Theo dõi báo trên:
Chủ nghĩa dân tộc vắc xin có thể khiến đại dịch bùng nổ thế nào. Ảnh: FT
Cơn giận đang bùng lên vì nguồn cung cấp vắc xin khan hiếm, với việc Liên minh châu Âu sẽ thắt chặt các quy định về xuất khẩu vắc-xin trong một động thái có nguy cơ gây ra một cuộc chiến bảo vệ vắc xin toàn cầu giữa các quốc gia.
Mặc dù có những nỗ lực đầy tham vọng để đảm bảo rằng vắc xin có thể tiếp cận các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, vẫn chưa rõ khi nào điều đó sẽ xảy ra. Các chuyên gia y tế công cộng cảnh báo rằng, các cuộc giao tranh và sự chậm trễ có khả năng kéo dài đại dịch, mang lại nhiều đau khổ và thiệt hại kinh tế và làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng toàn cầu.
Điều gì đang bị đe dọa?
Các chuyên gia y tế cho biết đại dịch sẽ được kiểm soát nhanh nhất nếu các vắc xin an toàn và hiệu quả được triển khai theo cách hiệu quả nhất có thể - với những liều đầu tiên dành cho các nhóm có nguy cơ cao nhất, chẳng hạn như nhân viên y tế, nhân viên viện dưỡng lão và người cao tuổi, thay vì so với toàn bộ dân số ở các nước giàu.
Nghiên cứu vào tháng 12 của Eurasia Group cho thấy việc để các quốc gia có thu nhập thấp hơn không được tiếp cận với vắc xin trong thời kỳ đại dịch sẽ gây ra thiệt hại kinh tế đáng kể cho cả những khu vực đó và các nền kinh tế tiên tiến.
Một nghiên cứu của Đại học Northeastern ở Boston kết luận rằng độc quyền vắc xin của các quốc gia giàu có - cái được gọi là "chủ nghĩa dân tộc vắc xin" - có thể gây ra số ca tử vong gần gấp đôi so với việc phân phối chúng một cách bình đẳng.
Các nước giàu hơn xếp hàng đầu tiên như thế nào?
Bằng cách đảm bảo liều lượng từ nhiều nhà sản xuất thuốc, tăng cơ hội tiếp cận với những nhà sản xuất vắc xin sớm, chẳng hạn như vắc xin được phát triển bởi Pfizer/BioNTech và một loại khác do Moderna Inc. Khoảng 96% nguồn cung cấp vắc xin đầu tiên đến từ Pfizer và Moderna.
Các quốc gia thịnh vượng đại diện cho 14% người dân trên hành tinh đã mua hơn một nửa số lượng vắc xin có triển vọng nhất. Canada đã ký hợp đồng để có đủ liều lượng tiềm năng cho gấp 5 lần dân số của mình.
Trung Quốc và Nga tập trung vào sản xuất trong nước và tự cho phép tiêm chủng trước khi chúng được thử nghiệm đầy đủ. Họ đã tiêm phòng cho khoảng 16 triệu người vào ngày 27 tháng 1, theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp.
Điều này khiến các quốc gia có thu nhập thấp đi đến đâu?
Có thể xảy ra viễn cảnh rằng nhân viên y tế tuyến đầu ở các quốc gia nghèo hơn có thể tụt hậu rất nhiều người ở các vùng giàu có hơn trong việc tiếp cận với các mũi tiêm. People’s Vaccine Alliance, một liên minh ủng hộ việc sản xuất nhanh chóng và triển khai công bằng, nhận thấy rằng 67 quốc gia có thu nhập thấp hơn, từ Kenya đến Pakistan, có nguy cơ bị bỏ lại phía sau.
Các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Đổi mới Y tế Toàn cầu Duke ước tính rằng, các quốc gia xếp hàng cuối cùng có thể không nhận được vắc xin cho đến năm 2024.
Việc tiếp cận bây giờ sẽ phụ thuộc vào các nhà phát triển vắc-xin theo sau Pfizer và Moderna.
AstraZeneca Plc và Đại học Oxford có kế hoạch cam kết gần 2/3 liều lượng của họ cho các quốc gia đang phát triển, theo Oxfam và các đối tác. Họ cho biết, nhiều nhất họ có thể tiếp cận dưới 1/5 dân số thế giới vào cuối năm 2021.
Tổng giám đốc WHO Tedros đã cảnh báo Chủ nghĩa dân tộc vắc xin có thể khiến các quốc gia có thu nhập thấp không tiếp cận được nguồn cung vắc xin - Ảnh: Reuters
Điều này đã xảy ra trước đây chưa?
Trong đợt bùng phát dịch cúm lợn năm 2009, nguồn cung cấp vắc xin chủ yếu đến các nước giàu có. Seth Berkley, người đứng đầu Gavi, Liên minh vắc xin - một nhóm phi lợi nhuận tập trung vào việc tăng cường khả năng tiếp cận với tiêm chủng ở các nước nghèo hơn - đã cảnh báo rằng nếu kịch bản tương tự xảy ra trong đại dịch COVID, virus sẽ tiếp tục lây lan và số ca tử vong sẽ tiếp tục trỗi dậy.
Chủ nghĩa dân tộc về vắc xin luôn xuất hiện giữa khoảng cách giàu-nghèo?
Không. Với việc các nước giàu hơn đang khao khát đưa nền kinh tế của họ đi đúng hướng, các chính trị gia đang bắt đầu tranh cãi về việc tiếp cận với vắc xin.
Vào tháng 1/2021, EU đã phàn nàn về tốc độ phân phối vắc xin của AstraZeneca có trụ sở tại Vương quốc Anh, khiến các nhà quản lý ở Brussels đề xuất yêu cầu các nhà sản xuất thuốc ngừng xuất khẩu vắc xin COVID - một động thái có thể làm gián đoạn việc cung cấp vắc xin Pfizer, được sản xuất tại Bỉ.
Bộ trưởng vắc xin của Anh đã cảnh báo EU không nên tham gia vào chủ nghĩa dân tộc vắc xin.
Các nước có thu nhập thấp hơn có thể tiêm vắc xin như thế nào?
Nguồn cung có thể diễn ra theo nhiều cách khác nhau.
Trọng tâm của nỗ lực là Covax, một chương trình toàn cầu do Gavi, Tổ chức Y tế Thế giới và Liên minh Đổi mới Chuẩn bị sẵn sàng Dịch bệnh dẫn đầu. Vào tháng 1, sáng kiến cho biết đang trên đà cung cấp ít nhất 2 tỷ liều - khoảng 2/3 trong số đó sẽ đến các nền kinh tế có thu nhập thấp hơn - và tiêm chủng cho ít nhất 1/5 dân số của mỗi quốc gia tham gia vào cuối năm.
Để thúc đẩy nỗ lực, Tổng thống Joe Biden sẽ đưa Hoa Kỳ vào Covax, theo quan chức y tế hàng đầu của đất nước, sau khi người tiền nhiệm của ông Biden, Donald Trump, từ chối tham gia.
Là một phần tài trợ của Covax, Canada cam kết đầu tư vào việc phát triển một cơ chế phân phối lại liều lượng, thông qua quyên góp hoặc trao đổi. Các nhóm khác đã cung cấp một số cứu trợ. Ví dụ, Mexico và Argentina đã ký một thỏa thuận với AstraZeneca thông qua quỹ của tỷ phú Carlos Slim để tài trợ cho việc sản xuất 250 triệu liều.
Ấn Độ, nơi có hơn 10 triệu ca mắc bệnh, một phần có thể sẽ dựa vào liều lượng do Viện Huyết thanh Ấn Độ sản xuất. Viện này đã tham gia với AstraZeneca để sản xuất ít nhất 1 tỷ liều, một nửa trong số đó được dành cho trong nước.
Một số loại vắc xin, bao gồm cả thuốc tiêm của AstraZeneca, dự kiến sẽ có chi phí thấp hơn và dễ triển khai hơn những loại vắc xin khác như Pfizer cần được bảo quản ở nhiệt độ siêu lạnh.
Đã có những đề xuất để phân bổ lại nguồn cung cấp cho những người cần nhất. Theo Mark Suzman, giám đốc điều hành của Quỹ Bill & Melinda Gates cho rằng các quốc gia giàu có sẽ có quá liều lượng cần thiệt, họ nên cân nhắc một bước đi như vậy.
Còn vắc xin từ Trung Quốc và Nga?
Trong khi lo lắng về chủ nghĩa dân tộc vắc xin đang gia tăng, một số quốc gia đang theo đuổi “ngoại giao vắc xin” - nhằm tăng cường nguồn cung đồng thời củng cố mối quan hệ chính trị và kinh tế. Trung Quốc đã ký hợp đồng với các nước như Indonesia và Thổ Nhĩ Kỳ...
Rất ít dữ liệu về hiệu quả và độ an toàn từ các thử nghiệm vắc xin giai đoạn cuối đã được công khai. Một vụ bê bối năm 2018 phát hiện ra các trường hợp 'đốt cháy giai đoạn' của các nhà sản xuất vắc xin Trung Quốc đã làm tổn hại đến danh tiếng toàn cầu của ngành.
Những người ủng hộ vắc xin Nga, bất chấp sự hoài nghi từ các nhà khoa học, cho biết họ đã nộp đơn xin phê duyệt ở 40 quốc gia và việc tiêm chủng sẽ có giá dưới 20 đô la cho một đợt tiêm hai mũi, rẻ hơn so với một số vắc xin phương Tây.
Argentina đã đảm bảo liều lượng để bắt đầu tiêm vắc xin Sputnik V của Nga, và các quan chức y tế châu Phi đã thảo luận về quan hệ đối tác với cả Trung Quốc và Nga để đảm bảo châu lục này không phải xếp hàng cuối cùng.
Thích
(CLO) Các đơn vị kinh doanh vận tải, bến xe thực hiện công khai, minh bạch và đúng quy định về giá cước vận tải; phục vụ tốt nhu cầu đi lại của người dân dịp nghỉ lễ Giỗ Tổ Hùng Vương và 30/4 - 1/5.
(CLO) Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) vừa có thông báo việc điều chỉnh mức giá dịch vụ sử dụng tuyến đường cao tốc TP.Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây.
(CLO) Ngày 4/4, Nhà Vua Philippe và Hoàng hậu Mathilde của Vương quốc Bỉ rời Thành phố Hồ Chí Minh, kết thúc tốt đẹp thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam từ ngày 31/3 đến ngày 4/4, theo lời mời của Chủ tịch nước Lương Cường và Phu nhân.
(CLO) Sau 2 ngày công chiếu sớm, bộ phim “Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối” của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên thu về hơn 23 tỷ đồng doanh thu phòng vé, theo dữ liệu từ Box Office Vietnam.
(CLO) Ngày 4/4, tại TP Đồng Hới, Bộ Tư lệnh Quân khu 4 phối hợp với UBND tỉnh Quảng Bình tổ chức buổi gặp mặt, tặng quà và động viên các lực lượng quân nhân trên hành trình vào TP Hồ Chí Minh, tham gia huấn luyện phục vụ Lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).
(CLO) Liên quan vụ án xảy ra tại Công ty TNHH Cây xanh Công Minh, ngày 06/3/2025, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố đối với 03 bị can về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng”; xác định: các bị can đã thực hiện các hành vi vi phạm quy định về đấu thầu, đưa và nhận hối lộ trong hàng trăm dự án đã gây thiệt hại cho nhà nước gần 100 tỷ đồng.
(CLO) Việc Hoa Kỳ áp thuế lên hàng hoá Việt Nam sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp sản xuất, nhất là những ngành nghề có kim ngạch xuất khẩu lớn như dệt may, da giày, điện tử, gỗ, nội thất,...
(CLO) UBND TP Hà Nội vừa ban hành khung giá cho thuê nhà ở xã hội được đầu tư xây dựng không bằng vốn đầu tư công, nguồn tài chính công đoàn trên địa bàn thành phố Hà Nội, áp dụng từ ngày 14/4/2025.
(CLO) Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn, ngày 5/4, Bắc Bộ ngày nắng đẹp, riêng Tây Bắc Bộ cục bộ có nơi mưa to về chiều tối. Khu vực Nam Bộ dự báo triều cường dâng cao gây ngập úng về chiều tối và đêm, đặc biệt với vùng trũng thấp ven biển, ven sông.
(CLO) Theo nguồn tin của phóng viên được biết, Công an tỉnh Đắk Lắk đã có quyết định tạm hoãn xuất cảnh đối với Nguyễn Thúc Thùy Tiên (SN 1998, trú tại TP Hồ Chí Minh).
(CLO) Ngày 4/4/2025, Công an xã Diễn Thọ, huyện Diễn Châu (Nghệ An) cho biết, đang hoàn tất hồ sơ để xử lý vi phạm hành chính đối với một cá nhân có hành vi đăng tải thông tin sai sự thật trên mạng xã hội, gây ảnh hưởng đến uy tín của lực lượng chức năng.
(CLO) Ghi nhận chiều ngày 4/4, ngày làm việc cuối cùng trước kỳ nghỉ lễ Giỗ Tổ Hùng Vương (mùng 10/3 Âm lịch), giao thông tại Hà Nội nhìn chung thông thoáng, chưa xảy ra tình trạng ùn tắc kéo dài tại các tuyến đường chính và cửa ngõ ra vào thành phố.
(CLO) Ước tính nhu cầu vốn đầu tư phát triển hệ thống cảng hàng không Việt Nam đến năm 2030 khoảng 443.000 tỷ đồng; được huy động từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, vốn ngoài ngân sách và các nguồn vốn hợp pháp khác.
(CLO) Trong 3 tháng đầu năm 2025, lượng đặt phòng của khách châu Âu ở Mỹ đã giảm khoảng 18-20%, khiến nước này có thiể mất hàng tỷ USD doanh thu từ du lịch.
(CLO) Ngày 4/4, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) đã có quyết định bổ nhiệm Cục trưởng Cục TDTT Việt Nam giữ chức Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ, Đào tạo và Môi trường thuộc Bộ VHTT&DL. Quyết định có hiệu lực từ ngày ban hành.
(CLO) Ngày 4/4, thông tin từ Công an tỉnh Thanh Hóa cho biết, chỉ tính từ đầu tháng 3/2025 đến nay, các phòng nghiệp vụ đã bắt, xử lý 4 vụ, 28 đối tượng khai thác khoáng sản trái phép; thu giữ 6 tầu hút cát, 5 máy xúc và nhiều tang vật có liên quan.
(CLO) Chỉ trong một ngày, 500 người giàu nhất thế giới đã mất tổng cộng 208 tỷ USD sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố chính sách thuế nhập khẩu mới, kéo theo làn sóng bán tháo dữ dội trên các thị trường toàn cầu.
(CLO) Chính phủ Mỹ vừa ban hành lệnh cấm gây chú ý: cấm toàn bộ nhân viên chính phủ đang làm việc tại Trung Quốc có quan hệ tình cảm hoặc tình dục với công dân nước sở tại.
(CLO) Ngày 3/4, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố "thẻ vàng" trị giá 5 triệu USD có in hình ông, tuyên bố rằng thẻ này sẽ được phát hành trong vòng chưa đầy hai tuần nữa.
(CLO) Theo các thành viên của ủy ban tình báo Thượng viện và Hạ viện, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã sa thải Giám đốc và Phó Giám đốc Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA), cơ quan tình báo mạng hùng mạnh của Mỹ.
(CLO) Làn sóng kêu gọi tẩy chay hàng hóa Mỹ bùng nổ trên mạng xã hội sau khi Tổng thống Donald Trump công bố chính sách áp thuế toàn cầu.
(CLO) Hôm 4/4, Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc đã nhất trí phế truất Tổng thống Yoon Suk-yeol sau khi xem xét quá trình luận tội liên quan đến việc ông ban bố thiết quân luật vào tháng 12/2024.
(CLO) Giữa cơn địa chấn trên khắp các thị trường tài chính toàn cầu, Tổng thống Donald Trump vẫn giữ thái độ lạc quan đáng kinh ngạc.
(CLO) Ít nhất 33 người Palestine đã thiệt mạng và hơn 100 người bị thương trong các cuộc không kích của Israel vào ba trường học đang là nơi trú ẩn cho người tị nạn ở khu phố Tuffah, thành phố Gaza, theo các quan chức địa phương.
(CLO) Nhà Trắng đã tiến hành một đợt sa thải hàng loạt nhân sự cấp cao sau cuộc gặp gỡ giữa Tổng thống Donald Trump và nhà hoạt động cực hữu Laura Loomer.
(CLO) Thị trường chứng khoán và đồng đô la lao dốc vào thứ Năm (3/4) sau khi chính sách áp thuế mới nhất trên toàn thế giới của Tổng thống Donald Trump thổi bùng một cuộc chiến thương mại mà nhiều người lo ngại sẽ gây ra suy thoái kinh tế và làm tăng lạm phát.
