Cơn sốt matcha toàn cầu khiến Nhật Bản không kịp sản xuất

Tại Kettl Tea, một quán trà theo phong cách tối giản ở Los Angeles, 21 trong số 25 loại matcha đã hết sạch, phản ánh sự thiếu hụt toàn cầu do nhu cầu bùng nổ từ mạng xã hội.

Zach Mangan, người sáng lập Kettl, thở dài: “Dù chúng tôi cố đến mấy, vẫn không có gì để bán nữa”. Anh cho biết lượng tiêu thụ matcha gần như đã tăng gấp đôi chỉ trong một năm qua.

Ở phía bên kia Thái Bình Dương, tại Sayama, Nhật Bản – cách Tokyo 40 km – ông Masahiro Okutomi, người kế thừa đời thứ 15 của một gia đình làm trà, đã phải dừng nhận đơn hàng matcha vì không đủ hàng để giao. Ông nói: “Tôi rất vui vì matcha được cả thế giới yêu thích… nhưng với tốc độ này, chúng tôi không thể bắt kịp”.

Sản xuất matcha là một quy trình công phu. Lá trà tencha phải được che nắng nhiều tuần trước khi thu hoạch, rồi tỉ mỉ loại bỏ gân, sấy khô và nghiền mịn bằng máy. Phải mất nhiều năm mới đào tạo được một người có thể làm matcha đúng cách. Và hiện nay, nguồn cung đang chậm hơn tốc độ mà TikTok và Instagram có thể viral một cốc matcha latte màu xanh lá.

Cú hích truyền thông đến từ các influencer như Andie Ella (600.000 người theo dõi trên YouTube), người vừa mở một cửa hàng pop-up tại Harajuku, Tokyo để bán matcha vị dâu và sô cô la trắng. Kể từ khi ra mắt vào tháng 11/2023, cô đã bán được 133.000 lon matcha. “Matcha nhìn quá đẹp để bỏ qua”, Ella nói.

Theo số liệu của Bộ Nông nghiệp Nhật Bản, năm 2024, matcha chiếm hơn một nửa trong tổng lượng 8.798 tấn trà xanh xuất khẩu – gấp đôi so với 10 năm trước.

Tại cửa hàng Jugetsudo ở chợ cá Tsukiji cũ, Tokyo, lượng khách mua hàng tăng đột biến đến mức nhân viên đôi khi phải từ chối các đơn mua số lượng lớn để tránh bị đầu cơ. “Mọi người muốn tự làm matcha ở nhà, như những gì họ thấy trên mạng”, quản lý Shigehito Nishikida cho biết.

Anita Jordan, một du khách người Úc, chia sẻ: “Con tôi bị ám ảnh với matcha. Chúng giao nhiệm vụ cho tôi phải tìm được loại ngon nhất mang về”.

Tại Kettl, matcha có thể pha latte hoặc uống nguyên chất, đánh tay bằng chasen trong bát gốm, với giá từ 10 USD/cốc. Nếu muốn mua về nhà, 20g bột matcha có thể lên tới 150 USD.

Chính phủ Nhật Bản đang khuyến khích mở rộng diện tích trồng trà để hạ giá, nhưng điều đó có thể ảnh hưởng đến chất lượng. Ông Okutomi cảnh báo: “Ở những vùng quê nhỏ, mở rộng là điều gần như không thể. Người làm trà già đi mà không có người kế nghiệp. Đào tạo thế hệ mới không phải chuyện một sớm một chiều”.