Mục tiêu 1,5 độ C

Bị trì hoãn một năm vì đại dịch COVID-19, COP26 lần này sẽ nhằm duy trì mục tiêu duy trì sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C so với mức tiền công nghiệp, giới hạn mà các nhà khoa học cho rằng sẽ tránh được những hậu quả tàn phá nhất.

“Chúng tôi cần phải đi ra khỏi Glasgow với tự tin rằng chúng tôi đã giữ được thỏa thuận ở mức 1,5 độ”, ông Alok Sharma, chủ tịch COP26, cho biết.

Ông nói với kênh truyền hình Sky News: “Chúng ta đang ở mức tăng 1,1 độ so với mức tiền công nghiệp. Ở mức 1,5 độ có những quốc gia trên thế giới sẽ chìm dưới nước, và đó là lý do tại sao chúng ta cần đạt được một thỏa thuận ở đây về cách chúng ta đối phó với biến đổi khí hậu trong thập kỷ tới".

Để đạt được mục tiêu 1,5 độ C, đã được đồng ý ở Paris vào năm 2015, sẽ đòi hỏi một sự gia tăng động lực chính trị và nâng cao sức nặng ngoại giao để bù đắp cho những hành động hời hợt và những cam kết trống rỗng, đặc trưng của phần lớn chính trị khí hậu toàn cầu.

Hội nghị cần đảm bảo các cam kết đầy tham vọng hơn nữa nhằm cắt giảm khí thải, thu về hàng tỷ USD tài chính khí hậu và hoàn thiện các quy tắc để thực hiện Thỏa thuận Paris với sự nhất trí của gần 200 quốc gia đã ký kết.

Tại một hội nghị thượng đỉnh ở Rome, các nhà lãnh đạo của nhóm G20 đã nhất trí về một tuyên bố cuối cùng vào Chủ nhật (31/10), kêu gọi hành động "có ý nghĩa và hiệu quả" để hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C nhưng không đưa ra cam kết cụ thể.

Khối G20, bao gồm Brazil, Trung Quốc, Ấn Độ, Đức và Hoa Kỳ, chiếm khoảng 80% lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu.

Một cam kết mới vào tuần trước từ Trung Quốc, nước gây ô nhiễm lớn nhất thế giới, sẽ phủ bóng đen lên hội nghị thượng đỉnh kéo dài hai tuần. Các thông báo từ Nga và Ả Rập Xê Út cũng mờ nhạt.

Sự trở lại của Hoa Kỳ, nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ là một lợi ích cho hội nghị, sau bốn năm vắng mặt dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Nhưng giống như nhiều nhà lãnh đạo thế giới, Tổng thống Joe Biden sẽ đến tham dự COP26 mà không có luật pháp chắc chắn để đưa ra cam kết về khí hậu của riêng mình khi Quốc hội Mỹ vẫn còn tranh cãi về cách tài trợ cho chiến dịch.

Nhiệm vụ khó khăn của Cop26

Nếu duy trì các cam kết hiện tại để cắt giảm khí thải, nhiệt độ trung bình của hành tinh sẽ tăng 2,7 độ C trong thế kỷ này, và Liên hợp quốc cho biết sẽ làm tăng thêm sự tàn phá mà biến đổi khí hậu đã gây ra bằng cách tăng cường các cơn bão, khiến nhiều người phải chịu cái nóng chết người và lũ lụt, giết chết các rạn san hô và phá hủy môi trường sống tự nhiên.

Thêm vào đó, cuộc khủng hoảng năng lượng toàn cầu đã khiến Trung Quốc chuyển sang sử dụng than gây ô nhiễm cao để ngăn chặn tình trạng thiếu điện, và khiến châu Âu phải tìm kiếm thêm khí đốt.

Cuối cùng, các cuộc đàm phán sẽ đặt ra câu hỏi về sự công bằng và lòng tin giữa các nước giàu với ượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính cao và các nước nghèo đang phải chịu những ảnh hưởng nặng nề nhất.

COVID-19 đã làm trầm trọng thêm sự phân hóa giàu nghèo. Việc thiếu vắc xin và hạn chế đi lại đồng nghĩa với việc một số đại diện từ các nước nghèo nhất không thể tham dự cuộc họp.

Những trở ngại khác đã làm dấy lên lo ngại rằng các nhóm xã hội dân sự từ các quốc gia nghèo nhất cũng chịu rủi ro cao nhất từ ​​sự nóng lên toàn cầu sẽ ít được đại diện.

COVID-19 sẽ làm cho hội nghị khí hậu của Liên hợp quốc này khác với bất kỳ hội nghị nào khác, vì 25.000 đại biểu từ các chính phủ, công ty, xã hội dân sự, người dân bản địa và giới truyền thông sẽ tham dự.

Tất cả đều phải đeo khẩu trang, giữ khoảng cách xã hội và xuất trình bản test COVID-19 âm tính mỗi ngày để tham gia.

Các nhà lãnh đạo thế giới sẽ bắt đầu COP26 vào thứ Hai (1/11) với hai ngày phát biểu, bao gồm một số cam kết cắt giảm khí thải mới, trước khi các nhà đàm phán nói rõ hơn về các quy tắc của hiệp định Paris. 

Bên ngoài, hàng chục nghìn người biểu tình dự kiến ​​sẽ xuống đường để yêu cầu hành động khẩn cấp về khí hậu.

Không giống như các hội nghị thượng đỉnh về khí hậu trước đây, sự kiện này sẽ không mang lại một hiệp ước mới mà nhằm đảm bảo những chiến thắng nhỏ hơn nhưng quan trọng về các cam kết cắt giảm khí thải, tài chính khí hậu và đầu tư.