Trong một văn phòng khiêm tốn mang dáng dấp của một startup hơn là một tổ chức hàn lâm, Yossapong Laoonual, Chủ tịch Hiệp hội Xe điện Thái Lan, tỏ ra đầy lạc quan. "Cố bám víu vào động cơ đốt trong chẳng khác nào đặt cược lớn vào xe ngựa kéo khi ô tô đã trở thành tiêu chuẩn", ông nhận định.

Quan sát khuôn viên của ông tại Đại học Công nghệ King Mongkut (KMUTT) ở Bangkok, sự lạc quan này có cơ sở. Ba chiếc xe buýt điện đỗ cạnh trạm sạc, trong khi các bảng thông tin mô tả kế hoạch trung hòa carbon của trường đại học.

Các chính phủ Đông Nam Á dường như đồng tình với quan điểm của Yossapong. Nhiều nước trong khu vực, đặc biệt là Thái Lan, Indonesia và Việt Nam, đang tìm kiếm cơ hội trong làn sóng xe điện.

Họ kỳ vọng rằng bằng cách thu hút đầu tư từ sớm, họ có thể trở thành trung tâm sản xuất quan trọng, đồng thời hưởng lợi từ những tác động tích cực như giảm ô nhiễm không khí. Tuy nhiên, thành công không phải điều chắc chắn, và nhiều khoản đầu tư khổng lồ đang được đặt cược, bất chấp rủi ro cao. Một số kế hoạch có vẻ khá mạo hiểm.

Thái Lan: Dẫn đầu cuộc đua nhờ chính sách kích cầu

Thái Lan là quốc gia có động thái quyết liệt nhất trong khu vực, đặt kỳ vọng vào một thị trường tiêu dùng đang tăng trưởng để thu hút sản xuất xe điện.

Theo chương trình "EV 3.0" ra mắt từ năm 2022, chính phủ trợ giá xe điện thông qua cắt giảm thuế và hỗ trợ trực tiếp lên tới 150.000 baht (khoảng 5.900 SGD) mỗi xe, giúp giá bán xe điện ngang bằng với ô tô động cơ đốt trong. Nhờ đó, thị phần xe điện tại Thái Lan đã tăng vọt từ mức gần như bằng không cách đây vài năm lên khoảng 15% tổng doanh số ô tô hiện nay.

Indonesia: Tận dụng lợi thế tài nguyên

Tại Indonesia, xe điện chiếm khoảng 5% doanh số, thấp hơn so với Thái Lan. Nguyên nhân chủ yếu là do chính phủ nước này tập trung vào việc thu hút nhà sản xuất hơn là người tiêu dùng. Chính phủ Indonesia đã triển khai nhiều ưu đãi như miễn giảm thuế và hỗ trợ đầu tư để khuyến khích sản xuất xe điện.

Tuy nhiên, chiến lược của Indonesia không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ sản xuất, mà còn tận dụng lợi thế nguồn tài nguyên. Là nước nắm giữ vị thế gần như độc quyền về niken, nguyên liệu quan trọng trong sản xuất pin xe điện, Indonesia đã ban hành lệnh cấm xuất khẩu quặng thô từ năm 2020. Chính sách này buộc các công ty nước ngoài phải đầu tư vào các nhà máy luyện kim trong nước, từ đó thúc đẩy ngành công nghiệp xe điện nội địa.

Cuộc đua để trở thành siêu cường xe điện ở Đông Nam Á vẫn đang diễn ra gay cấn. Trong khi Thái Lan đặt cược vào sức mua trong nước, Indonesia tận dụng lợi thế tài nguyên, thì Việt Nam lại đặt niềm tin vào một thương hiệu quốc gia. Liệu chiến lược nào sẽ thành công, hay một cường quốc khác sẽ vươn lên? Câu trả lời vẫn còn ở phía trước.

An Nhiên (Theo Business Times)