Nhưng tựu chung lại, việc “so bó đũa chọn cột cờ” rất cần những “con mắt xanh” sắc bén, tinh tường và khách quan từ cơ sở để chọn lựa được những tác phẩm tốt nhất cả về nội dung, hình thức gửi dự Giải Báo chí Quốc gia, góp phần cho thành công của mỗi mùa giải.

Tất cả vì dòng tin trung thực nhất cho công chúng

Đài Tiếng nói Việt Nam (Đài TNVN) là đơn vị năm nào cũng “bội thu” giải thưởng ở Giải Báo chí Quốc gia. Các tác phẩm đoạt giải của VOV luôn bám sát hơi thở cuộc sống, gắn với những câu chuyện, những vấn đề có sức ảnh hưởng và lan tỏa. Năm 2021 là một năm dịch bệnh vẫn hết sức căng thẳng, việc tác nghiệp không hề dễ dàng nhưng với những người làm báo Đài TNVN năm qua vẫn luôn lăn xả trên các mặt trận tác nghiệp.

Như nhà báo Đồng Mạnh Hùng - Trưởng Ban Ban Thư ký biên tập, Phó Chủ tịch Liên Chi hội Nhà báo Đài TNVN (LCH VOV) chia sẻ rằng, càng trong những lúc khó khăn như thế này thì anh chị em báo chí nói chung và các nhà báo của Đài lại càng cố gắng, hăng hái và nhiệt huyết hơn, chính vì vậy đã tạo ra nhiều sản phẩm chất lượng phục vụ công chúng.

Các tác phẩm của VOV năm nay tập trung vào nhiều chủ đề như việc thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và đặc biệt là những giải pháp phòng chống dịch theo Nghị quyết 128 của Thủ tướng Chính phủ, việc tiêm chủng vắc-xin hay phục hồi và phát triển kinh tế... Để có các tác phẩm chất lượng, các phóng viên VOV đã phải vận dụng nhiều cách để có thể đến được cơ sở, gặp gỡ các nhân chứng, chuyên gia...

“Chúng tôi cũng phát huy tối đa các lợi thế của điện thoại, internet, mạng xã hội để có thể phỏng vấn, kết nối ghi hình, ghi âm với chuyên gia, khách mời, người dân ở các địa phương... Có thời điểm dịch căng thẳng, anh chị em phải dùng cả  đồ bảo hộ trong lúc tác nghiệp tại studio. VOV cũng cử cả một đoàn cán bộ, phóng viên Nam tiến vào TP.HCM và các tỉnh phía Nam để có thể phản ánh được một cách chân thực nhất, sâu đậm nhất cuộc chiến chống lại dịch bệnh của người dân phía Nam...

Cũng có rất nhiều anh chị em nhiễm COVID-19 khi chưa được tiêm vắc-xin, nhưng họ vẫn không nề hà. Tất cả vì dòng tin trung thực nhất cho công chúng. Trong khó khăn, chúng tôi vẫn tổ chức tốt dòng tin và cống hiến cho công chúng những tác phẩm tốt nhất trên tất cả các loại hình báo chí của Đài” - nhà báo Đồng Mạnh Hùng cho biết.

Tinh thần xung kích, dấn thân và cống hiến ấy đã thể hiện rất rõ nét trong những tác phẩm được Ban thẩm định tác phẩm của Đài “sàng lọc” lựa chọn gửi tham dự Giải Báo chí Quốc gia năm nay. Công tác tuyển chọn này đã và đang được tiến hành rốt ráo. Đặc biệt, với sự định hướng từ lãnh đạo đơn vị cùng sự sắc bén từ “con mắt xanh” của Ban thẩm định, LCH VOV đã tìm kiếm, lựa chọn được những tác phẩm xuất sắc tham dự Giải Báo chí Quốc gia.

Trước đó, năm nào cũng vậy, Đài TNVN đều có những hoạt động tổ chức tập huấn, trao đổi với anh chị em phóng viên về những chủ đề, đề tài có thể phát triển thành những tác phẩm chất lượng để dự Giải Báo chí Quốc gia. Nhà báo Đồng Mạnh Hùng nhấn mạnh: “Năm vừa qua, cùng với việc chỉ đạo thường xuyên qua các buổi giao ban nội dung hằng tuần, hằng ngày, Lãnh đạo Đài đã tổ chức nhiều cuộc nói chuyện chuyên đề của các chuyên gia về xây dựng Đảng, phát triển kinh tế - xã hội, phòng chống dịch bệnh...

Đây là cách để các phóng viên có thêm kiến thức, thông tin, từ đó tìm ra những đề tài tốt cho mình. Khi có thông báo về giải thưởng, Đài cũng đã thành lập ban thẩm định các tác phẩm dự thi Giải Báo chí Quốc gia. Đây cũng được coi là một hội đồng “tiền sơ khảo” để có thể chọn lựa được những tác phẩm tốt nhất cả về nội dung, hình thức gửi dự Giải Báo chí Quốc gia. Với cách làm này nhiều năm qua, hằng năm các tác phẩm của Đài TNVN dự Giải Báo chí Quốc gia bao giờ cũng được đánh giá tốt và giành được những giải thưởng cao”.

Đầu tư trọng điểm trong đề tài sẽ bớt sức ép khi thẩm định tác phẩm

Đây có thể coi là một trong những kinh nghiệm nhìn từ một số LCH lớn khi xây dựng chiến lược thông tin. Thực tế là, trong công tác tuyển chọn tác phẩm từ cơ sở cũng luôn có những tiêu chí rất đặc trưng của từng đơn vị. Để việc lựa chọn tác phẩm chuẩn xác và không tạo sức ép cho Ban thẩm định thì các khâu định hướng, xây dựng ý tưởng và triển khai đề tài phải được chuẩn bị công phu và có trọng điểm ngay từ những tháng đầu năm.

Trải qua 15 mùa Giải, hầu như năm nào Báo Quân đội nhân dân (QĐND) cũng giành được nhiều giải thưởng… qua đó thể hiện tính chiến đấu mạnh mẽ của các nhà báo và tờ báo chiến sĩ. Nhà báo Nguyễn Hồng Hải - Phó Chủ tịch LCH nhà báo Báo QĐND, Trưởng phòng biên tập Báo QĐND Cuối tuần cho biết, thế mạnh truyền thống của Báo QĐND là thể tài chính luận, cho nên, Liên Chi hội luôn tham mưu cho Ban Biên tập đầu tư trọng điểm về con người, tài chính, cơ chế tác nghiệp. Tổ cây viết chuyên luận do Ban Biên tập trực tiếp chỉ đạo sinh hoạt định kỳ hằng tháng và đột xuất khi cần.

“Ở đó, chúng tôi phát huy dân chủ và trí tuệ tập thể, phát hiện những vấn đề lớn của đất nước và quân đội, cần có thông tin định hướng bằng chuyên luận. Sau đó lập đề cương sơ lược, phân công tác giả hoặc nhóm tác giả thực hiện, tác giả hoặc nhóm tác giả bao gồm cả các chuyên gia hàng đầu của đất nước và quân đội chứ không chỉ riêng các cây bút trong tòa soạn… Những chuyên mục ổn định của Báo QĐND hiện nay như: “Tiến tới Đại hội XIII của Đảng”, “Làm thất bại chiến lược “Diễn biến hòa bình”; “Phòng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; “Diễn đàn Văn hóa - Nghệ thuật”... là “đất” để thể tài này phát triển.

Một thế mạnh khác của Báo QĐND là những mảng đề tài về quân sự - quốc phòng; phòng, chống thiên tai, thảm họa... được Ban Biên tập đầu tư kỹ lưỡng, chỉ đạo quyết liệt. Ví dụ như đợt phòng, chống dịch COVID-19 hiện nay; Tòa soạn thành lập nhiều đội phóng viên xung kích, với đầy đủ thành phần cây viết, tay máy, phóng viên quay phim, bảo đảm trực 24/24, có phân công chỉ huy và hiệp đồng chặt chẽ giữa các đội, sẵn sàng tác nghiệp mọi lúc, mọi nơi khi Ban Biên tập yêu cầu. …”, nhà báo Hồng Hải cho biết.

Báo Lao Động - một trong những tờ báo có sự vượt trội khi giành nhiều giải cao trên thảm đỏ Giải Báo chí Quốc gia nhiều năm qua. Mặc dù không chủ trương đào tạo “gà nòi” hay xây dựng những loạt bài điểm chuyên để đạt giải nhưng báo cũng luôn cố gắng khuyến khích phóng viên có những loạt bài tốt, đạt giải báo chí nhất là Giải Quốc gia.

Để nâng cao nghiệp vụ, kỹ năng, Báo Lao Động thường xuyên cử phóng viên tham gia các lớp đào tạo do Trung tâm Nghiệp vụ của Hội Nhà báo Việt Nam tổ chức. Các lớp đào tạo này sẽ trang bị thêm nhiều kiến thức, kinh nghiệm cho đội ngũ làm Báo Lao Động, nhất là đội ngũ phóng viên trẻ, yêu nghề. Từ đó, tờ báo sẽ có một lực lượng trẻ tuổi đời nhưng có kiến thức, kinh nghiệm, bản lĩnh thực hiện những đề tài có thể tham dự Giải Báo chí Quốc gia.

Nhà báo Hoàng Lâm - Tổng Thư ký tòa soạn Báo Lao Động, Thư ký Chi hội Báo Lao Động cho biết: “Việc lựa chọn tác phẩm tham dự giải được BBT báo cũng như Ban thư ký Chi hội rất quan tâm. Chúng tôi coi trọng và xác định rất rõ những tiêu chí như tính phát hiện, tư duy mới, thậm chí cả tư duy mang tính phản biện sẽ là những yếu tố cho một đề tài hay. Đó còn là sự phù hợp về tôn chỉ mục đích và quan điểm tờ báo. Chúng tôi nghĩ ra, việc chọn ra đề tài nào thì cũng phải hướng đến kết quả. Đó là nó có thể tác động đến đâu vào cuộc sống, tác động thế nào vào quyết định ra chính sách của cơ quan chức năng theo hướng có lợi cho quá trình quản lý đất nước, có lợi nhất cho người dân, đặc biệt là người lao động”.

Cùng quan điểm, Phó Chủ tịch LCH VOV Đồng Mạnh Hùng cho rằng, một tác phẩm báo chí dù là báo in, truyền hình, hay phát thanh muốn đoạt giải phải đảm bảo yếu tố cần là Độc, Lạ, Mới và các yếu tố đủ là Đúng, Trúng và Hay. Các nhà báo phát thanh luôn phải sáng tạo và thể hiện những cái mới vào trong những tác phẩm bằng chi tiết, bằng ngôn từ, bằng âm nhạc, bằng tiếng động, bằng giọng nói... khiến cho thính giả nghe là “thấy”, nghe là nhớ, là thấm, và đặc biệt là... nghiền. Các tác phẩm phát thanh đoạt giải của VOV đều được tạo nên từ tâm huyết và sự sáng tạo không ngừng. Điều đó thể hiện trách nhiệm trước công chúng và sự trân trọng của họ với Giải Báo chí Quốc gia.

Hà Vân