Sự kiện thường niên tại thị trấn nghỉ dưỡng Davos của Thụy Sĩ, vừa khai mạc vào thứ Hai (16/1), ngày càng trở thành mục tiêu của những tuyên bố kỳ lạ từ một nhóm những người tin vào thuyết âm mưu, nói rằng diễn đàn liên quan đến một nhóm giới tinh hoa thao túng các sự kiện toàn cầu vì lợi ích của họ.

Các chuyên gia cho biết những gì từng là một thuyết âm mưu trong thế giới ngầm của Internet giờ đây đã trở thành xu hướng chủ đạo.

“Đây không phải là một thuyết âm mưu của thế giới ngầm nữa", ông Alex Friedfeld, một nhà nghiên cứu của Liên đoàn Chống phỉ báng chuyên nghiên cứu về chủ nghĩa cực đoan chống chính phủ, cho biết.

“Chúng tôi đang thấy nó xuất hiện trên các nền tảng truyền thông xã hội được chia sẻ bởi những người Mỹ bình thường. Chúng tôi đã thấy nó được lan truyền bởi các nhân vật truyền thông chính thống", ông bình luận.

Cuộc họp dự kiến sẽ giải quyết các vấn đề toàn cầu cấp bách từ biến đổi khí hậu và bất ổn kinh tế đến bất ổn địa chính trị và sức khỏe cộng đồng.

Hàng trăm phiên họp công khai đã được lên kế hoạch, nhưng hội nghị kéo dài 4 ngày này cũng được biết đến với các cuộc họp bí mật ở hậu trường. Chính những cuộc họp kín này giúp biến Davos trở thành điểm nóng cho thông tin sai lệch.

“Khi có mức độ mơ hồ rất cao, thì rất dễ đưa ra các câu chuyện sai lệch", bà Kathleen Hall Jamieson, giám đốc Trung tâm Chính sách Công Annenberg tại Đại học Pennsylvania, đồng thời là người nghiên cứu thông tin sai lệch, cho hay.

Những giả thuyết về các nhà lãnh đạo có ảnh hưởng toàn cầu không phải là mới, nhưng các thuyết âm mưu mới đã tăng nhanh vào năm 2020 trong những ngày đầu của đại dịch COVID-19.

Năm đó, chủ đề của cuộc họp thường niên là “The Great Reset”. Sáng kiến này đã hình dung ra những thay đổi sâu rộng đối với cách thức hoạt động của các xã hội và nền kinh tế để phục hồi sau đại dịch và xây dựng một tương lai bền vững hơn.

Giờ đây, “The Great Reset” đã trở thành tiêu điểm của một thuyết âm mưu nổi tiếng, khi nhiều người hoài nghi chủ đề chính của cuộc họp này là tổ chức lại xã hội, sử dụng sự không chắc chắn toàn cầu như một chiêu bài để tước bỏ các quyền cá nhân.

Những người tin tưởng vào thuyết âm mưu này lập luận rằng các biện pháp bao gồm phong tỏa và tiêm vắc xin là công cụ để củng cố quyền lực và giảm bớt chủ quyền cá nhân.

Bà Jamieson nói rằng trong thời điểm lo lắng gia tăng, công chúng trở nên dễ bị lừa dối hơn khi các thuyết âm mưu nổi lên như một công cụ để giúp họ vượt qua sự hỗn loạn. Các nhà nghiên cứu theo dõi chủ nghĩa cực đoan cho biết những niềm tin này đang trở nên phổ biến hơn và đáng lo ngại hơn.

Thận trọng với thuyết âm mưu

Tại một cuộc biểu tình được tổ chức trong khuôn viên của một nhà thờ ở ngoại ô New York vào mùa thu năm ngoái, một bức ảnh của chủ tịch diễn đàn Davos Klaus Schwab đã xuất hiện cùng với những “kẻ xấu” khác bị buộc tội đe dọa các giá trị của nước Mỹ.

"The Great Reset" đã được sử dụng hơn 60 lần trên tất cả các chương trình trên Fox News vào năm 2022, theo thông tin do cơ sở dữ liệu tin tức truyền hình của Internet Archive cung cấp.

Con số này tăng từ 30 lượt đề cập vào năm 2021 và khoảng 20 lượt đề cập vào năm 2020. Nó được thảo luận thường xuyên nhất trên hai chương trrinhf “The Ingraham Angle” và “Tucker Carlson Tonight”.

Và vào tháng 8, giữa phiên tòa xét xử tội phỉ báng vì gọi vụ tấn công Trường tiểu học Sandy Hook là một trò lừa bịp, Alex Jones, người dẫn chương trình của Infowars đã phát hành một cuốn sách có tên “The Great Reset: And The War For the World”. Nó được mô tả như một bản phân tích về “âm mưu quốc tế của giới tinh hoa toàn cầu nhằm nô dịch loài người và tất cả sự sống trên hành tinh”.

Trong khi một số người đưa ra những lời chỉ trích chính đáng về diễn đàn, khi các giám đốc điều hành sử dụng chuyên cơ riêng và làm tăng lượng khí phát thải, thì những người khác lại lan truyền thông tin chưa được xác minh hoặc vô căn cứ như thể chúng là sự thật đã được chứng minh.

Những câu chuyện vô căn cứ này đã thu hút hàng chục nghìn lượt chia sẻ trên Twitter và Facebook. Có bài viết nói rằng Davos muốn con người ăn bọ thay vì thịt cũng thu hút được lượng lớn tương tác.

Ông Friedfeld nói, mối lo ngại là những bài đăng như thế này có thể giới thiệu cho mọi người những thuyết âm mưu nguy hiểm hơn hoặc thậm chí chuyển thành bạo lực trong thế giới thực.

Ông Yann Zopf, người đứng đầu bộ phận truyền thông của diễn đàn, cho biết tổ chức đã tăng cường giám sát các hoạt động trực tuyến và theo dõi cẩn thận các mối đe dọa trực tiếp.

Hoàng Tôn (theo AP)