Nền kinh tế định hướng xuất khẩu của Ukraine đã bị ảnh hưởng nặng nề kể từ khi quốc gia này bị Nga bắt đầu tấn công vào tháng 2/2022. Cụ thể, việc hạn chế tiếp cận các cảng Biển Đen đã cản trở các chuyến hàng ngũ cốc và kim loại quan trọng cũng như cơ sở hạ tầng của “giỏ bánh mì châu Âu” bị suy yếu nghiêm trọng.

Trong thời bình, nông dân Ukraine cung cấp 1/10 lượng lúa mì và một nửa lượng dầu hướng dương được bán trên thị trường thế giới. Các lô hàng ngũ cốc và hạt có dầu của họ qua Biển Đen đã giảm xuống 0 vào tháng 3 năm ngoái, từ 5,7 triệu tấn trong tháng trước.

Trong khi đó, chiến sự Nga - Ukraine đã ảnh hưởng đến lực lượng lao động, lưới điện, các ngành công nghiệp và nông nghiệp của "giỏ bánh mì châu Âu". Lĩnh vực xây dựng chịu tác động nặng nhất khi co lại 67,6% năm ngoái.

Sản lượng ngũ cốc của Ukraine giảm còn 53 triệu tấn trong năm 2022, từ kỷ lục 86 triệu tấn năm 2021. Kim loại - một lĩnh vực quan trọng khác của nền kinh tế cũng ghi nhận sự lao dốc. Sản lượng thép giảm 71% do nhiều nhà máy bị phá hủy hoặc chiếm đóng.

Quốc gia này hiện chỉ được tiếp cận một phần các cảng ở Biển Đen - cửa ngõ xuất khẩu kim loại và ngũ cốc. Đây là các trụ cột trong nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu của Ukraine. Đầu năm nay, Bộ Kinh tế Ukraine cho biết kim ngạch xuất khẩu năm ngoái giảm 35% so với năm trước đó.

Dù vậy, kinh tế Ukraine không tệ như dự báo. Khi xung đột mới diễn ra, nhiều tổ chức dự báo GDP Ukraine giảm tới 40 - 50%. Hồi tháng 1, Chính phủ Ukraine cũng ước tính mức giảm là 30%.

Chính phủ Ukraine hy vọng nền kinh tế sẽ tăng trưởng 1 phần trăm trong năm nay, đồng thời mong muốn tình hình trong lĩnh vực vận tải, bán lẻ và xây dựng sẽ được cải thiện.

GDP của Ukraine giảm mạnh nhất trong thập kỷ trước khi lao dốc vào năm 2022 so với năm 2014, năm xảy ra cuộc khủng hoảng Crimea, khi GDP giảm 9,8%. Ngân hàng Thế giới (WB) mới đây ước tính Ukraine cần 411 tỷ USD để tái thiết và phục hồi sau xung đột.

Lê Na (Theo Politico, Reuters)