Hiện nay, tại Hà Nội có 14 trường công lập chất lượng cao,  trong đó có 7 trường mầm non, 2 trường tiểu học và  4 trường THCS và 1 trường THPT. Hà Nội cũng là địa phương duy nhất có mô hình trường công chất lượng cao.

Điểm khác biệt của trường công chất lượng cao với trường thường là ở nhiều điểm liên quan đến chương trình, giáo viên nhưng dễ nhận thấy đó là mức thu học phí.

Theo quy định, mức trần học phí đối với cơ sở giáo dục công lập chất lượng cao trên địa bàn thủ đô năm học 2020 - 2021 ở bậc tiểu học là 5,5 triệu đồng/tháng, bậc THPT là 5,7 triệu đồng/tháng, bậc mầm mon là 5,1 triệu đồng/tháng và bậc THCS  là 5,3 triệu đồng/tháng.

Việc phát triển mô hình trường chất lượng cao này xuất phát từ những yêu cầu của xã hội tuy nhiên khi Luật Giáo dục 2019 có hiệu lực từ ngày 1/7 thì vấn đề đặt ra là vị trí của các trường công chất lượng cao nằm ở đâu trong luật này.

Theo quy định, tại Điều 47, Luật Giáo dục hiện quy định các loại hình nhà trường trong hệ thống giáo dục quốc dân gồm: “Trường công lập do Nhà nước đầu tư, bảo đảm điều kiện hoạt động và đại diện chủ sở hữu;

Trường dân lập do cộng đồng dân cư ở cơ sở gồm tổ chức và cá nhân tại thôn, ấp, bản, làng, buôn, phum, sóc, xã, phường, thị trấn đầu tư xây dựng cơ sở vật chất và bảo đảm điều kiện hoạt động. Loại hình trường dân lập chỉ áp dụng đối với cơ sở giáo dục mầm non;

Trường tư thục do nhà đầu tư trong nước hoặc nhà đầu tư nước ngoài đầu tư và bảo đảm điều kiện hoạt động…”

Tại Điều 99, quy định về Học phí, chi phí của dịch vụ giáo dục, đào tạo: “Học sinh tiểu học trong cơ sở giáo dục công lập không phải đóng học phí.

Trẻ em mầm non 5 tuổi và học sinh trung học cơ sở được miễn học phí theo lộ trình do Chính phủ quy định”.

Với các quy định nói trên, có thể thấy cơ chế thu học phí của các trường công chất lượng cao ở bậc tiểu học, THCS là không được thừa nhận. Bởi đã trường công ở tiểu học và bậc THCS thì miễn học phí vì đây là bậc học bắt buộc và phổ cập.

Chính vì quy định như vậy nên nhiều ý kiến thắc mắc có nên duy trì mô hình trường công chất lượng cao nữa hay không? Hay cần thiết phải có những quy chế đặc biệt cho loại hình trường học này.

Trước vấn đề này, phóng viên Báo Nhà báo và Công luận đã trao đổi với thầy Nguyễn Xuân Khang, Hiệu trưởng của Hệ thống trường Marie Cuire  Hà Nội.

Theo thầy Khang, việc trường công chất lượng cao thu học phí là cả vấn đề đụng đến Luật Giáo dục. Do đó, nên để trường chất lượng cao cho tư nhân làm.

Những người có điều kiện đầu tư cho con học trường chất lượng cao không phải là đại chúng, cũng không phải thành phần yếu thế để nhận hỗ trợ từ nhà nước. Trong khi các trường tư thục làm được việc này.

“Việc duy trì mô hình trường công chất lượng cao sẽ mất công bằng với các trường tiểu học công lập bình thường khác.

Duy trì trường công chất lượng cao dứt khoát sẽ nảy sinh ra nhiều bất cập và mâu thuẫn với Luật Giáo dục” – thầy Nguyễn Xuân Khang nhấn mạnh.

Cũng liên quan đến vấn đề này, trao đổi với phóng viên Báo Nhà báo và Công luận, ông Lê Như Tiến- nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Thanh niên, Thiếu niên, Nhi đồng của Quốc hội cho rằng, cần có cơ chế để trường chất lượng cao thu học phí.

Nếu nhà nước bao cấp học phí mô hình trường này thì sẽ gây bất công trong khi nhu cầu của xã hội về loại hình trường này cũng rất lớn.

Ông Lê Như Tiến cho biết, tại các nước như Pháp, Đức …, mặc dù là các nước giàu nhưng ngân sách nhà nước chỉ tập trung vào phổ cập, còn lại mở rộng xã hội hóa.

Trường công cũng được xã hội hóa để thu hút nguồn lực từ phụ huynh. Việc đa dạng loại hình trường trong đó có trường công chất lượng cao là để đáp ứng nhu cầu con em có điều kiện vào học.

Nước ta cũng cần có nhiều loại trường khác nhau để phụ huynh và học sinh lựa chọn. Còn nếu bao cấp cả luôn mô hình chất lượng cao thì ngân sách sẽ không kham nổi và tạo nên bất bình đẳng trong cạnh tranh với trường tư.

Ông Lê Như Tiến khẳng định, cần tạo điều kiện cho trường công chất lượng cao thu học phí. Bởi hiện nay, các trường thu học phí cao con em vẫn vào học bởi dịch vụ tốt, khả năng đỗ vào trường danh giá cũng tốt.

Rõ ràng xung quanh mô hình trường công chất lượng cao đang có nhiều vấn đề chưa thống nhất. Tuy nhiên, nếu áp dụng theo Luật Giáo dục thì nhiều trường sẽ không được tiếp tục thu học phí nữa.

Trinh Phúc