Báo cáo của Ủy ban Đánh giá Kinh tế và An ninh Mỹ - Trung Quốc, sẽ được công bố vào hôm nay (2/6), cho biết Bộ Thương mại Mỹ đã chậm tạo ra một danh sách các công nghệ nhạy cảm cần được xem xét kỹ lưỡng trước khi xuất khẩu sang Trung Quốc.

Báo cáo cho biết, sự chậm trễ trong việc phát triển danh sách các công nghệ nền tảng và mới nổi, theo yêu cầu của luật năm 2018, có thể làm trầm trọng thêm rủi ro an ninh quốc gia. "Bộ Thương mại đã không thực hiện trách nhiệm của mình", báo cáo viết. 

Bộ Thương mại từ chối trả lời trực tiếp về việc thiếu danh sách, nhưng lưu ý rằng họ đã công bố bốn quy tắc về kiểm soát đối với các công nghệ mới nổi và còn nhiều quy tắc khác nữa đang chờ thông qua. Bộ cũng cho biết họ đã cũng mở rộng quy tắc để hạn chế các nhà cung cấp Mỹ bán cho các công ty như Huawei Technologies và Hangzhou Hikvision.

Vào năm 2018, Quốc hội đã thắt chặt các chính sách xuất khẩu của Mỹ và quy trình sàng lọc đầu tư nước ngoài nhằm tránh tiết lộ các công nghệ nhạy cảm cho quân đội Trung Quốc.

Báo cáo đặt câu hỏi liệu tổng thanh tra Bộ Thương mại có nên điều tra việc chậm trễ hơn hai năm trong việc phát triển danh sách hay không. Báo cáo cũng đặt câu hỏi liệu có nên giao quyền thực thi kiểm soát xuất khẩu cho một cơ quan khác hay không.

Quốc hội đã thông qua Đạo luật cải cách kiểm soát xuất khẩu năm 2018 nhằm khiến việc xuất khẩu các công nghệ quan trọng sang các đối thủ như Trung Quốc trở nên khó khăn hơn.

Luật chỉ đạo Bộ Thương mại làm việc với các cơ quan khác để xác định các công nghệ mới nổi hoặc tiên tiến cần được kiểm soát, cũng như cái gọi là công nghệ nền tảng cần thiết để sản xuất các mặt hàng quan trọng như chất bán dẫn.

Vào tháng 11/2018, Bộ đã công bố 45 ví dụ về các công nghệ mới nổi, bao gồm nhận dạng khuôn mặt và giọng nói, nhưng không có danh sách nào được hoàn thiện. 

Ông Eric Hirschhorn, cựu Bộ trưởng Bộ Thương mại, nói rằng những lời chỉ trích với cơ quan này là không công bằng. Ông nói rằng: "Các công nghệ nền tảng này đều được phổ biến rộng rãi bên ngoài Mỹ, và điều này khiến việc kiểm soát chúng trở nên khó, nếu không muốn nói là không thể".

Ủy ban Mỹ-Trung Quốc được Quốc hội thành lập cách đây hai thập kỷ để báo cáo về tác động an ninh quốc gia của thương mại với Trung Quốc. Uỷ ban hiện do bà Carolyn Bartholomew chủ trì, người được Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi bổ nhiệm.