Tại sao Elon Musk lại rời khỏi chính quyền của ông Trump?
(CLO) Tỷ phú Elon Musk đã rút khỏi vai trò lãnh đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE), cơ quan được Tổng thống Mỹ Donald Trump thành lập để cắt giảm chi tiêu liên bang.
Thông báo được Musk đăng trên mạng xã hội X vào ngày 28/5, chỉ vài ngày sau khi ông công khai bất đồng với ông Trump về dự luật ngân sách vừa được Hạ viện thông qua vào ngày 22/5 với đúng một phiếu chênh lệch. Musk cho rằng dự luật làm tăng thâm hụt ngân sách và phá hỏng toàn bộ nỗ lực tiết kiệm của DOGE.
“Thời gian của tôi với chính quyền đã kết thúc”, Musk viết. “Tôi cảm ơn Tổng thống Trump vì cơ hội được góp phần giảm lãng phí ngân sách”.
Giới hạn pháp lý
Là “nhân viên đặc biệt của chính phủ”, Musk chỉ được phép làm việc 130 ngày trong vòng một năm và không được sử dụng vị trí để thu lợi cá nhân. Thời gian ông tại nhiệm kéo dài hơn 4 tháng, tức gần kịch khung pháp lý. Ngay từ tháng 4, Musk đã phát tín hiệu rút lui khi nói rằng ông sẽ giảm đáng kể thời gian dành cho DOGE để tập trung trở lại các công ty của mình.
Trong suốt nhiệm kỳ ngắn ngủi tại DOGE, Musk đã gây nhiều tranh cãi, đặc biệt là nỗ lực đóng cửa Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) – nơi chuyên cung cấp viện trợ nước ngoài, khi sa thải 1.600 nhân viên và cho 4.700 người nghỉ không lương.
Mâu thuẫn ngân sách với ông Trump
Trong cuộc phỏng vấn phát sóng ngày 27/5 trên đài CBS, Musk cho biết ông thất vọng vì dự luật chi tiêu khổng lồ mà chính quyền ông Trump hậu thuẫn.
“Tôi nghĩ một dự luật có thể 'to' hoặc 'đẹp', nhưng không thể là cả hai. Ý kiến cá nhân thôi”, ông nói. Dự luật, còn gọi là “Một Dự luật Đẹp Tuyệt Vời”, không chỉ gia tăng thâm hụt ngân sách mà còn đi ngược lại mục tiêu cắt giảm chi tiêu mà DOGE theo đuổi.
Tổng thống Trump thì vẫn kiên quyết bảo vệ dự luật này. “Tôi không hài lòng với một số điểm, nhưng tôi vô cùng hào hứng với những điểm khác”, ông nói với báo chí ngày 28/5.
Dự luật kéo dài hơn 1.000 trang, bao gồm việc gia hạn cắt giảm thuế từ nhiệm kỳ đầu của ông Trump, tăng ngân sách cho kế hoạch trục xuất quy mô lớn và tăng cường an ninh biên giới Mỹ - Mexico.
Không chỉ dừng ở ngân sách
Không chỉ xung đột về ngân sách, Musk còn đối đầu với các nhân vật chủ chốt trong nội các. Ông từng gọi cố vấn thương mại Peter Navarro là “kẻ ngốc” vì chính sách áp thuế toàn cầu của ông Trump, đồng thời nhiều lần công khai ủng hộ thương mại tự do và các mức thuế “dễ đoán hơn”.
Tháng 4, Musk còn lên tiếng kêu gọi Mỹ và châu Âu hướng đến “một hệ thống không thuế”, trong bối cảnh ông Trump dọa áp thuế 50% với hàng hóa từ Liên minh châu Âu nếu không đạt được thỏa thuận thương mại.
Tương lai nào cho DOGE khi thiếu Musk?
DOGE được ông Trump thành lập ngay trong ngày nhậm chức (20/1/2025) với sứ mệnh tinh giản bộ máy nhà nước, cắt hợp đồng, sa thải nhân viên và loại bỏ các cơ quan không hiệu quả. Hai ông Musk và Trump từng tuyên bố phát hiện hàng tỷ USD gian lận trong các chương trình về khí hậu và đa dạng.
Giờ đây khi Musk ra đi và chưa có người kế nhiệm, số phận của DOGE trở nên bấp bênh. Theo Colleen Graffy, cựu nhà ngoại giao Mỹ và giáo sư luật, thì “sức mạnh của DOGE nằm ở chỗ người giàu nhất thế giới có thể nói chuyện trực tiếp với người quyền lực nhất thế giới”. Bà cảnh báo DOGE khó tồn tại lâu nếu không có Musk, nhất là khi đang đối mặt với các vụ kiện pháp lý.