Khổ sở đòi tiền thuê mặt bằng của các "ông lớn"

Vụ tranh chấp hợp đồng cho thuê mặt bằng cửa hàng Highlands Coffee tại tòa nhà Pax Sky (26 Ung Văn Khiêm, phường 25, quận Bình Thạnh, TP. HCM) giữa Công ty CP Nhà Hòa Bình và Công ty CP dịch vụ cà phê Cao Nguyên (đơn vị chủ quản chuỗi cà phê Highlands) thu hút sự quan tâm của dư luận thời gian qua.

Được biết, phía Nhà Hoà Bình đã tiến hành niêm phong để thu hồi mặt bằng và làm việc với cơ quan chức năng về đơn tố cáo.

Theo Nhà Hoà Bình, tính đến ngày 10/11, phía Công ty Cao Nguyên đã nợ tiền thuê nhà gần 500 triệu đồng. Căn cứ quy định tại điều 11.2 hợp đồng thuê giữa hai bên, nếu bên thuê chậm thanh toán tiền thuê quá 30 ngày kể từ ngày đến hạn thanh toán, bên cho thuê được quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê và áp dụng các biện pháp chế tài.

Trong nhiều lần thương lượng trước đó, Highlands Coffee chỉ ra lệnh giãn cách xã hội kéo dài tại TP. HCM đã khiến công ty không có doanh thu, mất cân đối nguồn vốn, trong khi vẫn phải trả các khoản nợ đến hạn. Theo đó, Higlands Coffee cho rằng không còn khả năng xoay xở dòng tiền để thanh toán chi phí thuê mặt bằng trong thời gian trên.

Highlands đã đề nghị Nhà Hòa Bình giảm 50% tiền thuê từ ngày 1 - 8/7 và miễn phí 100% tiền thuê từ ngày 9 - 15/7.

Không chấp nhận đề nghị trên, phía Nhà Hòa Bình cho biết việc TP. HCM thực hiện giãn cách kéo dài cũng ảnh hưởng vô cùng nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp tại tòa Pax Sky. Theo đó, Nhà Hoà Bình cũng chịu áp lực rất lớn về tài chính, một mặt phải thanh toán đúng hạn cho chủ nhà và mặt khác phải đảm bảo chi phí cho việc vận hành công ty.

Vì vậy, với tinh thần hỗ trợ để cùng vượt qua khó khăn, Nhà Hòa Bình đồng ý giảm 20% tiền thuê mặt bằng tháng 8... Song, hai bên vẫn không đạt được thỏa thuận.

Trước khi xảy ra tranh chấp với Nhà Hòa Bình, Highlands Coffee cũng phát sinh mâu thuẫn với Công ty cổ phần đầu tư IMG (đơn vị chủ quản tòa Artemis tại Thanh Xuân, Hà Nội). Chuỗi cà phê này theo đó từng nợ 6 tháng tiền thuê mặt bằng tại tòa nhà Artemis trên một tỷ đồng. Trong thời gian tranh chấp, theo phản ánh của người dân, nhiều nhân viên mang đồng phục Highlands Coffee tập trung, gây rối và xảy ra ẩu đả với bảo vệ tòa nhà Artermis.

Từ chối cung cấp thêm thông tin, phía Highlands Coffee đang giải quyết tranh chấp với Nhà Hòa Bình.

Không chỉ riêng Highlands Coffee vướng lùm xùm về tiền thuê mặt bằng, hồi tháng 10, một số chủ mặt bằng cho thuê cũng đã phát sinh tranh chấp với Công ty CP đầu tư Thế Giới Di Động khi công ty này tự động đề nghị được giảm 70 - 100% tiền thuê nhà cho các tháng 6 - 8.

Khi chủ nhà không đồng ý, Thế Giới Di Động đơn phương thông báo giảm tiền thuê mặt bằng. Doanh nghiệp này sau đó còn đơn phương chấm dứt hợp đồng vì không đạt được thoả thuận. Cũng có trường hợp chủ nhà đề nghị thanh lý hợp đồng trước hạn vì cho rằng bên thuê vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ đã cam kết.

Dịch bệnh là lý do bất khả kháng?

Liên quan vụ việc, luật sư Trần Minh Hùng (Đoàn Luật sư TP. HCM) cho rằng, theo quy định của pháp luật, dịch bệnh có phải là trường hợp bất khả kháng hay không còn tùy thuộc vào thoả thuận của các bên trong hợp đồng.

"Kể cả đây là trường hợp bất khả kháng, thì bên thuê cũng không hoàn toàn là được giảm, miễn tiền thuê nhà. Việc này phải được thỏa thuận và ghi cụ thể trong hợp đồng", luật sư Hùng nêu.

Luật sư Hùng cũng chỉ ra, ở một số hợp đồng quy định sự thâm hụt tài chính không được xem là trường hợp bất khả kháng. Việc giảm, miễn tiền nhà hay không phụ thuộc thỏa thuận của hai bên, không thể tự đơn phương một bên đưa ra khi chưa có sự đồng ý của bên còn lại.

"Dẫu biết rằng dịch bệnh khó khăn, nhưng phải hợp lý, hợp tình và tôn trọng sự thỏa thuận của hai bên. Việc một bên đưa ra áp đặt cho bên kia là hoàn toàn không có cơ sở. Do vậy, bên cho thuê có quyền không đồng ý việc giảm, miễn tiền thuê", luật sư Hùng khẳng định.

Khi tranh chấp xảy ra, các bên có thể đối chiếu theo hợp đồng để giải quyết. Luật sư Hùng cho rằng, bên bị vi phạm theo đó có quyền áp dụng biện pháp chế tài như đơn phương chấm dứt hợp đồng, phạt, yêu cầu bồi thường… đối với bên vi phạm.