Quả thật, cuộc tổng bầu cử gay cấn của nước Đức vào Chủ nhật (26/9) vừa rồi đã để lại hai lựa chọn: hoặc Đảng Dân chủ Xã hội (SPD) của ứng viên Olaf Scholz liên minh với Đảng Xanh và Đảng Dân chủ Tự do (FDP) để bảo vệ chiến thắng, hoặc Đảng Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) của đối thủ Armin Laschet sẽ bắt tay với 2 đảng phái nhỏ hơn nói trên để lật ngược thế cờ.

“Trận đấu lượt về”

Về mặt lý thuyết, một liên minh lớn giữa SPD và CDU cũng có thể xảy ra, nhưng đó dường như là lựa chọn ít được ưa chuộng nhất trong nền chính trị nước Đức, bởi truyền thống đối đầu giữa 2 đảng phái, cũng như quốc gia này cần tạo ra một sự đối trọng trong chính phủ.

Chính vì vậy, giới quan sát tại Đức đều tin rằng chỉ có 2 khả năng là một trong hai “ông lớn” trên sẽ bắt tay với 2 đảng thứ ba và thứ tư, tức Đảng Xanh và Đảng Dân chủ Tự do (FDP), để thành lập chính phủ và chọn ra thủ tướng mới cho nước Đức.

Đây có thể nói như “trận đấu lượt về” sẽ rất găng go và khó lường nữa của cuộc bầu cử nước Đức, sau khi SPD chỉ đánh bại CDU của thủ tướng sắp mãn nhiệm Angela Merkel với “tỷ số” sít sao ở “lượt đi” - tức cuộc tổng bầu cử nước Đức vừa rồi (25,7%-24,1%). Cuộc chiến này sẽ còn kéo dài, ít ai nghĩ chính phủ mới của Đức có thể nhậm chức trước Giáng sinh năm nay.

Chính vì vậy, yếu tố quyết định cuộc chơi lúc này lại không hẳn thuộc về 2 đảng phái lớn nói trên, mà là 2 đảng xếp sau trong cuộc tổng bầu cử vừa rồi: Đảng Xanh và FDP.

Đặc biệt, việc Đảng Xanh - với 14,8% số phiếu giành được trong cuộc tổng bầu cử và sẽ chiếm tới 118 trong tổng số 735 ghế trong Hạ viện Đức - sẽ nghiêng về đảng lớn nào đóng vai trò rất quan trọng.

Dẫu vậy, trong Đảng Xanh cũng đang có một sự chia rẽ lớn. Cụ thể, hai đồng lãnh đạo của họ là Annalena Baerbock và Robert Habeck lại có lập trường khác nhau.  Bà Baerbock có thiên hướng nghiêng về đảng SPD của ông Scholz, điều này được thể hiện rất rõ qua các cuộc tranh luận trên truyền hình trước bầu cử. Trong khi đó, ông Habeck lại muốn bắt tay với CDU, đơn giản ông đang là phó thủ tướng bang Schleswig-Holstein, nơi CDU đang nắm quyền!

Thậm chí, trong cuộc họp báo sau bầu cử vào hôm thứ Hai (27/9), hai đồng chủ tịch của Đảng Xanh đã rất gay gắt về việc ai sẽ nhận được vai trò nào trong bất kỳ chính phủ nào trong tương lai.

Trong khi đó, nhà lãnh đạo FDP Christian Lindner đã đưa ra một gợi ý đáng lưu ý trong cuộc tranh luận sau bầu cử trên truyền hình rằng: FDP và Đảng Xanh nên cùng tham khảo ý kiến nhau ​​trước khi đi đến quyết định liên minh với đảng nào. Còn khi được hỏi về vấn đề này, bà Baerbock chỉ có những câu trả lời mơ hồ, không đúng trọng tâm.

Phép cộng nào sẽ xảy ra?

Có một điểm chung giữa FDP và Đảng Xanh là các cử tri của họ khá giống nhau (trẻ, thành thị, có học thức) và có nhiều điểm chung khác về chính sách xã hội. Tuy nhiên, họ lại khác xa nhau về chính sách kinh tế, khi Đảng Xanh thiên hướng về môi trường, còn FDP lại hướng tới các vấn đề công nghệ.

Cụ thể hơn, Đảng Xanh muốn sử dụng quyền lực của chính phủ để tác động đến các vấn đề xã hội. Ngược lại, FDP muốn hạn chế quyền lực của chính phủ, đặc biệt về việc tăng thuế hoặc tăng nợ nhà nước, đồng thời khẳng định đây sẽ là “lằn ranh đỏ” trong các cuộc đàm phán liên minh.

Như vậy, sẽ có 3 vấn đề hóc búa và khó lường trong cuộc đua thành lập chính phủ và lựa chọn vị trí thủ tướng Đức tới đây.

Một là, liệu Olaf Scholz sẽ chắc chắn trở thành thủ tướng Đức, dù đảng của ông thắng trong cuộc tổng bầu cử và được yêu thích hơn đối thủ Armin Laschet của CDU?

Hai là, một phép cộng lớn nhất trên thực tế giữa SPD, Đảng Xanh và FDP sẽ xảy ra? Trong trường hợp này, chính phủ mới và thủ tướng mới của Đức sẽ sớm được lựa chọn.

Ba là, liệu CDU sẽ lật ngược thế cờ bằng việc thuyết phục được cả Đảng Xanh lẫn FDP liên minh với mình, để chuyển bại thành thắng?

Rõ ràng, “trận lượt về” của bầu cử Đức cũng sẽ diễn ra kịnh tính và khó lường không kém so với “trận lượt đi”, đồng thời được đánh giá sẽ khó có thể được định đoạt cho tới trước Giáng sinh, thậm chí có thể phải tiến hành thêm cả… “hiệp phụ”!