Nguồn cơn sự việc bắt đầu từ Bản án số 09/2009/KDTM-ST, ngày 19/3/2009 của TAND TP. Cần Thơ đã tuyên “Buộc bà Nguyễn Kim Thảo - Chủ Doanh nghiệp tư nhân Kim Quốc phải trả cho Ngân hàng TMCP XNK Việt Nam (Ngân hàng XNK) 1.936.898.125đ.  Nếu bà Thảo không trả nợ thì các tài sản sau đây được phát mãi để trả nợ cho Ngân hàng gồm: Căn nhà trên phần đất có diện tích 5.883,4m2  tại thửa 374, tờ bản đồ số 4 tại số 34/1khu vực Bình Yên A, P. Long Hòa, Q. Bình Thủy, TP. Cần Thơ theo giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hồ sơ gốc số H00901/LH ngày 03/8/2005 do UBND Q. Bình Thủy cấp cho ông Nguyễn Văn Điệu, bà Võ Thị Kim Xinh; Phần đất có diện tích 210m2 được xác định tại thửa đất 546, 635, tờ bản đồ số 10, GCNQSDĐ số AL497756 do UBND quận Bình Thủy cấp cho ông Võ Quốc Tuấn”.

Quá trình tổ chức thi hành án, ông Điệu và bà Xinh có nhiều đơn khiếu nại, tố cáo gửi cơ quan, ban ngành cho rằng Cục THADS TP. Cần Thơ tổ chức THA trái pháp luật. Qua đó, Thanh tra Bộ Tư pháp đã vào cuộc và chỉ rõ nhiều sai phạm của các Chấp hành viên trong quá trình thi hành án, bán đấu giá tài sản.

Đối với Chấp hành viên Trần Thị Gương (hiện là Chi Cục trưởng Chi cục THADS quận Bình Thủy) đã có vi phạm trong việc xác minh điều kiện THA. Cụ thể, quá trình tổ chức THA, Chấp hành viên Gương không tiến hành xác minh điều kiện THA của bà Nguyễn Kim Thảo - Chủ DNTN Kim Quốc và xác minh đối với quyền sử dụng đất của ông Điệu, bà Xinh theo Hợp đồng thế chấp. Do đó, đã không phát hiện diện tích đất trên nằm trong diện tích giải tỏa và trên phần đất có một số ngôi mộ của dòng họ ông Điệu, đồng thời xác định diện tích đất nhỏ hơn 465m² so với diện tích theo GCNQSDĐ.

Trước khi tiến hành kê biên tài sản THA, bà Gương đã không xác minh khảo sát hiện trạng, xác định kích thước các cạnh giáp nhau và diện tích thực tế của thửa đất phải kê biên trước khi thực hiện việc kê biên tài sản cũng như không xác minh tài sản thế chấp tại cơ quan quản lý đất đai theo quy định tại khoản 1 Điều 89 Luật THADS 2008, dẫn đến không phát hiện diện tích thực tế ít hơn 465m² so với GCN, không phát hiện những ngôi mộ để kịp thời có phương án phù hợp.

Trong việc ký hợp đồng thẩm định giá và thông báo kết quả thẩm định giá, theo Thanh tra Bộ Tư pháp, Chấp hành viên đã vi phạm điểm a Khoản 2 Điều 98; điểm b, Khoản 1, Điều 99 Luật THADS 2008. Về tổ chức bán đấu giá, ngày 23/02/2010, Chấp hành viên ký Biên bản thỏa thuận xác định giá khởi điểm với Công ty TNHH MTV Đấu giá Nam Bộ xác định giá khởi điểm bị kê biên là 4,37 tỷ đồng nhưng hồ sơ THA không có chứng thư thẩm định giá của đơn vị thẩm định chuyên nghiệp nên không có cơ sở xác định giá khởi điểm. Ngoài ra, Chấp hành viên Gương còn để xảy ra hàng loạt vi phạm trong quá trình bán đấu giá tài sản lần 1, 2, 3, được xác định là vi phạm nghiêm trọng Điều 104 Luật THADS 2008.

Khi vụ việc còn dang dở với mớ “bòng bong” sai phạm thì Chấp hành viên Gương được điều động, bổ nhiệm làm Chi Cục trưởng Chi cục THADS Bình Thủy và bàn giao lại cho Chấp hành viên Cao Trung Sơn (hiện là Chi Cục trưởng Chi cục THA Cờ Đỏ) tiếp tục tổ chức THA từ đầu năm 2014.

Tiếp tục đi theo “vết xe đổ” của người tiền nhiệm, Chấp hành viên Sơn đã bị chỉ rõ là thiếu trách nhiệm trong việc xác định tài sản THA, vi phạm Khoản 2, Điều 101 Luật THADS 2008 trong việc lựa chọn tổ chức bán đấu giá; vi phạm về việc ký hợp đồng bán đấu giá khi không tiến hành kiểm tra, xác minh lại tài sản kê biên là nhà, đất của ông Điệu, bà Xinh, dẫn đến ký hợp đồng không chính xác về diện tích thực tế và đấu giá QSDĐ có mồ mả.

Người kế cận ông Cao Trung Sơn để tiếp tục tổ chức THA là Chấp hành viên Nguyễn Nguyên Hồng cũng mắc những lỗi tương tự.

Qua đó, Thanh tra Bộ Tư pháp kết luận: để xảy ra các vi phạm là trách nhiệm chính của Chấp hành viên Trần Thị Gương; đây là nguyên nhân dẫn đến khiếu nại, tố cáo, bức xúc của công dân, cần phải xem xét, có hình thức xử lý nghiêm khắc. Các Chấp hành viên Cao Trung Sơn, Nguyễn Nguyên Hồng thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, rà soát kết quả tổ chức THA của Chấp hành viên Trần Thị Gương nên cũng phải chịu một phần trách nhiệm tương xứng với hành vi của mình.

Thanh tra Bộ Tư pháp kiến nghị Tổng cục THADS chỉ đạo Cục THADS TP. Cần Thơ tổ chức kiểm điểm, có hình thức xử lý nghiêm khắc đối với các vi phạm của các Chấp hành viên  trong vụ việc.

Đối với việc chấp hành quy định pháp luật về đấu giá tài sản của Công ty TNHH MTV Đấu giá Dũng Trung Nam - Chi nhánh Cần Thơ cho thấy chưa đủ cơ sở kết luận có sự thông đồng, dàn xếp giữa người tham gia đấu giá và Công ty Dũng Trung Nam nhưng Thanh tra Bộ Tư pháp khẳng định đơn vị này còn nhiều thiếu sót, như khi ký hợp đồng bán đấu giá với Chấp hành viên Cục THADS, Công ty Dũng Trung Nam chưa làm hết trách nhiệm trong việc kiểm tra tính chính xác của các thông tin về nguồn gốc tài sản, quyền sở hữu, quyền sử dụng của tài sản do người có tài sản bán đấu giá cung cấp nên dẫn đến thông tin không chính xác…

Được biết, mới đây ông Nguyễn Văn Điệu (sinh năm 1941) trú tại số 34/1 khu vực Bình Yên A, P. Long Hòa, Q. Bình Thủy, TP. Cần Thơ tiếp tục có đơn tố cáo cho rằng: Ông Phạm Hùng Sơn- Tổ trưởng xử lý nợ của Ngân hàng Eximbank Chi nhánh Cần Thơ, cấu kết với ông Nguyễn Viết Xuân- Cục trưởng THADS TP. Cần Thơ và ông Nguyễn Nguyên Hồng- Chấp hành viên Cục Thi hành án dân sự TP. Cần Thơ cố tình lạm dụng chức vụ, quyền hạn, tổ chức thi hành án trái pháp luật khi bán đấu giá tài sản là hai căn nhà và diện tích đất 5.883,4m² của gia đình ông.

Trâm Anh