Geoengineering là thuật ngữ mới để chỉ những ý tưởng làm mát Trái Đất bằng các kỹ thuật tác động trực tiếp lên địa cầu nhằm đối phó với tình trạng biến đổi khí hậu.

Chương trình được hãng tin Independent có trụ sở tại Anh đưa tin, chỉ là một ví dụ về các nền kinh tế mới nổi, đặc biệt là Trung Quốc, tạo ra thời tiết của riêng họ để giải quyết mối đe dọa do hạn hán và các hiện tượng cực đoan khác gây ra bởi biến đổi khí hậu.

Vào tháng 1/2021, Trung Quốc đã thực hiện một chuyến bay đầu tiên thành công với máy bay không người lái điều chỉnh thời tiết đầu tiên của họ, Ganlin-1, tên có nghĩa là "mưa ngọt". Phương tiện không người lái có thể hoạt động hiệu quả hơn các chuyến bay có người lái mà Trung Quốc đã sử dụng trước đây và với chi phí thấp hơn, theo Bắc Kinh.

Ganlin-1 được phát triển như một phần của kế hoạch sửa đổi thời tiết đầy tham vọng được công bố vào cuối năm ngoái. Bắc Kinh đặt mục tiêu bao phủ 5,5 triệu km vuông, tương đương 60% diện tích đất nước, với chương trình tạo mưa nhân tạo vào năm 2025, biến nó thành một trong những dự án lớn nhất trong lịch sử. Trung Quốc hy vọng sẽ trở thành quốc gia hàng đầu thế giới trong lĩnh vực này vào năm 2035.

Cục Hàng không Nông nghiệp và Tạo mưa Hoàng gia Thái Lan đã ưu tiên sửa đổi thời tiết, tăng ngân sách cho lĩnh vực này lên 30% trong 5 năm qua. Họ có kế hoạch thành lập bảy trung tâm tạo mưa vào năm tới, như một bước hướng tới mục tiêu loại bỏ tình trạng thiếu nước ở 98% khu vực bị ảnh hưởng bởi hạn hán vào năm 2037.

Vào tháng 3/2021, Thái Lan đã công bố một thỏa thuận 3 năm với Indonesia để chia sẻ kiến ​​thức chuyên môn về điều chỉnh thời tiết và thúc đẩy các nghiên cứu sâu hơn.

Lĩnh vực điều chỉnh thời tiết đã có từ nhiều thập kỷ trước, với việc Hoa Kỳ đang phát triển công nghệ tạo mưa nhân tạo sau Thế chiến thứ hai. Hơn 50 quốc gia đã bắt tay vào các chương trình kiểm soát thời tiết vào năm 2017, theo Tổ chức Khí tượng Thế giới, và những đổi mới như máy bay không người lái đã đẩy nhanh tốc độ trong những năm gần đây.

Công nghệ này đã thu hút nhiều sự chú ý hơn trong bối cảnh thiệt hại kinh tế gia tăng do các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt. Lượng mưa nhân tạo có khả năng giảm thiểu hạn hán có thể gây ra nạn đói, giá lương thực tăng cao và tiềm ẩn bất ổn chính trị.

Nhu cầu ngày càng cấp thiết hơn. Số lượng thiên tai mỗi năm đã tăng hơn gấp ba lần kể từ những năm 1970 và 1980. Thiệt hại kinh tế từ những sự kiện này trung bình là 170 tỷ đô la mỗi năm trong thập kỷ qua, với các quốc gia mới nổi ở châu Á, châu Phi và Nam Mỹ phải gánh chịu thiệt hại.

Ethiopia đã tiến hành một cuộc trình diễn công nghệ gieo hạt trên mây vào tháng 4/2021, theo truyền thông nhà nước, nhằm thúc đẩy nông nghiệp ở quốc gia châu Phi này. Thủ tướng Abiy Ahmed nói: “Những kỹ thuật như vậy sẽ làm cho những nơi khô hạn trở nên dễ sống và năng suất hơn".

Vẫn còn những lo lắng

Công nghệ phần lớn vẫn chưa bị ràng buộc bởi các quy tắc quốc tế. Cũng không phải không có những người chỉ trích, những người đã nêu lên những lo ngại về mặt đạo đức về tác dụng phụ không chắc chắn của việc điều khiển thời tiết, và nguy cơ hủy hoại môi trường nghiêm trọng nếu sử dụng bừa bãi.

Vào cuối tháng 3/2021, Tập đoàn Không gian Thụy Điển thông báo đã hủy chuyến bay thử nghiệm cho một dự án địa kỹ thuật năng lượng mặt trời do các nhà nghiên cứu tại Đại học Harvard dẫn đầu, trong bối cảnh các nhóm môi trường và bản địa phản đối kịch liệt.

Dự án tìm kiếm một phương pháp tiềm năng để làm chậm quá trình ấm lên toàn cầu: phun khí vào tầng bình lưu cách bề mặt Trái đất 20 km để phản xạ ánh sáng mặt trời trở lại không gian.

Ngay cả việc gieo hạt trên đám mây, một công nghệ tương đối lâu đời, cũng có thể khó định hướng theo hướng mong muốn. Theo các bài đăng trên mạng xã hội, một đợt mưa lớn kéo dài đã ập đến thành phố Thanh Đảo của Trung Quốc vào năm 2018, và một số người đã liên hệ hiện tượng này với việc chính phủ sử dụng hóa chất không lâu trước đó để phân tán các đám mây cho hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải.

Sự thay đổi thời tiết cũng có khả năng gây ra căng thẳng xuyên biên giới. Khi Trung Quốc công bố kế hoạch của mình vào cuối năm ngoái, truyền thông Ấn Độ và các nơi khác gọi đây là mối đe dọa nghiêm trọng có thể dẫn đến xung đột quốc tế.

Trong một cuộc thăm dò được thực hiện vào tháng 4/2021 do Trung tâm Nghiên cứu Pew thực hiện, hơn 70% người trưởng thành ở Hoa Kỳ bày tỏ lo ngại về việc sử dụng kỹ thuật Geoengineering và gieo hạt đám mây trước khi tác động của chúng được hiểu đầy đủ, nhấn mạnh tầm quan trọng của tính minh bạch.