Israel: Đảng đối lập đồng ý thành lập chính phủ mới nhằm lật đổ Netanyahu
(CLO) Lãnh đạo phe đối lập Israel Yair Lapid đã thông báo với Tổng thống Reuven Rivlin rằng ông có thể thành lập một chính phủ liên minh, một động thái sẽ chấm dứt 12 năm cầm quyền của Thủ tướng Benjamin Netanyahu.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại một phiên họp đặc biệt của Knesset sau khi các nhà lập pháp Israel bầu một tổng thống mới ở Jerusalem ngày 2 tháng 6 năm 2021 - REUTERS / Ronen Zvulun
Bài liên quan
Israel phát hiện vắc xin Pfizer liên quan tới các trường hợp viêm cơ tim
Thủ tướng Israel hứa ngăn Iran sở hữu hạt nhân bất chấp việc Mỹ có thể bỏ rơi
Israel đối mặt với sự thay đổi chính phủ khi phe đối lập chống Netanyahu công bố thỏa thuận
Yair Lapid, lãnh đạo đảng Yesh Atid, được Tổng thống Reuven Rivlin giao nhiệm vụ thành lập chính phủ sau khi Thủ tướng Netanyahu một lần nữa thất bại trong việc thành lập liên minh của riêng mình sau cuộc bầu cử lần thứ tư của Israel trong vòng chưa đầy hai năm.
Trong một tuyên bố được chia sẻ trên Twitter hôm thứ Tư (2/6), Lapid cho biết ông đã thông báo cho Rivlin về kế hoạch này.
“Chính phủ này sẽ phục vụ cho tất cả các công dân của Israel, những người đã bỏ phiếu cho nó và cả những người không bỏ phiếu. Nó sẽ làm mọi thứ để đoàn kết xã hội Israel”, ông nói ngay trước thời hạn nửa đêm (21h00 GMT).
Lapid, một cựu người dẫn chương trình truyền hình và là một người theo chủ nghĩa thế tục, đã giành được sự ủng hộ quan trọng của người theo chủ nghĩa dân tộc-tôn giáo cứng rắn Naftali Bennett, một triệu phú công nghệ đã nắm giữ một số vị trí quan trọng của chính phủ bao gồm cả Bộ Quốc phòng.
Theo thỏa thuận liên minh, Bennett và Lapid sẽ luân phiên giữ vai trò thủ tướng, trong đó Bennett đảm nhiệm chức vụ này trong hai năm đầu và Lapid vào hai năm cuối cùng.
Thỏa thuận vẫn cần được biểu quyết tại Knesset, quốc hội của Israel, nơi nó yêu cầu sự ủng hộ của đa số trước khi chính phủ có thể tuyên thệ nhậm chức. Cuộc bỏ phiếu dự kiến sẽ được tổ chức trong vòng 7 đến 12 ngày.
Cuộc chơi chính trị của Israel tiếp tục trở nên kịch tính với diễn biến mới nhất. Thủ tướng Netanyahu đang mất dần hy vọng tiếp tục tại vị. Bản thân ông cũng đang bị xét xử vì các cáo buộc hình sự gian lận, hối lộ và vi phạm lòng tin khi còn đương chức - những cáo buộc mà ông phủ nhận.
Sau khi mất chức thủ tướng, ông Netanyahu sẽ không thể thúc đẩy các thay đổi đối với các luật cơ bản có thể cho ông quyền miễn trừ và sẽ mất quyền kiểm soát đối với một số đề cử của Bộ Tư pháp.
Đảng Likud của Thủ tướng Netanyahu đã giành được nhiều ghế nhất trong cuộc bầu cử ngày 23 tháng 3, nhưng không thể chiếm đa số với các đồng minh tự nhiên của mình. Điều quan trọng là đảng cực hữu của Bennett - liên minh với Netanyahu - đã từ chối hợp lực với United Arab List, một đảng nổi lên như người điều phối của các liên minh.
Lãnh đạo đảng Yamina Naftali Bennett (trái) mỉm cười khi nói chuyện với lãnh đạo đảng Yesh Atid Yair Lapid, trong một phiên họp đặc biệt của Knesset - Ảnh: Reuters
Các đồng minh khó có thể đoàn kết
Liên minh sẽ bao gồm một tập hợp các đảng đối lập về mặt ý thức hệ và sẽ bao gồm một đảng đại diện cho công dân Palestine của Israel lần đầu tiên trong lịch sử Israel.
Mansour Abbas, người đừng đầu đảng United Arab List, đã ký tham gia liên minh chưa đầy hai giờ trước khi thời hạn hôm thứ Tư (2/6) được ấn định là hết hạn.
“Chúng tôi đã hứa rằng chúng tôi sẽ là những người cuối cùng đồng ý và ký vào văn bản. Đây là những gì chúng tôi đã làm. Chúng tôi hiểu rằng tất cả các bên khác đã tham gia vào quá trình này. Chúng tôi thấy rằng tất cả các bên khác đã ký vào văn bản”, ông Abbas nói.
Các thỏa thuận cũng được thực hiện với đảng Xanh và Trắng trung tâm, do Benny Gantz lãnh đạo, người sẽ vẫn là Bộ trưởng Quốc phòng trong nội các mới; đảng Meretz cánh tả và đảng Lao động trung tả, cũng như với đảng dân tộc chủ nghĩa Yisrael Beitenu của cựu Bộ trưởng Quốc phòng Avigdor Lieberman.
“Đó là một liên minh giữa tám bên từ cánh hữu đến cánh tả, với những người ủng hộ hoạt động định cư bất hợp pháp và mở rộng, với những người ủng hộ giải pháp hai nhà nước, vì vậy đây là những người không thực sự có bất cứ điều gì trong thông thường ngoại trừ mong muốn lật đổ Netanyahu”, một bình luận của tờ Aljazeera.
“Đó là chất kết dính của liên minh này - chất keo đó có thể giữ họ bên nhau trong bao lâu là điều mà rất nhiều người Israel đang thắc mắc”, tờ báo này nhấn mạnh.
Yossi Beilin, một cựu Bộ trưởng Tư pháp, hoan nghênh thông báo này nhưng cảnh báo những khó khăn có thể ở phía trước. “Tình huống tám đảng vừa và nhỏ đang thành lập liên minh chưa từng xảy ra trước đây. Nó không có dễ dàng đâu. Netanyahu vẫn nuôi hy vọng”, ông nói với Al Jazeera.
“Chúng ta nên cầu chúa và hy vọng rằng chính phủ này sẽ không chỉ lật đổ Netanyahu mà còn có thể hoạt động và bền vững”, Beilin cho biết thêm.
Thủ tướng Netanyahu, người nắm quyền trong 12 năm qua, đã tìm cách làm mất uy tín của Bennett và những người cực hữu khác đang đàm phán với Lapid, nói rằng họ đang gây nguy hiểm cho an ninh của Israel.