Quyền Chánh án Moon Hyung-bae tuyên bố: "Do hành vi vi phạm hiến pháp của bị đơn gây tác động tiêu cực nghiêm trọng và hậu quả sâu rộng, chúng tôi quyết định phế truất Tổng thống Yoon Suk-yeol".

Các thẩm phán nhận định rằng việc ông Yoon ban bố thiết quân luật đã vi phạm các nguyên tắc cốt lõi của pháp quyền và quản trị dân chủ, làm suy yếu trật tự hiến pháp và đe dọa nghiêm trọng đến sự ổn định của nền cộng hòa dân chủ.

Họ cũng chỉ trích quyết định triển khai quân đội có vũ trang đến quốc hội nhằm ngăn cản các nghị sĩ bỏ phiếu bãi bỏ lệnh thiết quân luật, cho rằng hành động này vi phạm tính trung lập chính trị của lực lượng vũ trang và nghĩa vụ của tổng tư lệnh tối cao. 

Phán quyết có hiệu lực ngay lập tức, yêu cầu tổ chức bầu cử tổng thống mới trong vòng 60 ngày, dự kiến vào ngày 3/6. Trong thời gian này, Thủ tướng Han Duck-soo sẽ đảm nhiệm vai trò quyền tổng thống. Ông Han đã ban bố lệnh khẩn cấp để duy trì trật tự công cộng và cam kết nỗ lực hết mình để cuộc bầu cử sắp tới diễn ra suôn sẻ. 

Đảng cầm quyền Quyền lực Nhân dân chấp nhận phán quyết của tòa án. Lãnh đạo đảng Kwon Young-se xin lỗi người dân và cho biết sẽ phối hợp với quyền Tổng thống để ổn định đất nước, nhấn mạnh rằng bạo lực không được phép xảy ra.

Phe đối lập gọi đây là "chiến thắng lớn lao" cho nhân dân và yêu cầu ông Yoon phải xin lỗi công chúng. Trong khi đó, các luật sư của ông Yoon bày tỏ thất vọng, cho rằng phán quyết mang động cơ chính trị. 

Sau phán quyết, những người chỉ trích ông Yoon đã ăn mừng, trong khi người ủng hộ ông tỏ ra buồn bã và thất vọng. Bên ngoài dinh thự của ông Yoon, một số người ủng hộ la hét; cảnh sát đã bắt giữ một người vì đập phá cửa sổ xe của họ.

Lực lượng hành pháp đã nâng mức cảnh báo lên cao nhất, triển khai khoảng 7.000 cảnh sát gần Tòa án Hiến pháp và khu vực xung quanh, cùng với 2.000 người đến Hannam-dong, nơi có Dinh thự tổng thống, và 1.300 cảnh sát đến Yeouido, phía nam Seoul.

Ông Yoon, 64 tuổi, là tổng thống thứ hai của Hàn Quốc bị tòa án phế truất, sau bà Park Geun-hye vào năm 2017. Ông và vợ, bà Kim Keon-hee, phải rời khỏi Dinh thự Tổng thống ở Hannam-dong và có thể trở về nhà cũ ở phía nam Seoul.

Ông Yoon hiện đang đối mặt với tiến trình hình sự với cáo buộc cầm đầu cuộc nổi loạn vì ban bố thiết quân luật, một tội danh có mức án lên đến tù chung thân hoặc tử hình. Ông bị bắt hồi tháng 1 và được thả sau 52 ngày, nhưng các thủ tục tố tụng vẫn đang diễn ra. 

Cao Phong (theo Yonhap, The Guardian, Reuters)