Đầu tuần này, Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba cho biết sẽ cung cấp khoản hỗ trợ trị giá 10 nghìn tỷ yên (65 tỷ đô la) trở lên vào năm tài chính 2030 để hiện thực hóa các đề xuất nêu trên.

"Chúng tôi sẽ xây dựng một khuôn khổ hỗ trợ mới để thu hút hơn 50 nghìn tỷ yên đầu tư công và tư trong 10 năm tới", ông Ishiba cho biết, đồng thời nói thêm rằng đây sẽ là một phần trong nỗ lực "phục hồi" rộng lớn hơn tại Nhật Bản.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh Nhật Bản đang nỗ lực mở rộng hơn nữa nhằm củng cố và đa dạng hóa chuỗi cung ứng bán dẫn của mình, với mục tiêu của chính phủ là tăng gấp ba lần doanh số bán chip sản xuất trong nước lên hơn 15 nghìn tỷ yên vào năm 2030.

Vào những năm 1980, Nhật Bản là quốc gia sản xuất chip thống trị thế giới và chiếm hơn một nửa thị trường bán dẫn toàn cầu.

Tuy nhiên, quốc gia này bắt đầu mất đi lợi thế dẫn đầu khi các đối thủ nước ngoài như Taiwan Semiconductor Manufacturing Co., hiện là nhà sản xuất chip theo hợp đồng thống trị thế giới, và Samsung của Hàn Quốc.

Cả Samsung và TSMC đều đã vạch ra kế hoạch bắt đầu sản xuất thương mại chip 2 nanomet vào năm 2025.

Trong khi đó, Hoa Kỳ đã trở thành một bên tham gia chính trong thiết kế chip, với các công ty như Intel và Micron, trong khi Hà Lan sản xuất thiết bị sản xuất chip tiên tiến nhất thế giới thông qua công ty ASML của mình

Mặc dù đã mất đi vị thế dẫn đầu trong sản xuất và chế tạo chất bán dẫn, Nhật Bản vẫn là quốc gia dẫn đầu về một số vật liệu và thiết bị bán dẫn, Michael Yang, Giám đốc cấp cao về chất bán dẫn tại công ty phân tích và tư vấn Omdia, nói với CNBC.

Đồng thời, vị giám đốc nhấn mạnh rằng thông qua các khoản trợ cấp chip, chủ yếu hướng đến mục tiêu tăng năng lực sản xuất, quốc gia này sẽ có thể mở rộng sang các khía cạnh khác của nguồn cung và nâng cao vị thế của mình.

Tuy nhiên, việc giành lại thị trường chip sẽ là một cuộc chiến khó khăn đối với Nhật Bản và các công ty sẽ phải tìm ra "lối tắt" trong thiết kế và sản xuất chip để đạt đến trình độ tiến bộ của các công ty bán dẫn hàng đầu, Brady Wang, nhà phân tích bán dẫn tại Counterpoint Research cho biết.

Ken Kuo, Phó Chủ tịch nghiên cứu cấp cao tại công ty nghiên cứu thị trường công nghệ TrendForce, chia sẻ: "Trợ cấp chỉ là yêu cầu cơ bản để gia nhập ngành công nghiệp bán dẫn, nhưng thành công đòi hỏi nhiều biện pháp hỗ trợ hơn, chẳng hạn như nhân tài, công nghệ và kế hoạch chiến lược".

Ngoài việc cố gắng thiết lập một nhà sản xuất chip thống trị tại Nhật Bản, các khoản trợ cấp cũng nhằm mục đích thu hút các công ty hàng đầu toàn cầu đã từng tiếp quản mảng kinh doanh chip của họ.

Với sự hỗ trợ từ chính phủ Nhật Bản, các nhà sản xuất chip như TSMC, Samsung Electronics và Intel Corp đã đồng ý đầu tư hàng tỷ đô la vào Nhật Bản.

Những công ty như vậy là những công ty hàng đầu trong sản xuất chip nhớ được sử dụng để lưu trữ dữ liệu, vốn rất cần thiết trong các trung tâm dữ liệu được sử dụng cho AI và điện toán đám mây.

TSMC đã công bố kế hoạch xây dựng nhà máy chế tạo thứ hai tại Nhật Bản trước khi hoàn thành nhà máy đầu tiên.

Theo Wang, việc thu hút các công ty như vậy vào Nhật Bản có thể giúp quốc gia này nhanh chóng thúc đẩy tích hợp theo chiều dọc trên toàn bộ chuỗi cung ứng và xây dựng hệ sinh thái bán dẫn của mình nhanh hơn.

Nhật Bản cũng đã ký các thỏa thuận hợp tác với các đồng minh như Hoa Kỳ, Vương quốc Anh, Đài Loan và một số quốc gia EU với mục đích thúc đẩy nghiên cứu và phát triển liên quan đến chất bán dẫn thế hệ tiếp theo.

An Nhiên (Theo CNBC)