Hà Nội là địa phương duy nhất trên cả nước xây dựng mô hình trường công chất lượng cao. Đây là những ngôi trường học sinh muốn vào học phải thi tuyển đầu vào.

Từ chương trình, giáo viên, cơ sở vật chất và các tiêu chí về sĩ số/lớp đều phải đảm bảo các tiêu chí khắt khe hơn trường công khác.

Học phí tại các trường này cũng cao hơn gấp vài chục lần so với trường công bình thường.

Mô hình trường chất lượng cao như vậy đã phát triển được nhiều năm nay. Tuy nhiên, khi Luật Giáo dục 2019 có hiệu lực nảy sinh nhiều vấn đề xung quanh mô hình trường học này.

Theo đó, trong luật quy định tại bậc tiểu học trường công được miễn học phí, bậc THCS tiến tới miễn học phí theo lộ trình.

Với những quy định như vậy thì cơ chế thu học phí cao của các trường công chất lượng cao đang vướng mắc.

Do vậy có cần thiết để duy trì mô hình trường học này hay nếu muốn duy trì thì phải như thế nào cho phù hợp.

Hiện đang có hai luồng ý kiến ủng hộ và phản đối. Ý kiến đề nghị giải tán mô hình trường chất lượng cao dựa trên lập luận nhà nước nên dành cho tư nhân phát triển loại hình trường này.

Còn nguồn lực nhà nước chỉ nên tập trung vào phổ cập giáo dục và những đối tượng yếu thế.

Trong khi đó có ý kiến nên tạo điều kiện để xã hội hóa các trường công lập, cho phụ huynh tham gia đóng góp học phí để nâng cao chất lượng giáo dục công lập.

Xung quanh mô hình trường học này, phóng viên Báo Nhà báo và Công luận đã trao đổi với Tiến sĩ Nguyễn Văn Hòa - Chủ tịch Hội đồng quản trị Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Nguyễn Bỉnh Khiêm, Hà Nội.

Thầy Hòa cho biết: “Trường chất lượng cao trước đây thành phố Hà Nội chủ trương xây dựng cả trường công và trường tư.

Tôi nghĩ trường chất lượng cao hiện nay phải là trường học hạnh phúc. Trường Chất lượng cao mà dạy kiến thức thì không phải chất lượng cao.

Theo vị này, cần định nghĩa lại thế nào là trường học chất lượng cao, còn quy định như hiện nay là dạy kiến thức và có tới 95% là học sinh giỏi đã không còn phù hợp. Tiêu chuẩn trường học chất lượng cao  của thành phố Hà Nội đã lỗi thời.

Chất lượng cao phải hướng tới tiêu chí trường học hạnh phúc. Cả trường công và tư đều phải là những trường học hạnh phúc. Còn kiểu nhà nước đầu tư trọng điểm, một trường ngôi sao để tập trung học sinh giỏi vào thì không nên làm.

“Phải hướng tới xây dựng trường học hạnh phúc còn nhồi nhét kiến thức là không được” – thầy Hòa Nhấn mạnh.

Trước đó Báo Nhà báo và Công luận đưa tin, thầy Nguyễn Xuân Khang, Hiệu trưởng của Hệ thống trường Marie Cuire  Hà Nội nêu quan điểm: Việc trường công chất lượng cao thu học phí là cả vấn đề đụng đến Luật Giáo dục. Do đó, nên để trường chất lượng cao cho tư nhân làm.

Những người có điều kiện đầu tư cho con học trường chất lượng cao không phải là đại chúng, cũng không phải thành phần yếu thế để nhận hỗ trợ từ nhà nước. Trong khi các trường tư thục làm được việc này.

“Việc duy trì mô hình trường công chất lượng cao sẽ mất công bằng với các trường tiểu học công lập bình thường khác.

Duy trì trường công chất lượng cao dứt khoát sẽ nảy sinh ra nhiều bất cập và mâu thuẫn với Luật Giáo dục” – thầy Nguyễn Xuân Khang nhấn mạnh.

Cũng liên quan đến vấn đề này, ông Lê Như Tiến- nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Thanh niên, Thiếu niên, Nhi đồng của Quốc hội cho rằng, cần có cơ chế để trường chất lượng cao thu học phí.

Nếu nhà nước bao cấp học phí mô hình trường này thì sẽ gây bất công trong khi nhu cầu của xã hội về loại hình trường này cũng rất lớn.

Ông Lê Như Tiến cho biết, tại các nước như Pháp, Đức …, mặc dù là các nước giàu nhưng ngân sách nhà nước chỉ tập trung vào phổ cập, còn lại mở rộng xã hội hóa.

Trường công cũng được xã hội hóa để thu hút nguồn lực từ phụ huynh. Việc đa dạng loại hình trường trong đó có trường công chất lượng cao là để đáp ứng nhu cầu con em có điều kiện vào học.

Nước ta cũng cần có nhiều loại trường khác nhau để phụ huynh và học sinh lựa chọn.

Còn nếu bao cấp cả luôn mô hình chất lượng cao thì ngân sách sẽ không kham nổi và tạo nên bất bình đẳng trong cạnh tranh với trường tư.

Ông Lê Như Tiến khẳng định, cần tạo điều kiện cho trường công chất lượng cao thu học phí. Bởi hiện nay, các trường thu học phí cao con em vẫn vào học bởi dịch vụ tốt, khả năng đỗ vào trường danh giá cũng tốt.

Rõ ràng xung quanh mô hình trường công chất lượng cao đang có nhiều vấn đề chưa thống nhất.

Tuy nhiên, nếu áp dụng theo Luật Giáo dục thì nhiều trường sẽ không được tiếp tục thu học phí nữa.

Trinh Phúc