Điều này khiến việc đưa thi thể từ chiến trường trở về trở nên phức tạp hơn. Do đó, Nga và Ukraine thường xuyên tiến hành các cuộc trao đổi thi thể. Kể từ khi xung đột xảy ra, Ukraine đã hồi hương hơn 7.000 thi thể.

Trong lần hồi hương gần đây nhất, Ukraine đã đưa về 757 thi thể chiến sĩ thiệt mạng. Tuy nhiên, gia đình họ vẫn chưa thể chôn cất người thân theo truyền thống của Ukraine.

Việc xác định danh tính các hài cốt hồi hương là một quá trình dài và phức tạp. Theo Artur Dobroserdov, Ủy viên phụ trách Người mất tích trong Hoàn cảnh đặc biệt, những gì được trao trả thường chỉ là các phần thi thể.

Dù đôi khi thi thể được trao trả cùng dấu hiệu nhận dạng, thông tin này vẫn cần kiểm tra chéo. Đã có trường hợp một thi thể mang tên người này nhưng xét nghiệm ADN lại cho thấy là người khác.

Ngay cả khi người thân nhận ra một người lính, xét nghiệm ADN vẫn là bước bắt buộc để xác nhận danh tính, đặc biệt trong các cuộc trao đổi hồi hương khi hài cốt có thể thuộc về nhiều người.

"Chúng tôi lấy mẫu ADN từ mỗi bộ phận cơ thể và chỉ trao trả thi thể sau khi đã xác minh danh tính tất cả các hài cốt. Không thể nhận dạng, chôn cất một người rồi sau đó phát hiện thêm phần thi thể khác của họ", Dobroserdov giải thích và cho biết thêm, có những trường hợp hài cốt của một người được trao trả trong nhiều đợt khác nhau.

Nếu người mất tích không có thân nhân để đối chiếu ADN, các chuyên gia sẽ phân tích đồ đạc cá nhân – đặc biệt là những vật dụng tiếp xúc trực tiếp với da – để tìm kiếm sự trùng khớp ADN.

Để đẩy nhanh quá trình tìm kiếm, Ukraine đang áp dụng công nghệ tiên tiến. Cảnh sát quốc gia Ukraine đã đăng tải hình ảnh do máy tính tạo ra về năm người đàn ông không rõ danh tính đã tử trận lên mạng xã hội.

Đây là lần đầu tiên Ukraine sử dụng kỹ thuật tái tạo 3D cho mục đích này. "Chúng tôi đang thử nghiệm công nghệ phục hồi các đặc điểm khuôn mặt từ hình dạng hộp sọ và thông tin bộ gen", Khrystyna Podyriako, người đứng đầu bộ phận điều tra tội phạm chiến tranh, cho biết.

Công nghệ này giúp phục hồi các đặc điểm như màu tóc, màu da, hình dạng khuôn mặt và độ tuổi gần đúng.

Ukraine cũng sử dụng phần mềm nhận dạng khuôn mặt do đối tác phương Tây cung cấp để tìm kiếm trong cơ sở dữ liệu, mạng xã hội và trực tuyến. Một công cụ chính là ứng dụng Clearview AI, giúp xác định danh tính binh sĩ mất tích.

Người dân Ukraine cũng đã thành lập các "đội quân gia đình" để hỗ trợ chính quyền tìm kiếm người mất tích. Họ theo dõi các kênh truyền thông Nga, mạng xã hội và video tin tức để tìm dấu hiệu của người thân.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã nhiều lần tuyên bố sẵn sàng thực hiện cuộc trao đổi tù binh "tất cả đổi tất cả", hy vọng việc Nga trả tự do cho những người Ukraine bị giam giữ sẽ là bước tiến tới hòa bình.

Hà Trang (theo KYI, CNN)