(CLO) Israel đã kỷ niệm 73 năm độc lập vào ngày 14/5 khi đất nước bị lôi kéo vào một cuộc xung đột vũ trang với Hamas, một nhóm chiến binh Hồi giáo có trụ sở tại Dải Gaza. Điều gì ẩn đằng sau bế tắc mới nhất và tại sao các bên tham chiến không thể đạt được thỏa hiệp trong nhiều thập kỷ?
Lữ đoàn Izz ad-Din al-Qassam của phong trào Hamas. Ảnh: AW
Các cuộc tấn công bằng tên lửa của Hamas bắt đầu vào ngày 10/5 nhằm vào các khu vực gần Jerusalem, Ashkelon và Tel Aviv. Trước đó, các cuộc đụng độ giữa lực lượng Israel và người Ả Rập Palestine đã bùng phát tại khu nhà thờ Hồi giáo Al-Aqsa ở Jerusalem, khiến ít nhất 300 người Palestine và vài chục cảnh sát Israel bị thương.
Các cuộc tấn công của Hamas nhằm vào nhà nước Do Thái là do tổ chức này không công nhận quyền tồn tại của Israel, theo nhà bình luận chính trị người Israel Avigdor Eskin.
Hai tài liệu của Hamas nói rằng Israel không có quyền tồn tại
"Lý do của cuộc xung đột liên quan tới lý do Hamas ra đời: sự tàn phá của Israel và giết người Do Thái", nhà bình luận lập luận, trích dẫn Hiệp ước năm 1988 của Phong trào Kháng chiến Hồi giáo Hamas.
Hamas được thành lập vào năm 1987 với tư cách là một cánh của Tổ chức Anh em Hồi giáo, một nhóm Hồi giáo dòng Sunni quốc tế. Hiến chương năm 1988 rõ ràng kêu gọi tiêu diệt Israel và "thánh chiến" chống lại người Do Thái cũng như thành lập một nhà nước Hồi giáo ở Palestine.
Điều 13 của văn kiện năm 1988 quy định rằng "không có giải pháp nào cho câu hỏi của người Palestine ngoại trừ thông qua bạo lực. Các sáng kiến, đề xuất và hội nghị quốc tế đều là những nỗ lực lãng phí thời gian và vô ích", giao ước nhấn mạnh.
Kể từ đó, một số quốc gia đã chỉ định Hamas hoặc lực lượng quân sự của nó, Lữ đoàn Izz ad-Din al-Qassam, là tổ chức khủng bố, đồng thời lên án hành động bạo lực chống lại người Do Thái là "phân biệt chủng tộc".
Vào năm 2017, Hamas đã cố gắng đổi thương hiệu thành một phong trào giải phóng dân tộc Hồi giáo thay vì là một chi nhánh của Tổ chức Anh em Hồi giáo nhằm nỗ lực đưa phong trào này thoát khỏi sự cô lập quốc tế. Chương trình mới năm 2017 tuyên bố rằng "Hamas không tiến hành cuộc đấu tranh chống lại người Do Thái vì họ là người Do Thái mà tổ chức cuộc đấu tranh chống lại những người theo chủ nghĩa Zionist đang chiếm đóng Palestine".
Mặc dù bỏ đi ngôn ngữ rõ ràng của giao ước ban đầu, tài liệu vẫn đưa ra 3 luận điểm rằng: Một là mục tiêu "giải phóng" Palestine: khu vực địa lý bao gồm Nhà nước Israel, Bờ Tây và Dải Gaza; hai là không công nhận Israel; ba là biện minh cho cuộc đấu tranh chống lại người Israel bằng mọi cách có thể, lập luận rằng hành động "chống lại sự chiếm đóng bằng mọi cách là một quyền hợp pháp được bảo đảm bởi các luật thiêng liêng và các chuẩn mực và luật pháp quốc tế".
Tài liệu tuyên bố: "Việc thành lập nhà nước Israel là hoàn toàn bất hợp pháp, bác bỏ tất cả các thỏa thuận, sáng kiến, các dự án dàn xếp và các nghị quyết quốc tế, với mục tiêu chống lại Palestine".
Phong trào Hamas phô trương vũ khí trong một buổi diễu hành. Ảnh: Sputnik
Trong khi tài liệu kêu gọi "giải phóng toàn bộ" Palestine, Điều 20 nhận xét rằng Hamas "đang xem xét" việc thành lập "một nhà nước Palestine hoàn toàn có chủ quyền và độc lập, với Jerusalem là thủ đô dọc theo giới tuyến được quy định ngày 4/6/1967".
Tuy nhiên, tài liệu này không thay thế hoàn toàn các điều lệ được đưa ra bởi những người sáng lập nên phong trào.
Các cuộc tấn công bằng rocket và đánh bom tự sát
Kể từ khi thành lập, Hamas đã tham gia vào các cuộc tấn công chống lại Israel. Từ năm 1993 đến năm 2000, Hamas và Tổ chức Thánh chiến Hồi giáo Palestine (PIJ) đã thực hiện hơn 30 vụ đánh bom liều chết.
Trong cuộc đụng độ lần thứ hai (2000-2005) 1.000 người Israel và 3.000 người Ả Rập Palestine đã thiệt mạng. Các nhóm người Palestine khác nhau đã tiến hành 25.000 cuộc tấn công chống lại nhà nước Do Thái, trong đó có 151 vụ tấn công liều chết, Cơ quan An ninh Israel (ISA) cho hay. Hamas và PIJ chịu trách nhiệm cho 65% các vụ đánh bom liều chết, cướp đi sinh mạng của 515 người Israel.
Ngoài ra, cánh quân sự của Hamas, Lữ đoàn Izz ad-Din al-Qassam, bắt đầu bắn tên lửa Qassam tự chế tạo, chủ yếu nhắm vào các khu vực dân sự của Israel kể từ đầu những năm 2000. Các cuộc tấn công bừa bãi của Hamas nhằm vào thường dân Israel đã nhiều lần bị các tổ chức nhân quyền quốc tế lên án.
Ông Avigdor Eskin nhận định, quyết định của Israel về việc dỡ bỏ các khu định cư của người Do Thái ở Dải Gaza và rút khỏi khu vực này vào năm 2005 đã không chấm dứt bạo lực. Theo nhà quan sát, kể từ đó Hamas càng tăng cường khả năng quân sự cũng như các cuộc tấn công nhằm vào Israel.
Vì sao giao tranh lại bùng phát?
Ngoài chiến đấu với Israel, Hamas cũng đã xung đột với các phong trào chính trị và dân quân khác của Palestine, chẳng hạn như Đảng Fatah cầm quyền. Xung đột Fatah-Hamas còn được gọi là Nội chiến Palestine nổ ra vào năm 2007 và dẫn đến sự chia rẽ của Chính quyền Palestine.
Những vệt sáng do rocket tạo thành được bắn từ Dải Gaza về phía Israel. Ảnh: Sputnik
Sau chiến thắng của Hamas trong cuộc bầu cử Hội đồng Lập pháp Palestine (PLC) vào năm 2006, Fatah và Hamas đã tham gia vào một loạt các tranh chấp và không thể thống nhất trong việc chia sẻ quyền lực. Sau một cuộc đình chiến quân sự từ ngày 10 đến ngày 15/6/2007, Hamas đã loại bỏ đối thủ của mình khỏi Dải Gaza.
Kể từ thời điểm đó, các cuộc bầu cử quốc hội và tổng thống mới cũng như cuộc bầu cử hội đồng quốc gia Palestine bị trì hoãn, và dự kiến được tổ chức lại lần đầu tiên vào năm 2021 này sau 15 năm.
Một số nhà quan sát tự hỏi điều gì đã thúc đẩy Hamas, vốn đang tìm cách giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu năm 2021, tham gia vào một cuộc xung đột trực tiếp với nhà nước Do Thái. Một số chính trị gia và chuyên gia bảo thủ của Mỹ cáo buộc rằng thất bại của ông Donald Trump có thể đã "khích tướng" nhóm chiến binh.
Ông Trump đã tiến hành một loạt chính sách hỗ trợ Israel, bao gồm việc công nhận Jerusalem, Cao nguyên Golan và Bờ Tây là lãnh thổ của người Do Thái. Về phần mình, chính quyền ông Biden và đảng Dân chủ đang nghiêng về giải pháp hai nhà nước và dự kiến sẽ điều chỉnh lại một số chính sách đối với Israel của ông Trump.
"Hamas đang hy vọng chính quyền ông Biden sẽ gây áp lực buộc Israel phải dừng hoạt động quân sự. Còn phải xem liệu hy vọng của họ có thành hiện thực hay không", ông Eskin cho hay.
Hiện tại, mục tiêu chính của Israel là phá hủy cơ sở hạ tầng quân sự của Hamas để ngăn chặn các cuộc tấn công của họ trong vài năm tới, ông Eskin nói.
Có khả năng hoạt động của Israel sẽ dừng lại sau một hoặc hai tuần. Tuy nhiên, một lệnh ngừng bắn tạm thời khác sẽ không giải quyết được vấn đề, ông nhận định. Ông tin rằng việc giải giáp lực lượng quân đội của Hamas cũng như các chiến binh thánh chiến khác ở Gaza sẽ cải thiện khả năng giải quyết cuộc xung đột Israel-Palestine và mở đường cho hòa bình trong khu vực.
(CLO) Sáng ngày 5/4, tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, Hội thảo quốc tế về “Hoàn thiện thể chế nhằm hiện thực hóa nguyên tắc “Lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ” trong lĩnh vực đầu tư” đã khai mạc.
(CLO) Ngày 5/4, theo Sở Tài chính Hải Dương, tỉnh này đã tạm dừng chi 113,3 tỷ đồng mua sắm tài sản, trang thiết bị làm việc, nhằm tiết kiệm, chống lãng phí trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính,
(CLO) Bằng những kinh nghiệm nhiều năm "tác chiến", những cơ duyên được học hỏi từ các chuyên gia trên thế giới cùng thực tiễn đào tạo các phóng viên ảnh, nhà báo Nguyễn Tiến Anh Tuấn - Phó Ban Thư ký toà soạn, Trưởng khối nội dung Media - Báo Dân trí- đã đưa ra nhiều quan điểm, nhiều câu chuyện thực tế hữu ích xung quanh chủ đề này trong bài viết gửi báo Nhà báo và Công luận.
(CLO) Năm 2025, Bộ Xây dựng đã bố trí 69,187 tỉ đồng trong kế hoạch bảo trì hệ thống Quốc lộ năm 2025 cho tuyến Quốc lộ 3C để thực hiện việc duy tu, bảo dưỡng để bảo đảm an toàn giao thông trên tuyến.
(CLO) Sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố áp thuế nhập khẩu trên diện rộng, thị trường chứng khoán toàn cầu đã lao dốc trong hai ngày liên tiếp.
(CLO) UBND thành phố Hà Nội vừa cho phép Công ty cổ phần Đầu tư và phát triển Ngôi sao Châu Á chuyển mục đích sử dụng 4.932m2 đất tại xã Tân Lập, huyện Đan Phượng để thực hiện dự án Khu nhà ở xã hội Tân Lập.
(CLO) Với quỹ đất phụ cận 18.450 ha dọc tuyến Vành đai 4 - Vùng Thủ đô, Hà Nội tìm hướng khai thác hiệu quả 8.725,5 ha tiềm năng. Các chuyên gia nhấn mạnh, việc này cần đảm bảo lợi ích kinh tế tối ưu, tuân thủ pháp lý, không tổn hại môi trường và đời sống dân cư, đồng thời đòi hỏi quản lý nguồn thu minh bạch, giám sát chặt chẽ để tránh thất thoát.
(CLO) Sáng ngày 5/4, tại Trung tâm Phát triển và quảng bá sách văn học Việt Nam, Hội Nhà văn Việt Nam, đã diễn ra buổi lễ ra mắt trang trọng các tác phẩm mới, đánh dấu những đóng góp đầy tâm huyết cho văn đàn Việt Nam của hai tác giả Thuận Hữu và Phan Đức Nhạn.
(CLO) Ngày cuối tuần, rất đông người dân được các cán bộ, chiến sĩ Công an TP HCM hỗ trợ làm căn cước, tài khoản định danh điện tử tại nhà ga Metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên). Mọi công tác diễn ra nhanh chóng, chỉ mất khoảng 5-7 phút.
(CLO) CTCP Tập đoàn Kỹ nghệ Gỗ Trường Thành (TTF) vừa công bố báo cáo tài chính kiểm toán năm 2024 với lợi nhuận sau thuế chỉ còn hơn 6 tỷ đồng, giảm tới 51% so với báo cáo tự lập. Dù không còn lỗ như năm 2023, doanh nghiệp vẫn đối mặt với khoản lỗ lũy kế khổng lồ hơn 3.240 tỷ đồng.
(CLO) Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục đề cập đến thâm hụt thương mại hàng hóa, nhưng lại bỏ qua thặng dư khổng lồ từ ngành dịch vụ - gồm doanh thu từ phim ảnh, Google, Amazon hay Facebook - nơi Mỹ đang thắng đậm trên toàn cầu.
(CLO) Bộ Quốc phòng Mỹ đã xác nhận việc sa thải Tướng Không quân bốn sao Timothy Haugh, Giám đốc Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA) và Chỉ huy Bộ Tư lệnh Không gian mạng Hoa Kỳ.
(CLO) Cổ phiếu công nghệ lao dốc mạnh vào thứ Năm, trong đó Apple dẫn đầu khi chứng kiến sự sụt giảm nghiêm trọng sau thông báo thuế quan đối ứng từ Tổng thống Donald Trump một ngày trước đó.
(CLO) Sở Xây dựng Hà Nội sẽ tổ chức lại giao thông để phục vụ phá dỡ tòa nhà Hàm cá mập và đảm bảo trật tự, chống ùn tắc tại khu vực quảng trường Đông Kinh - Nghĩa Thục trong thời gian từ ngày 7 - 30/4.
(CLO) Sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố áp thuế nhập khẩu trên diện rộng, thị trường chứng khoán toàn cầu đã lao dốc trong hai ngày liên tiếp.
(CLO) Tổng thống Mỹ Donald Trump liên tục đề cập đến thâm hụt thương mại hàng hóa, nhưng lại bỏ qua thặng dư khổng lồ từ ngành dịch vụ - gồm doanh thu từ phim ảnh, Google, Amazon hay Facebook - nơi Mỹ đang thắng đậm trên toàn cầu.
(CLO) Bộ Quốc phòng Mỹ đã xác nhận việc sa thải Tướng Không quân bốn sao Timothy Haugh, Giám đốc Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA) và Chỉ huy Bộ Tư lệnh Không gian mạng Hoa Kỳ.
(CLO) Cảnh báo sóng thần đã được ban hành ở Papua New Guinea sau trận động đất mạnh 6,9 độ richter vào sáng nay (5/4). Tuy nhiên, hiện cảnh báo sóng thần đã được dỡ bỏ.
(CLO) Thị trường Mỹ đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất kể từ thời COVID sau khi Trung Quốc đáp trả quyết liệt chính sách thuế quan mới của Tổng thống Donald Trump, trong đó có việc áp thuế lại 34% với hàng hóa Mỹ.
(CLO) Liên minh Tự do Dân sự Mới (NCLA) - một nhóm luật sư bảo thủ tại Mỹ - đã đệ đơn kiện nhằm ngăn chặn việc Tổng thống Donald Trump áp thuế đối với hàng nhập khẩu, với lý do ông đã vượt quá thẩm quyền của mình.
(CLO) Taliban đang điều tra lời khẳng định của một cụ ông người Afghanistan rằng cụ đã… 140 tuổi. Nếu được xác minh, cụ sẽ trở thành người già nhất thế giới.
(CLO) Một chiến dịch truy quét tội phạm xuyên biên giới quy mô lớn đã được triển khai trên khắp 6 quốc gia và vùng lãnh thổ châu Á. 435 người bị bắt giữ vì bị nghi liên quan đến hoạt động khai thác tình dục trẻ em trên mạng.