế ban đêm.

Xây dựng thương hiệu quốc gia

Bước sang giai đoạn 2026 - 2030, Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam sẽ tập trung vào 8 nhiệm vụ chính, trong đó nhiệm vụ hàng đầu là Hoàn thiện thể chế, chính sách đặc thù nhằm tạo hành lang pháp lý thông thoáng và an toàn.

Ngành sẽ đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số và công nghệ thông minh, đa dạng hóa sản phẩm gắn với công nghệ ánh sáng, công nghiệp sáng tạo và xúc tiến xây dựng thương hiệu quốc gia “Vietnam by Night”, hay thành phố không ngủ.

Hội thảo được kỳ vọng sẽ tạo tiền đề vững chắc cho giai đoạn phát triển mới, thúc đẩy du lịch đêm Việt Nam trở thành một trong những sản phẩm chủ đạo, vươn xa trên bản đồ thế giới.