Chương trình thúc đẩy sản xuất trong nước của Nhật Bản đã dành 220 tỷ yên (2,07 tỷ USD) trong ngân sách bổ sung cho năm tài chính 2020. Trong vòng đầu tiên kết thúc vào tháng 6, chính phủ nước này đã phê duyệt 57 dự án với tổng trị giá 57,4 tỷ yên, chiếm hơn một nửa trong số 90 đơn đăng ký.

Vòng nộp đơn thứ hai kết thúc vào tháng Bảy, đã nhận được phản hồi lớn hơn nhiều: 1.670 đơn đăng ký trị giá khoảng 1,76 nghìn tỷ yên - gấp 11 lần số tiền còn lại trong ngân sách. Người nhận sẽ được chọn vào tháng 10 sau khi các chuyên gia bên ngoài đánh giá.

Mặc dù chính phủ Nhật hiện không có kế hoạch dành thêm quỹ cho chương trình, nhưng một số ứng cử viên đang tìm cách kế nhiệm ông Shinzo Abe làm thủ tướng đã đề cập đến các biện pháp hỗ trợ đa dạng hóa chuỗi cung ứng. 30 công ty khác đã được chấp thuận để nhận hỗ trợ theo một chương trình 23,5 tỷ yên riêng biệt tập trung vào việc di dời đến Đông Nam Á.

Các khoản trợ cấp áp dụng cho việc sản xuất hàng hóa quan trọng đối với sức khỏe cộng đồng hoặc được sản xuất phần lớn ở một số quốc gia cụ thể. Nhiều dự án đã được phê duyệt trước đây liên quan đến khẩu trang và các sản phẩm y tế. Trợ cấp bao gồm một phần chi phí nhất định, giới hạn ở mức 15 tỷ yên cho mỗi dự án.

Ace Japan nằm trong số các công ty đã giành được trợ cấp trong vòng đầu tiên. Nhà sản xuất thành phần thuốc sẽ động thổ vào đầu mùa hè năm sau trên một nhà máy ở tỉnh Yamagata quê hương của họ để sản xuất các thành phần mà họ đã nhập khẩu chủ yếu từ Trung Quốc. Các yếu tố bao gồm các quy định về môi trường đã khiến việc đưa các sản phẩm về nước trở nên khó khăn hơn, một vấn đề phức tạp do đại dịch gây ra.

Iris Ohyama, một trong những công ty đầu tiên được chấp thuận trợ cấp, đã sử dụng tiền của mình để bắt đầu sản xuất mặt nạ trong nước, đa dạng hóa bên cạnh các cơ sở của mình ở Tô Châu và Đại Liên của Trung Quốc.

Showa Glove có kế hoạch bắt đầu sản xuất găng tay cao su trong nước sớm nhất là vào mùa xuân năm 2023, thay thế khoảng 10% hàng nhập khẩu. Công ty bán găng tay được sản xuất ra nước ngoài, chủ yếu ở Malaysia, nhưng đại dịch đã làm gián đoạn nguồn cung của công ty.

Chính phủ đã sử dụng trợ cấp để thu hút sản xuất về nước nhằm đối phó với các cuộc khủng hoảng khác. Một chương trình thúc đẩy thành lập doanh nghiệp sau trận động đất và sóng thần tháng 3 năm 2011 đã nhận được khoảng 750 đơn đăng ký trong vòng đầu tiên và chấp nhận khoảng 250 đơn, tổng trị giá khoảng 200 tỷ yên. Nhưng nó chỉ tồn tại trong thời gian ngắn do chi phí sản xuất ở Nhật Bản tăng lên, một phần do đồng yên mạnh vào thời điểm đó.

Sự khác biệt lần này là môi trường không chắc chắn, đặc biệt là giữa cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung, đã khiến an ninh kinh tế trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Yasuyuki Todo, giáo sư kinh tế tại Đại học Waseda ở Tokyo, cho biết: “Các chính sách bảo hộ đã phổ biến ngay cả trước khi có dịch, nhưng cú sốc từ đại dịch đã làm trầm trọng thêm xu hướng này”.

Đại diện của một trong những người nhận trợ cấp thừa nhận rằng "chúng tôi đã quyết định sản xuất trong nước ngay cả khi không được trợ cấp".

Các dự án được trợ cấp có xu hướng liên quan đến việc các công ty đa dạng hóa mạng lưới sản xuất của họ, để đảm bảo an ninh hơn trong trường hợp khẩn cấp, thay vì chỉ đơn giản là đóng cửa các hoạt động ở nước ngoài và chuyển về nước.

Đáng chú ý, Trung Quốc đã mất dần sức hấp dẫn với tư cách là một điểm đến sản xuất khi chi phí lao động ở đó tăng lên. Trong một cuộc khảo sát năm 2019 về các công ty Nhật Bản của Tổ chức Ngoại thương Nhật Bản, vốn sử dụng chi phí sản xuất ở Nhật Bản làm cơ sở 100, chi phí ở Trung Quốc là 80, trong đó Việt Nam thấp hơn một chút là 74.

Iris Ohyama có kế hoạch sản xuất mặt nạ ở Mỹ, Pháp và Hàn Quốc cùng với Nhật Bản, mở rộng cơ cấu sản xuất tập trung vào Trung Quốc trước đây trên toàn thế giới.

Todo của Waseda nói: “Các công ty nên đối phó với sự tin tưởng quá mức vào Trung Quốc bằng cách trở nên đa dạng hơn trong quá trình toàn cầu hóa của họ".