Cụ thể, mẫu vật thuộc về loài Centrosaurus apertus tìm thấy ở trong Công viên Khủng long ở tỉnh Alberta, miền tây Canada vào năm 1988; thời điểm đó, các nhà cổ sinh vật học cho rằng mảnh xương bị biến dạng của con vật là kết quả của một vết nứt xương đã phục hồi.

Cho đến năm 2017, trong một chuyến tham quan Bảo tàng Hoàng gia Tyrrell, các nhà khoa học từ Bảo tàng Hoàng gia Ontario (ROM) và Đại học McMaster của Canada mới nhận thấy điều bất thường và quyết định kiểm tra hóa thạch bằng kỹ thuật y học hiện đại, bao gồm cả chụp cắt lớp vi tính độ phân giải cao. Kết quả cho thấy u xương ác tính xâm lấn và tiến triển mới là nguyên nhân thực sự khiến mảnh xương chân sau của khủng long bị biến dạng.

"Chẩn đoán ung thư loại này ở khủng long là rất khó, đòi hỏi chuyên môn y học và nhiều cấp độ phân tích để xác định chính xác. Chúng tôi đã tìm thấy những dấu hiệu không thể nhầm lẫn của bệnh u xương tiến triển (osteosarcoma). Đây là trường hợp mắc ung thư xương ác tính đầu tiên được ghi nhận ở khủng long", vị Giáo sư bệnh học và phân tử Mark Crowther tại ROM, tác giả chính của nghiên cứu cho biết.

Theo đó, Osteosarcoma là loại ung thư bắt nguồn từ tế bào hình thành xương và xảy ra phổ biến nhất ở những mảnh xương dài như xương ống chân. Các tế bào u xương ác tính thường phát triển nhanh và dễ lây lan sang các xương và cơ quan bên cạnh.

"Khối u ở xương ống chân của khủng long đang ở giai đoạn tiến triển. Nó có thể làm tê liệt chân của con vật, khiến nó dễ bị tấn công bởi các những loài khủng long săn mồi to lớn", nhà cổ sinh vật học David Evans từ ROM, một thành viên trong nhóm nghiên cứu cho biết thêm.

Ngoài ra, Centrosaurus apertus là một loài khủng long có sừng lớn. Mẫu vật được khai quật ở Alberta có chiều dài lên tới 18m, chẩn đoán mắc u xương ác tính, con vật dường như không chết vì bệnh hay kẻ săn mồi, mà bị giết trong một trận lũ lớn cùng với những thành viên khác trong đàn.

PV