Kết cục khó tránh khỏi

Trước việc 50 bộ trưởng và các quan chức cấp cao trong chính phủ lần lượt nghỉ việc và các nhà lập pháp nói rằng ông phải ra đi, Johnson hiểu rằng ông không thể tránh khỏi kết cục phải từ bỏ cương vị thủ tướng Anh.

"Hôm nay tôi đã chỉ định một nội các phục vụ, theo ý tôi, cho đến khi có một nhà lãnh đạo mới", Johnson nói bên ngoài văn phòng ở Phố Downing, nơi các đồng minh thân cận và vợ ông Carrie Johnson theo dõi bài phát biểu của ông.

"Tôi biết rằng sẽ có nhiều người cảm thấy nhẹ nhõm và có lẽ khá nhiều người cũng sẽ thất vọng. Tôi muốn các bạn biết rằng tôi đã buồn như thế nào khi phải từ bỏ công việc tốt nhất trên thế giới này. Nhưng đó là sự đổ vỡ".

Johnson không đưa ra lời xin lỗi nào về những sự kiện dẫn đến thông báo của ông và nói rằng sự ra đi của ông là “bất thường”. Đã có những tiếng hoan hô và vỗ tay khi ông bắt đầu bài phát biểu của mình, trong khi cũng có những tiếng la ó vang lên bên ngoài cổng của Phố Downing.

Đảng Bảo thủ bây giờ sẽ phải bầu ra một nhà lãnh đạo mới để thay thế vai trò của ông Johnson, một quá trình có thể mất vài tuần hoặc vài tháng, với các chi tiết sẽ được công bố vào tuần tới.

Một cuộc thăm dò nhanh của YouGov cho thấy Bộ trưởng Quốc phòng Ben Wallace là người được các thành viên Đảng Bảo thủ đánh giá cao nhất để thay thế cho ông Johnson, tiếp theo là Bộ trưởng Thương mại Penny Mordaunt và cựu Bộ trưởng Tài chính Rishi Sunak.

Trong khi Johnson nói rằng ông sẽ ở lại cho đến khi tìm được người thay thế, các đối thủ và nhiều người trong đảng của ông nói rằng ông nên rời đi ngay lập tức và giao công việc cho cấp phó, Dominic Raab.

Cuộc khủng hoảng xảy ra khi người Anh đang phải đối mặt với tình trạng tài chính tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ, bởi đại dịch COVID-19, lạm phát tăng vọt, cuộc chiến ở Ukraine… 

Ban đầu, Johnson từ chối từ chức, thậm chí tiếp tục sa thải Michael Gove - một trong những bộ trưởng thân cận của ông. Nhưng đến sáng thứ Năm khi hàng loạt đơn từ chức đổ về, rõ ràng ông hiểu rằng mình không thể tiếp tục tại vị.

Đã có nhiều bộ trưởng từ chức đến nỗi chính phủ phải đối mặt với tình trạng tê liệt. Bất chấp sự ra đi sắp xảy ra, Johnson bắt đầu bổ nhiệm các bộ trưởng vào các chức vụ còn trống.

"Nhiệm vụ của chúng tôi bây giờ là đảm bảo người dân của đất nước này có một chính phủ hoạt động", Michael Ellis, một bộ trưởng trong Bộ Văn phòng Nội các giám sát việc điều hành chính phủ, nói với quốc hội.

Sự đổ vỡ chóng vánh

Ông Johnson lên nắm quyền gần 3 năm trước một cách đầy sôi nổi, đã thực hiện thành công vụ Brexit vào năm 2016. Kể từ đó, một số đảng viên Đảng Bảo thủ đã nhiệt tình ủng hộ cựu nhà báo và thị trưởng London này.

Nhưng phong cách làm việc có phần nổi loạn của ông và một loạt vụ bê bối đã làm suy giảm sự ủng hộ của nhiều nhà lập pháp, để rồi các cuộc thăm dò dư luận sớm cho thấy ông không còn được công chúng yêu thích nữa.

Giọt nước tràn ly đến sau khi ông Johnson bổ nhiệm nhà lập pháp Chris Pincher cho một vị trí quan trọng trong chính phủ liên quan đến dịch vụ chăm sóc mục vụ, bất kể quan chức này vừa dính vào một bê bối xâm phạm tình dục.

Điều này diễn ra sau nhiều tháng ông Johnson dính vào các bê bối và sai lầm, bao gồm các bữa tiệc rượu tại tư dinh và văn phòng ở Phố Downing của ông trong giai đoạn phong tỏa đại dịch COVID-19, thậm chí còn bị cảnh sát phạt vì tụ tập trái phép khi tổ chức tiệc mừng sinh nhật lần thứ 56.

Trong bài phát biểu từ chức, Johnson nhấn mạnh những thành công của ông - từ việc hoàn thành Brexit đến việc đảm bảo triển khai vắc xin COVID-19 nhanh nhất ở châu Âu. Tuy nhiên, ông thừa nhận mình đã thất bại trong nỗ lực thuyết phục các đồng nghiệp rằng việc thay đổi nhà lãnh đạo lúc này là không phù hợp.

Huy Hoàng (theo Reuters, AP)