Ngày 2/6, Bộ Tài chính đã có báo cáo thường kỳ về một số vấn đề được dư luận xã hội qua tâm trong tháng 5/2021.

Một trong những vấn đề “nóng” nhất, gây tranh cãi dư luận trong tháng 5, là việc TP.HCM ban hành kế hoạch tăng cường quản lý việc thu thuế đối với hoạt động cho thuê căn hộ, nhà ở tại các chung cư, cao ốc. Trước mắt, chuyên đề này sẽ được thí điểm tại một số chung cư ở quận 11.

Các chuyên gia tài chính ủng hộ việc thu thuế căn hộ, nhà ở cho thuê là chuyện bình thường, đã được ngành thuế thực hiện từ nhiều năm trước. 

Tuy nhiên, việc thu thuế cho thuê căn hộ cũng đang đối mặt với nhiều khó khăn, nhất là trong việc thực hiện đúng pháp luật, đảm bảo minh bạch, công bằng.

Nhận định về vấn đề này, Bộ Tài chính cho biết: Theo quy định của Luật thuế giá trị gia tăng (GTGT) và Luật thuế thu nhập cá nhân (TNCN), cá nhân kinh doanh có mức doanh thu từ 100 triệu trở xuống không thuộc diện chịu thuế. 

Các trường hợp cá nhân có bất động sản cho thuê có doanh thu trên 100 triệu đồng/năm, tức là trên 8,3 triệu đồng/tháng được xác định là đối tượng phải kê khai, nộp thuế.

Theo đó, việc thu thuế đối với hoạt động cho thuê căn hộ, nhà ở là thực hiện theo các quy định của pháp luật hiện hành cũng như luật pháp của nhiều nước trên thế giới.

Trong thời gian tới, để những người cho thuê căn hộ, cho thuê nhà ở thuộc diện đóng thuế thực hiện nghĩa vụ với nhà nước và xã hội được thuận lợi nhất, ngành thuế cũng sẽ đẩy mạnh tuyên truyền rộng rãi để người dân hiểu được việc đóng thuế khi cho thuê nhà ở là trách nhiệm và nghĩa vụ và phải nghiêm túc chấp hành.

Sau khi có thông tin về việc đánh thuế hoạt động cho thuê nhà, cho thuê căn hộ, nhiều chuyên gia cho rằng, ngưỡng thuế cho thuê nhà hiện nay đang quá lạc hậu khiến nhiều người cho thuê nhà ấm ức. 

Mức doanh thu tính thuế 100 triệu đồng/năm không những đối với cho thuê nhà mà cả các lĩnh vực, ngành nghề khác cũng quá thấp. Bộ Tài chính cần chỉnh sửa quy định mức này có thể tăng lên 150 triệu đồng/năm và khi mức trượt giá tăng trên 20% thì điều chỉnh. 

Đồng thời cho phép người thuê nhà nói riêng cũng như cá nhân, hộ kinh doanh nói chung được khấu trừ chi phí trước khi tính doanh thu tính thuế… 

Về vấn đề này, Bộ Tài chính cho rằng: Theo quy định tại Biểu thuế ban hành kèm theo Thông tư số 92/2015/TT-BTC ngày 15/6/2015 của Bộ Tài chính thì hoạt động cho thuê tài sản không kèm theo dịch vụ lưu trú chịu thuế 10% (GTGT 5%, TNCN 5%). 

Dịch vụ lưu trú không tính vào hoạt động cho thuê tài sản gồm: cung cấp cơ sở lưu trú ngắn hạn cho khách du lịch, khách vãng lai; cung cấp cơ sở lưu trú dài hạn cho sinh viên, công nhân và những đối tượng tương tự; cung cấp cơ sở lưu trú cùng dịch vụ ăn uống và các phương tiện giải trí. 

Dịch vụ lưu trú không bao gồm: cung cấp cơ sở lưu trú dài hạn được coi như cơ sở thường trú như cho thuê căn hộ hàng tháng hoặc hàng năm được phân loại trong ngành bất động sản theo quy định của pháp luật về Hệ thống ngành kinh tế của Việt Nam.

Như vậy mặc dù thuế suất đối với hoạt động cho thuê bất động sản ở mức cao hơn so với các loại hình kinh doanh dịch vụ khác, nhưng đã loại trừ các hoạt động mang tính lưu trú, các hoạt động cho thuê đối với những đối tượng yếu thế trong xã hội như sinh viên, công nhân và những đối tượng tương tự. 

Những trường hợp cho thuê bất động sản thuộc diện chịu thuế 10% đều được xác định là những trường hợp kinh doanh bất động sản (theo Luật kinh doanh bất động sản). 

Việc kinh doanh bất động sản theo hình thức cho thuê trong thời gian vừa qua mặc dù không bằng lãi tiết kiệm khi để tiền ngân hàng, khách hàng thuê không ổn định nhưng vẫn thu hút nhiều cá nhân có tiền nhàn rỗi hoặc tiền vay (nhưng khả năng trả nợ tiền vay tốt) đầu tư vào lĩnh vực này vì cái được lớn nhất là có được tài sản để dành - sở hữu lâu dài và tài sản đó có thể đem lại dòng tiền ổn định theo năm tháng, không bị mất giá, thậm chí là tài sản tích luỹ.

Việc đặt vấn đề tính toán các khoản chi phí cho hoạt động cho thuê bất động sản (tiền mua bất động sản, chi phí lãi vay, ...) là không phù hợp vì phải tính đến các yếu tố sở hữu bất động sản lâu dài, bất động sản có thể tăng giá trong tương lai. 

Đối với hoạt động cho thuê thông thường chỉ có thể tính đến các chi phí mang tính phát sinh thường xuyên trong thời gian cho thuê hoặc để phục vụ cho mục đích cho thuê (chi phí bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa, lắp đặt thiết bị nội thất,....). 

Để xử lý vấn đề không được trừ chi phí hợp lý như nêu trên của cá nhân cho thuê bất động sản, chính sách thuế đã xây dựng mức thuế của cá nhân thấp hơn so với doanh nghiệp. 

Cụ thể: thuế GTGT của cá nhân là 5% trong khi của doanh nghiệp là 10%; thuế TNCN của cá nhân là 5% trong khi thuế TNDN của doanh nghiệp là 20% trên chênh lệch (doanh thu trừ (-) chi phí).

Tuy nhiên, Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế cũng thường xuyên lắng nghe, ghi nhận ý kiến của các chuyên gia và đang nghiên cứu để đề xuất với Bộ Tài chính xem xét báo cáo Chính phủ trình Quốc hội nâng ngưỡng doanh thu chịu thuế trong chương trình sửa Luật thuế GTGT trong thời gian tới để