Phó Tổng thống JD Vance: Kỷ nguyên Mỹ là bá chủ toàn cầu đã kết thúc

Ông Vance, cựu binh Thủy quân Lục chiến, nói với các học viên sĩ quan tương lai rằng nước Mỹ giờ đây không còn là siêu cường không có đối thủ như sau Chiến tranh Lạnh.

Ông liệt kê Trung Quốc, Nga và các quốc gia khác như những đối thủ quyết tâm thách thức Mỹ “từ quang phổ điện tử, quỹ đạo Trái đất thấp, đến chuỗi cung ứng và cả hạ tầng truyền thông”. Theo ông Vance, đây là thời điểm Mỹ phải “thức tỉnh khỏi ảo tưởng về sự bất khả chiến bại”.

Phát biểu của ông đánh dấu bước chuyển cứng rắn và mang tính bước ngoặt trong chính sách đối ngoại của Mỹ, điều mà nhiều chuyên gia đánh giá là lời tuyên ngôn rõ ràng nhất cho học thuyết chính sách đối ngoại của chính quyền ông Trump nhiệm kỳ hai.

Ông Vance chỉ trích mạnh mẽ các chính quyền tiền nhiệm, cáo buộc họ đã đánh đổi “quyền lực cứng lấy quyền lực mềm”, dốc sức vào các cuộc can thiệp nước ngoài “gần như vô vọng” thay vì chuẩn bị đối phó với các cường quốc cạnh tranh như Trung Quốc.

“Xây dựng một vài nền dân chủ ở Trung Đông có thể khó khăn đến mức nào? Hóa ra là gần như không thể, và tốn kém không thể tin được”, ông châm biếm.

Ngược lại, ông ca ngợi Tổng thống Trump vì đã thay đổi cách tiếp cận: tập trung vào lợi thế công nghệ, chuẩn bị quân đội cho các cuộc chiến đắt đỏ hơn và khó đoán hơn, cũng như xem xét lại các liên minh và nghĩa vụ quốc tế của Mỹ.

Một số dấu hiệu đã bắt đầu lộ rõ. Chỉ trong 100 ngày đầu nhiệm kỳ, chính quyền ông Trump đã thúc ép đồng minh tăng chi tiêu quốc phòng, công bố mức thuế mới lên châu Âu, bàn về mở rộng lãnh thổ với Greenland và Panama, và cân nhắc tái cấu trúc hệ thống phòng thủ tên lửa.

Javed Ali, cựu giám đốc Hội đồng An ninh Quốc gia, nhận định: “Đây là sự thay đổi mang tính chuyển đổi rõ ràng nhất kể từ khi ông Trump quay trở lại Nhà Trắng”.

Đường lối đối ngoại Mỹ dưới thời Trump - Vance đang được định hình lại với tốc độ chóng mặt. Trong những tháng tới, chính sách quân sự và thương mại sẽ là các mặt trận chính. Việc công bố thuế mới lên châu Âu hôm 23/5 có thể chỉ là động thái mở màn cho một chuỗi đối đầu ngoại giao kéo dài – không chỉ với đối thủ mà cả với đồng minh.