Trong tình hình kinh tế khó khăn hiện tại, trái phiếu đến hạn vẫn đang là áp lực mà nhiều doanh nghiệp phải xoay sở để vượt qua bất chấp mặt bằng lãi suất đã được điều chỉnh giảm cùng một số chính sách đã được Ngân hàng Nhà nước đưa ra.

Đặc biệt đối với nhóm doanh nghiệp BĐS, áp lực đáo hạn trái phiếu từ nay tới cuối năm vẫn đang có dấu hiệu gia tăng. Theo thống kê thì trong quý 4/2023, lượng trái phiếu BĐS chiếm tới 80% lượng trái phiếu đáo hạn trong thời gian này.

Trong khi tại quý 3, vẫn còn đó tình trạng chậm thanh toán lãi và gốc các khoản nợ trái phiếu gia tăng. 

Lượng trái phiếu phát hành thêm sụt giảm trong tháng 8

Thống kê của Fiin Group cho thấy đến hết tháng 8/2023, thị trường trái phiếu doanh nghiệp chỉ ghi nhận 18 lô trái phiếu mới phát hành trong tháng 8. Tổng giá trị phát hành là 21,36 nghìn tỷ, giảm khoảng 31,7% so với tháng 7 trước đó và giảm gần 9% so với cùng kỳ.

Lượng trái phiếu được mua lại trước ngày đáo hạn trong tháng 8 cũng chứng kiến sự sụt giảm, chỉ đạt 12,36 nghìn tỷ đồng, giảm khoảng 50,9% so với tháng 7 và giảm tới 55,8% so với cùng kỳ. Lượng mua lại chủ yếu nằm ở nhóm tổ chức tín dụng với gần 50%, nhóm BĐS vẫn chỉ chiếm phần nhỏ.

Diễn biến thị trường trái phiếu từ nay tới cuối năm được Fiin Group dự báo sẽ vẫn còn đó khó khăn cho nhóm doanh nghiệp BĐS. Bởi cao điểm đáo hạn trái phiếu sẽ diễn ra trong quý 4/2023 với tổng lượng trái phiếu đáo hạn lên tới 65,5 nghìn tỷ đồng. Trong đó chiếm tới 80% thuộc nhóm ngành BĐS.

Tình trạng chậm thanh toán lãi và gốc trái phiếu đến hạn vẫn gia tăng

Theo thống kê trên báo cáo thị trường 6 tháng cuối năm 2023 của Chứng khoán SSI, hoạt động mua lại trái phiếu của nhóm doanh nghiệp BĐS diễn ra khá mạnh mẽ sau vụ việc Vạn Thịnh Phát. Tuy nhiên xu hướng này đã chậm lại sau khi có Nghị định 8/2023 về trái phiếu phát hành riêng lẻ.

Trong đó, hoạt động mua lại trái phiếu doanh nghiệp BĐS đã giảm xuống chỉ còn 24,7 nghìn tỷ tại quý 2/2023, giảm gần 1/3 so với mức 34,8 nghìn tỷ đạt được trong quý 4/2022. Thay vào đó, các doanh nghiệp BĐS lựa chọn phương án hoãn thanh toán trả nợ lãi hoặc gốc. Bởi Nghị định 08/2023 đã tạo cơ hội cho các doanh nghiệp BĐS hoãn thanh toán trái phiếu hoặc đàm phán chuyển đổi nợ trái phiếu thành các dạng tài sản khác.

Tình hình thực tế cho thấy số lượng doanh nghiệp BĐS chậm trả lãi và gốc trái phiếu đang ngày càng gia tăng. Trong quý 2/2023, số lượng doanh nghiệp báo chậm trả lãi gốc trái phiếu với tổng giá trị lưu hành lên tới gần 24,3 nghìn tỷ đồng.

Tính từ đầu năm đến nay, có 82 doanh nghiệp thông báo chậm hoặc hoãn thanh toán gốc, lãi của lượng trái phiếu có tổng giá trị lên tới 183 nghìn tỷ đồng. Lượng này tương đương 17% dư nợ trái phiếu doanh nghiệp trên toàn thị trường. Nhóm ngành BĐS chiếm tới 73% trong lượng chậm trả này.

Theo dữ liệu của Hiệp hội Thị trường trái phiếu thì từ tháng 9/2023 đến cuối năm, tổng giá trị trái phiếu đến hạn sẽ chiếm 109,4 tỷ đồng. Trong đó có 36,3% giá trị trái phiếu sắp đáo hạn thuộc nhóm BĐS, 28% thuộc nhóm ngân hàng. Như vậy, nhóm BĐS vẫn đang là điểm nóng cần được tháo gỡ trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong 4 tháng cuối năm.