Nhà báo Philippines và hành trình đến YouTuber triệu view

Nhưng thay vì buông xuôi và từ bỏ nghề báo, anh chuyển hướng sang YouTube, khởi động lại chương trình của mình với tên gọi mới: Facts First (tạm dịch: Sự thật trên hết).

Ban đầu là một chương trình phát sóng thử nghiệm, Facts First dần trở thành hiện tượng. Tính đến nay, kênh YouTube của Esguerra đã có hơn 500.000 người đăng ký – minh chứng cho sức hút của những nội dung chính trị nghiêm túc giữa thế giới mạng đầy rối loạn thông tin. Philippines là quốc gia có hơn 50% người dùng xem tin tức qua YouTube, và Esguerra nhanh chóng trở thành người tiên phong trong mảng phân tích thời sự video dài.

Khi tòa soạn không còn là “miền đất hứa”

Dù rời xa dòng truyền thông chính thống, Esguerra vẫn kiên định với nguyên tắc: mọi quan điểm đều phải dựa trên sự thật.

Facts First phát sóng mỗi tối, với các phân tích chuyên sâu và khách mời là những tiếng nói phản biện. Từ năm 2023, chương trình được phát hành hàng ngày. Đội ngũ chỉ có vài người: Esguerra là người dẫn, kiêm kỹ thuật viên, bên cạnh một thư ký, một giám đốc sáng tạo và một biên tập viên video.

Chuyển mình sang sáng tạo nội dung độc lập không hề dễ dàng. Esguerra thừa nhận không có ai bảo vệ pháp lý nếu bị kiện, không có biên tập viên hậu thuẫn nếu lỡ lời. Anh tự học cách bảo vệ mình bằng sự chính xác tuyệt đối: “Tôi chỉ nói những gì có thể kiểm chứng”.

Anh cũng nhận được không ít lời đe dọa, đặc biệt sau vụ sát hại nhà báo Percy Lapid. Có lúc Esguerra phải thay đổi thói quen sinh hoạt vì lo ngại an toàn. Nhưng thay vì lùi bước, anh chọn tiến lên. Bằng chính giọng nói mộc mạc, chân thật và không nhân nhượng, Esguerra thu hút một cộng đồng khán giả trung thành – những người tự gọi mình là “Factsnatics”.

Phần lớn người xem của anh trên 45 tuổi, nhưng số lượng khán giả trẻ ngày càng tăng. Ngoài Philippines, chương trình còn được theo dõi tại Mỹ, Canada, châu Âu và khắp Đông Nam Á.

Nguồn thu nhập chủ yếu của Esguerra đến từ quảng cáo trên YouTube, chiếm tới 95%. Ngoài ra, chương trình cũng bán hàng hóa để duy trì hoạt động, tuy con số không lớn. Anh cũng dùng Facebook để khuếch đại nội dung, nhưng khẳng định YouTube mới là mảnh đất cho báo chí nghiêm túc.

Esguerra tin rằng báo chí và sáng tạo nội dung không loại trừ nhau. “Mọi nhà báo khi lên mạng đều là người sáng tạo nội dung, nhưng không phải người sáng tạo nào cũng là nhà báo”, anh nói. Điều quan trọng là sự trung thực, kỹ năng nghề và tinh thần độc lập. Chính vì vậy, anh không khuyến khích các nhà báo trẻ lập tức rẽ hướng làm nội dung một mình, mà nên tích lũy kinh nghiệm trong các tòa soạn truyền thống trước.

Esguerra không phủ nhận: rẽ sang làm độc lập là một canh bạc – sống hoặc chết. “Bạn không có sếp. Nhưng nếu bạn không kiên trì, bạn sẽ chẳng có gì”.

Khi được hỏi về vai trò của báo chí độc lập trong thời đại mạng xã hội, Esguerra trả lời dứt khoát: “Chúng ta cần đưa thêm nhà báo vào vũ trụ mạng để chống lại giả sử, thông tin sai lệch và tạo ra một không gian thảo luận lành mạnh hơn”.

Trong một thế giới nơi các nền tảng số có thể xoay chuyển cả dư luận và lịch sử, Christian Esguerra – bằng một micro, một webcam, và một nguyên tắc đơn giản: “Sự thật trước tiên” – đang cho thấy rằng báo chí, dù bị đẩy ra khỏi sóng truyền hình, vẫn có thể tìm thấy cuộc sống thứ hai rực rỡ hơn trên internet.