Các doanh nghiệp đều hướng đến ổn định và chưa có nhiều nhu cầu vay vốn khiến ngân hàng cũng gặp khó khăn. 

Doanh nghiệp khó khăn, nhu cầu vốn giảm sút, khiến từ đầu năm đến nay, cho vay của các ngân hàng chỉ tăng 2,45%, giảm 60% so với cùng kỳ năm ngoái, bất chấp lãi suất liên tục giảm.

Chia sẻ với báo chí về điều này, ông Lê Đức Thọ - Chủ tịch HĐQT Vietinbank cho biết: "Những khó khăn của dịch bệnh làm cho nhu cầu của nền kinh tế giảm xuống, nhu cầu tín dụng cũng giảm. Điều này cũng ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của ngân hàng. Chúng tôi cũng rất mong muốn Nhà nước có chính sách để đưa vào thực tiễn cuộc sống, phát huy sớm như là vấn đề về giãn thuế, phí rồi miễn giảm phí." 

Do ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhiều doanh nghiệp hiện tại cũng chỉ lo cơ bản về hoạt động sản xuất kinh doanh, ổn định nhân lực chứ không hướng đến việc vay vốn để mở rộng quy mô.

Nói về điều này, ông Kiều Minh Chính- GĐ Công ty CP Dịch vụ và Thương Mại 568 - Yên Phong - Bắc Ninh cho biết:  "Hiện tại chúng tôi duy trì các hoạt động của công ty là chính, nhu cầu sử dụng vốn vay mới chưa thực sự cấp bách. Chủ yếu chúng tôi tái cơ cấu lại các nguồn vay cũ, xây dựng kế hoạch thực hiện tốt nhất liên quan đến các dự án đang triển khai của công ty. Thời gian tới, nền kinh tế phục hồi nếu có nhiều việc hơn thì chúng tôi mới nghĩ đến việc vay vốn để mở rộng." 

Dù tín dụng giải ngân thấp nhung theo các chuyên gia, trong giai đoạn này các ngân hàng cần phải có phương án hợp lý để đảm bảo sự an toàn. Nhấn mạnh về điều này, chuyên gia Cấn Văn Lực cho biết: " Trong bối cảnh tính minh bạch công khai nhất là về tài chính, rồi dự án khả thi của doanh nghiệp vẫn còn đang thiếu thì các ngân hàng cần thận trọng. Chúng ta có thể thực hiện thông tư 01 một cách linh hoạt, tuy nhiên cũng không thể hạ cái chuẩn tín dụng, bởi vì nếu hạ sẽ ảnh hướng để cả ngân hàng, cả doanh nghiệp và cả nền kinh tế."

Lãi suất liên ngân hàng hiểu một cách đơn giản là lãi suất các ngân hàng cho vay lẫn nhau, hay mua trái phiếu của nhau với mức lãi suất nào đó, trong chuyên môn còn gọi là giao dịch trên thị trường 2. Còn việc người dân, doanh nghiệp giao dịch với ngân hàng là trên thị trường 1.

Trước đây, có thời điểm lãi suất liên ngân hàng lên đến 3%, thậm chí 4%. Vậy khi thấp như hiện nay, hiểu đơn giản là chi phí vay vốn của các ngân hàng rẻ đi, từ đó sẽ giúp ngân hàng có cơ hội để thúc đẩy giải ngân cho doanh nghiệp và nền kinh tế. 

Có  4 nguyên nhân chính lí giải cho việc lãi suất liên ngân hàng giảm. Thứ nhất là do lượng tín phiếu của Ngân hàng Nhà nước 147.000 tỷ đã đến hạn nhưng Nhà nước không hút tiền về mà đưa vào hệ thống ngân hàng. Thứ hai, số dư tiền gửi Kho bạc Nhà nước tại các ngân hàng thương mại ổn định. Thứ ba, sự hấp thụ của doanh nghiệp, của nền kinh tế suy giảm dù mặt bằng lãi suất cho vay đã giảm từ 0,5 - 2%.

Sự tái khởi động doanh nghiệp, cũng như những tác động của giảm lãi suất cần thời gian để hấp thụ. Nhìn lại, trong 11 năm qua, có thời kỳ lãi suất liên ngân hàng được cho thấp nhất là khoảng cuối năm 2017, cung cầu về vốn trên thị trường thuận lợi, lãi suất cho vay qua đêm trên thị trường liên ngân hàng giảm sâu xuống mức 0,7-1%. Nhưng đến nay, chỉ còn là 0,175%, tức bằng khoảng 1/6 mức được cho là thấp nhất hồi 2017.

Dương Lâm