Nguyên nhân khiến giá nông sản lao dốc trong thời gian qua

Tại miền Tây và miền Bắc, mùa thu hoạch sầu riêng, mít và vải thiều đang vào chính vụ, nhưng thay vì phấn khởi, nhiều nhà vườn đang chật vật tiêu thụ với giá thấp.

Khảo sát các vùng trồng cho thấy, sầu riêng chỉ còn 30.000-70.000 đồng/kg, mít Thái nhiều nơi chỉ còn 5.000-10.000 đồng/kg, thậm chí có lúc dưới 4.000 đồng. Dưa hấu cũng rơi vào tình cảnh tương tự khi giá tại ruộng chỉ khoảng 3.000-7.000 đồng/kg. Vải thiều loại thường tại vườn bán 8.000-10.000 đồng/kg, bằng một phần ba so với năm ngoái.

Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam cho biết, có nhiều nguyên nhân khiến giá trái cây lao dốc mạnh thời gian qua. Trước hết, thị trường xuất khẩu chủ lực là Trung Quốc đã tăng cường kiểm tra chất lượng đầu vào, trong đó, sầu riêng bị siết chặt về chỉ tiêu vàng O - hợp chất có nguy cơ gây hại sức khỏe. Điều này khiến hàng xuất khẩu chậm lại, doanh nghiệp dè chừng không dám ký nhiều hợp đồng mới.

Bên cạnh đó, thời gian thông quan kéo dài và chi phí logistics tăng cao khiến doanh nghiệp gặp khó trong việc xuất khẩu đúng tiến độ. Một số thị trường khác như Hàn Quốc và Thái Lan cũng giảm thu mua do chính sách bảo hộ nội địa hoặc tồn kho lớn. Tình trạng này làm tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả 5 tháng đầu năm chỉ đạt 2,3 tỷ USD, giảm 13,5% so với cùng kỳ, riêng Trung Quốc giảm tới 35%.

Ở thị trường nội địa, nguồn cung cũng đang tạo áp lực lên giá. Mùa trái cây năm nay được mùa lớn. Điển hình, sản lượng sầu riêng ước vượt 1,5 triệu tấn, vải thiều cả nước đạt khoảng 250.000 tấn, tăng 25% so với năm ngoái. Nguồn hàng dồi dào trong khi sức mua yếu khiến nhiều loại trái cây rớt giá không phanh.

Ngày 27/6/2025, tại trụ sở Bộ Công Thương, Cục Xúc tiến thương mại tổ chức Hội nghị giao ban Xúc tiến thương mại với hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tháng 6/2025 với chủ đề “Xúc tiến xuất khẩu, nâng cao năng lực cạnh tranh cho nông sản mùa vụ Việt Nam”. Ông Nguyễn Đình Tùng - Tổng giám đốc Vina T&T Group cho biết, dù trái cây Việt Nam có chất lượng vượt trội, việc thiếu thương hiệu quốc gia khiến sản phẩm chưa được định vị rõ ràng. Các tiêu chí của chương trình Thương hiệu Quốc gia hiện nay chưa phù hợp với ngành trái cây, đặc biệt là trái cây tươi, vốn không thuộc sở hữu của một doanh nghiệp cụ thể và khó đáp ứng các yêu cầu khắt khe.

Để hỗ trợ xúc tiến tiêu thụ nông sản mùa vụ Việt Nam trong năm 2025, ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục Xúc tiến Thương mại (Bộ Công Thương), đề xuất các giải pháp cụ thể để hỗ trợ doanh nghiệp. Cụ thể, vai trò của Thương vụ Việt Nam cần nghiên cứu thị trường như cung cấp thông tin chi tiết về nhu cầu, thị hiếu và quy định nhập khẩu tại các thị trường như Mỹ, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Nga, Đông Âu và Trung Đông. Doanh nghiệp cần chủ động nêu yêu cầu cụ thể để Thương vụ hỗ trợ, ví dụ như thông tin về khẩu vị hoặc kênh phân phối.

Bên cạnh đó, tổ chức các sự kiện kết nối giao thương (Business Matching), hội chợ, triển lãm, và mini-show tại các nước sở tại. Bộ Công Thương sẵn sàng phối hợp với Hiệp hội Rau quả và doanh nghiệp để tổ chức các sự kiện thường niên tại Trung Quốc và mở rộng sang các thị trường khác.

Ngoài ra, kết nối doanh nghiệp với các đơn vị cung cấp công nghệ bảo quản, chế biến tiên tiến và hỗ trợ đăng ký thương hiệu để quảng bá quốc tế. Hỗ trợ thủ tục hải quan, chứng nhận chất lượng (HACCP, GlobalGAP) và kiểm dịch thực vật.

Góp ý thêm về giải pháp, bà Ngô Thị Thu Hồng, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần AMeii Việt Nam đề xuất, mở rộng cơ sở kiểm dịch. Cụ thể, đàm phán để xây dựng cơ sở chiếu xạ tại miền Bắc, rút ngắn thời gian vận chuyển vải thiều sang Mỹ. Đồng thời, thúc đẩy mở cửa thị trường Hàn Quốc cho vải tươi, tận dụng nhu cầu cao và chất lượng vượt trội so với vải từ Trung Quốc, Đài Loan.

Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp và Môi trường cần hỗ trợ doanh nghiệp tối ưu hóa chuỗi cung ứng, giảm chi phí vận chuyển để tăng sức cạnh tranh; Thương vụ giới thiệu các đơn vị uy tín cung cấp công nghệ bảo quản và chế biến sâu, giúp kéo dài thời gian lưu trữ và tăng giá trị gia tăng.

Hỗ trợ doanh nghiệp đăng ký thương hiệu riêng và tham gia chương trình Thương hiệu Quốc gia, định vị trái cây Việt Nam như một sản phẩm đặc sắc trên thị trường toàn cầu; Tăng cường các chương trình kết nối giao thương trực tuyến, với sự giới thiệu từ Thương vụ để doanh nghiệp tiếp cận khách hàng tiềm năng dễ dàng hơn.